Konut alanlarının ekolojik kriterler açısından değerlendirilmesi ve çevresel etkilerini azaltmaya yönelik bir çalışma

Abstract

Son yıllarda doğal kaynakların tüketiminde bir artış olduğu ve bu artışın, dünyanın yenileyebileceği düzeyin üzerinde olduğu bilinmektedir. Doğal kaynakların azalması, atmosferdeki karbon yoğunluğunun artması ve atıkların birikmesi gibi sonuçlara yol açan tüketimdeki bu artışın; hava kirliliği, su kirliliği, toprak kirliliği, bitki ve hayvan göçleri, biyolojik çeşitliliğin azalması ve iklim değişikliği gibi çeşitli çevresel etkilere neden olduğu görülmektedir. Öte yandan, yapı sektörünün çevresel etkilerin oluşumundaki payının büyük olduğu uluslararası çalışmalar ile kabul edilmiştir. Bu etkilerin azaltılması yönünde uluslararası, ulusal, bölgesel ve yerel ölçeklerde ekolojik tasarım yaklaşımlarının tartışıldığı ve çeşitli yöntemlerin oluşturulduğu bilinmektedir. Türkiye'de ise, çok sayıda ve hızlı konut üretimi yapılmasına rağmen, konut üretiminde ekolojik yöntemlerin dikkate alınmadığı gözlenmiştir. Bununla birlikte, bilimsel çalışmalar kapsamında Türkiye'deki konut uygulamalarının ekolojik tasarım kriterleri açısından değerlendirildiği, ancak çevresel etkilerinin azaltılması için iyileştirme önerilerinin yetersiz olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ülkemizde yapıların neden olduğu toplam çevresel etkinin azaltılmasında mevcut yapı stoğunun iyileştirilmesi ise oldukça önemlidir. Bu nedenle bu çalışma kapsamında öncelikle; konut alanları için ekolojik tasarım kriterleri oluşturulmuştur. Bu kriterler etkin hammadde kullanımının, etkin enerji kullanımının, etkin su kullanımının ve çevre korunumunun ekolojik tasarım üzerindeki etkileri araştırılarak oluşturulmuştur. Daha sonra bu kriterlerden oluşturulan şema Kocaeli ili Darıca ilçesinde örnek olarak seçilen 30 adet konut alanı üzerinde uygulanmıştır. Alan çalışması sonucunda saptanan sorunlara uygulanabilir ekolojik iyileştirme önerilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen bilgilerin yapıların çevresel etkilerinin azaltılmasında tasarımcılara yol göstereceği ve çevre bilincinin oluşmasında etkili olacağı düşünülmektedir.

In recent years it has known that there is an increase in natural resource consumption and the increase is above the level the world can renovate. This increase in consumption leads to consequences like decrease of natural resources, increase of carbon density in the atmosphere, reduction of biological diversity, climate change and the accumulation of waste which causes environmental impacts. On the other hand, the construction sector has a large share in the formation of environmental impacts which recognized by the international studies. Ecological design approaches were discussed to reduce this impacts and various methods are created. In Turkey, despite the large numbers and rapid production of housing settlement, it was observed that ecological methods did not take into consideration. However, within the scope of scientific studies, housing settlement applications in Turkey are evaluated in terms of ecological design criteria but it was observed that the suggestions for improvement in order to reduce the environmental impacts are inadequate. It is very important to improve the existing building stock in order to reduce the total environmental impacts caused by buildings in our country. Therefore, ecological design criteria for husing settlement are created by researching the impacts of effective use of raw materials, energy efficiency, water efficiency and environmental protection on the ecological design. Afterwards, a scheme based on these criteria was applied to 30 existing housing settlements in Darıca, Kocaeli. Improving suggestions for ecological quality of the selected housing settlements is aimed against the problems identified as a result of the fieldwork.