Bursa Merinos İplik ve Dokuma Fabrikası`nın yeniden işlevlendirilmesinin uygulama ve kullanımına yönelik değerlendirilmesi

Abstract

Türkiye'nin Cumhuriyet Dönemi'ne ait endüstri mirası örneklerinden olan, 1938 yılında Mustafa Kemal Atatürk tarafından açılan Bursa Merinos İplik ve Dokuma Fabrikası tesisleri kurulduğu günden itibaren Bursa'nın ve Türkiye'nin sosyo-ekonomik ve sosyo-kültürel gelişiminde önemli rol oynamış, tarımdan sanayiye geçiş sürecinde büyük ölçüde istihdam sağlamıştır. Fabrika; ekonomik ömrünü tamamladıktan sonra, kentin kalitesini artırmak amacıyla halka açık eğitim, kültür sanat ve rekreasyon alanı olarak düzenlenmiştir. Endüstri Mirası Örneği olan, Bursa Merinos İplik ve Dokuma Fabrikası'nın kentsel dönüşüm kapsamında yenilenme uygulamasını anlatan bu tez çalışması 4 bölümden oluşmaktadır. 1. bölümünde Türkiye ve Dünya'da yapısal ve bölgesel ölçekte dönüşüm kapsamına alınan endüstri mirası örnekleri anlatılmış, amaç, kapsam ve yöntem belirtilmiştir. 2. bölümde Merinos İplik ve Dokuma Fabrikası ile ilgili genel bilgiler verilmiştir. Kompleksin kent içindeki konumu ve tarihçesi anlatılmıştır. Alan içinde yapıların yerleşimleri, yapılar dışında kalan bölümlerde yer alan yollar, yeşil doku ve rekreasyon öğeleri ve korunan 13 yapının mimari özelikleri, yapım sistemi ve malzeme analizleri restorasyon öncesi ve sonrası durumları karşılaştırılarak analiz edilmiştir. Bu çalışmada gözlemsel incelemelerle yapılan alan çalışması, arşiv belgeleri, projeler, düzenlenen teknik raporlar rehber olmuştur. Alan içinde yeni yapılan yapılar da özetle anlatılmıştır. 3. bölümde restorasyon sonrasında kullanıma açılan bölgenin kullanıcı açısından değerlendirilmesinin analizi yapılmıştır. 4. bölümde ise sonuç ve önerilere yer verilmiştir.

Bursa Merinos Spinning and Weaving Mill facilities, one of the examples of industrial heritage from the republican era of Turkey, were inaugurated by Mustafa Kemal Atatürk in the year 1938; since its establishment, it has played an important role in the socio-economical and sociocultural development of both Bursa and Turkey, and provided a significant employment during the agriculture-industry transition period.After its economic life expired, the factory was arranged as a public education, culture-arts and recreation area, to increase the quality of the city. The present thesis study on the renovation of the Bursa Merinos Spinning and Weaving Mill, an example of industrial heritage, within the scope of urban transformation, consists of 4 sections. In the first section, examples of industrial heritage in Turkey and the rest of the world, which were subjected to transformation at the structural and regional scale, were described, and relevant purpose, scope and method were specified. In the second section, general information on Merinos Spinning and Weaving Mill was given. The history of the complex, and its position in the city, were explained. The placement of the buildings within the area, roads, green texture and recreation elements found in non-building parts, architectural properties of the 13 protected buildings, their construction methods and material analyses were analyzed through comparing their pre-restoration and post-restoration states. The newly constructed buildings within the area were also briefly described. In the third section, an evaluation of the area, which was brought into use after the restoration, was made, from the point of the user. As for the fourth section, it includes conclusion and suggestions.