Hümik asit, rizobakteri (PGPR) ve kimyasal gübre uygulamalarının bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum ssp. vulgare) çeşitlerinde verim ve verim öğelerine etkisi

Abstract

Bu araştırma, 2016/2017 sezonunda Van ekolojik şartlarında Hümik asit, Rizobakteri (PGPR) ve kimyasal (N+P) gübre uygulamalarının bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum ssp. vulgare) çeşitlerinde verim ve verim öğelerine etkisi belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Denemede Altay-2000, Gelibolu, Saroz-95, Kırgız-95, Sultan-95, Karasu-90, Mızrak, Müfitbey ve Yakar-99 çeşitleri kullanılmıştır. Deneme Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesine ait deneme tarlalarında Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Çalışmada, hümik asit, PGPR ve kimyasal gübre uygulamalarının buğday bitkisinde; başaklanma süresi (gün), erme süresi (gün), m²'deki başak sayısı (adet), bitki boyu (cm), başak boyu (cm), başakta başakçık sayısı (adet), başakta tane sayısı (adet), toplam verim (kg/da), tane verimi (kg/da), hasat indeksi (%), bin tane ağırlığı (g), üzerine etkileri incelenmiştir. Başaklanma süresini 150 ile 155 gün arasında, erme süresi 44.6-51.3 gün arasında, m2'de başak sayısı 327.6-630.3 adet arasında, başak boyu 6.3-10.3 cm arasında, başakta tane sayısı 40.3-67.6 adet arasında, toplam verim 385.6-1209.0 kg/da arasında, tane verimi 116.6 ile 405 kg/da arasında bin tane ağırlığı ise 32.6 ile 46.6 g arasında değişmiştir. En yüksek tane verimi Mızrak çeşidinde 405 kg/da ile PGPR uygulamasından elde edilirken, en düşük değer ise Gelibolu çeşidinde 116.6 kg/da ile kontrol parsellerinden elde edilmiştir.Anahtar kelimeler: Ekmeklik buğday, Hümik asit, Kimyasal gübre, PGPR, Tane verimi, Verim ögeleri

This study was carried out for determination effects of humic acid, Rhizobacteria (PGPR) and chemical fertilizers application on yield and yield components of some bread wheat (Triticum aestivum ssp. vulgare) varieties in Van ecological conditions. Altay-2000, Gelibolu, Saroz-95, Kırgız-95, Sultan-95, Karasu-90, Mizrak, Mufitbey and Yakar-99 cultivars were used in this experiment. The trial was performed in the research fields of Agricultural Faculty of Van Yüzüncü Yıl University according to the split plot design with randomized blocks in three replicates. The effects of humic acid, PGPR and chemical fertilizers application on plant height, spike growth period, harvest index, spikelet numbers per spike, maturity time, thousand seeds weight, spike length, spike numbers per m2, seed numbers per spike, grain yield as well as total yield were investigated. The spike growth period was 150-155 days, maturity time was 44.6-51.3 days, spike numbers per m2 were 327.6-630.3, spike height was 6.3-10.3 cm, grain numbers per spike were 40.3-67.6, total yield was 385.6-1209.0 kg/da, grain yield was 116.6-405 kg/da and thousand seeds weight was 32.6-46.6 g. The highest seed yield was obtained in Mızrak cultivar (405 kg/da) with PGPR application, while the lowest amount was observed in Gelibolu cultivar in control parcels (116.6 kg/da).Key words: Bread wheat, Humic acid, Chemical fertilizer, PGPR, Grain yield, Yield components