Müzelerde halıların teşhir ve muhafazasındaki bilimsel kriterler

Abstract

Tarihi halıların müzelerde sergilenmesi ve koleksiyon oluşturmasına yönelik çalışmalar 19. yy. sonuna rastlamaktadır. Halı sergilemede ve koleksiyonlarının korunmasında malzemenin organik bir bünyeye sahip olması ve ortam şartlarının durumuna göre bozulmaların çok hızlı görülmesi, bir takım koruma değerlerinin oluşturulmasına ihtiyaç göstermiştir. Bu çalışmanın amacı tarihi halıların sergilenmesi ve muhafaza edilmesinde gerekli olan kriterleri, yapılan bilimsel çalışmalara dayanarak, ortaya çıkarılmasını amaçlar.Bu araştırma kapsamında konu ile ilgili kitaplar, dergiler, tezler, koruma, konservasyon ve restorasyon konusunda yapılan bildiri yayınları taranmıştır. Konusunda uzman konservatörlerle görüşülerek konu ile ilgili bilgiler alınmıştır. Uluslararası büyük müzelerin web sayfalarından küratör ve konservatörlerden konu ile ilgili bilgi ve destek istenilmiştir. Yazılı ve görsel medya taraması yapılmış, internet ortamında bulunan ders notları, makale, bildiri, haber, video vb. yayınlarda tarihi halılara ait konservasyon, restorasyon, sergileme ve depolama koşulları ve uygulamaları incelenmiştir. Yapılan araştırmalar neticesinde organik yapı malzemesi olan halının bozulmasına neden olan faktörlerin sergileme ve depolama mekanlarında engellenmesi gerektiği görülmüştür. Sergileme ortamlarında sıcaklık değerinin 18-20°C, bağıl nem değerinin ortalama %50-55civarında olması, aydınlatmada kullanılacak sistemlerin ısı ve Uv ışınım yaymayan Led yada fiberobtik aydınlatma tiplerinin en ideal olduğu yazılı yayınlarda tespit edilmiştir. Sergileme ve depolama alanlarının temizliğin sık yapılarak, düzenli depolama alanlarının sık sık haşerelere karşı kontrollerinin yapılması gerektiği görüldü. Tarihi halılarda konservasyon çalışmaları yapılarak, bozulmaların durdurulması ve dokumanın sağlamlaştırılması gerektiği tespit edildi. Depolama alanlarında, kondisyonu iyi olan halılar için en iyi ve güvenilir saklama sisteminin rulo yöntemi olduğu ve bu mekanların , sıcaklık, nem, aydınlatma şartlarının sergileme mekanlarında olduğu gibi tespit edildi. Sergileme ve depolama alanlarında kullanılacak her türlü malzeme ve ekipmanların Voc (ucucu organik bileşikler) salınımı yapmayan türden olması gerektiği, yapılan önemli tespitlerden biridir.Koleksiyon sahiplerinin özellikle depolama konusunda duyarlı girişimleri ve sıkı kontrol mekanizmaları ile tarihi halılar hak ettikleri koruma standartlarına getirilmelidir. Yapılan araştırmalar neticesinde bu konu yurt dışındaki müzelerde çözüme ulaşmış gibi görünmektedir. Ülkemizde müze bilimcileri tarafından bu konuda ortaya konulmuş, medyaya ve araştırmacılara gösterilen bir çalışma veya duyuruya rastlanılmamıştır.

The overall objective of the research in the history of Turkish carpets exhibited in museums and scientific research criteria in storage conditions is to examine applications for them.Books on the subject scope of this research, journals, theses, protection, leaflets publications made in conservation and restoration were screened. Experts were contacted by conservators were interviewed and relevant information is received. Information related to the subject of the curators and conservators from major international museums and support of web pages have been requested. Written and visual media scan was performed, lecture notes in the Internet environment, pdf and articles, news, videos and so on. the conservation of historic publications carpet, restoration, display and storage conditions and practices were examined.The research result of organic building material with the carpet's deterioration should cause inhibition of the factors, the purpose of the heat value in the display environment 19-21 ° C, to be in the range of 45-60 of relative humidity values will be used in lighting systems, heat and UV radiation emitting LED or fiber optics lighting types it is the ideal merchandising and making frequent cleaning of storage space, the landfill was seen often as needed to make the controls against pests. Date of completion of the carpet instead of making conservation work done, and it was found that stopping corruption must be strengthened. Storage areas for the spatial carpet roll-saving method is the best and reliable storage system and these places, temperature, humidity, were identified as in the exhibition spaces of the lighting conditions. Display and storage areas will be used for all materials and equipment Voc (Essential oils of organic acid compounds) is carried out should be such that it not release is an important determination.