Tipografide sayfa ekran değişkeni

Abstract

Bu tez çalışmasında, Gutenberg matbaasından 20. yüzyılın başına basım, çoğaltma ve okunaklılık - okunabilirlik gibi gereksinim ve sınırlamalarla ile gelişim göstermiş tipografinin temel aşamaları incelenmiştir. Çalışmada öncelikli olarak sayfadan ekrana geçişte ortaya çıkan değişkenler belirlenerek tipografi, dolayısıyla grafik tasarım literatürüne yeni eklemlenen çoklu ortam, yatay ve dikey içerik akışı, bağlantılı okuma, hareket, çözünürlük ve arama motoru okuması (orbital reading) gibi farklı kriterler göz önünde bulundurularak sayfa tasarımını ekrana aktarma denemesi gerçekleştirilmiştir.Çalışma kapsamında ekran, inceleme alanı olarak seçilmiş, sayfadan ekrana içerik aktarımında kullanışlı ve akıcı bir tasarım oluşturmak hedeflenmiştir. Bu bağlamda esas hedef temel grafik tasarım prensiplerden ödün vermeden, farklı işletim sistemlerinin görüntüleme özelliklerine uygun ve farklı ekran ölçülerine adapte edilebilir bir tasarım hazırlamaktır. Bunun yanı sıra hazırlanan tasarım denemesinde genel okuma ve algılama eğilimleri dikkate alınarak akılda kalıcı, anlaşılabilir ve okunaklı bir tasarım ön planda tutulmuştur. Ekran ortamında okuyucuya sunulan tasarımlar, geleneksel sayfadan farklı olarak kullanıcıya tasarımı değiştirebilme olanağı sağlayabilir. Ne var ki değişken tasarım, sentaks ve hiyerarşi kuralları çiğnendiğinde ise içerik takibi zorlaşır. Bu türden sorunlar, farklı ekran türlerine duyarlı (responsive) ve uyarlanabilir (adaptive) tasarımlar ile aşılmaktadır. Farklı görüntüleme ve ekran türlerine uyumluluk, değişken tasarımın kişisel okuma alışkanlıklarına uyumluluğu ve IOS-Windows gibi farklı işletim sistemlerine uyumluluk, bu çalışmanın stres noktası olarak belirlenmiştir.Çalışma kapsamında, yazı karakterinin ekranda gösterimi, hinting, grid, hiyerarşi ve yörüngesel okuma (orbital reading) gibi kavramlar incelemiştir. Ekranda okunaklılık başlığı altında üzerinde durulan konular ise, sütun genişliği, boşluk, tipografik süreklilik, değişken sayfa tasarımı ve içeriği farklı ölçeklendirmedir.Sonuç olarak `Tipografide Sayfa - Ekran Değişkeni` başlıklı bu çalışma, teknolojik olanaklarla gelişen tipografi ile geleneksel tipografi arasındaki farklılıkların ortaya konulmasını ve basılı sayfadan ekrana içerik aktarımı sırasında oluşan tasarım sorunlarına çözüm önerilmesi amacıyla yapılan bir tasarım denemesini kapsamaktadır.Anahtar Kelimeler: Grafik Tasarım, Tipografi, Ekran Tipografisi, E-Kitap, E-Yayın

In this thesis, the basic steps of typography evolved from the Gutenberg printing press with some requirements and constraints such as daily printing, reproduction and readability was examined. In the study, the variables that occurred in the transition from page to screen were determined. A design experiment was made to transfer design from page to screen with consideration of the new terminologies developed in the typography therefore graphic design literature such as multimedia, horizontal and vertical content flow, linked reading, motion, resolution and orbital reading.In the scope of the study, the screen was selected as the study area and it was aimed to create a convenient and streamlined design for content transfer from the page to the screen. The goals were to create prepare a design that is adaptable to the display characteristics of different operating systems and adaptable to different screen sizes without compromising from the principles of the graphic design. In the design experiment alongside, with attention to general trends in reading and perception, the emphasis was on a memorable, understandable and readable design.As opposed to the traditional pages, designs that are presented on screen may provide readers an option to change the design. Apart from this, a flexible design may prove it to be more difficult to follow the context when the rules of syntax and hierarchy are ignored. These types of problems can be overcame by providing responsive and adaptive designs responsive to different types of screens. Adaptability to different screen types, personalised reading experiences and adaptability to different operating systems such as IOS and Windows, was the focal point of this project.Within the scope of the study, concepts such as font display, hinting, grid, hierarchy and orbital reading was examined. The subjects that are addressed under the topic of readability on the screen are column width, spacing, typographic continuity, varying page design, different scaling of contents, and reading by selecting.As a result, this study, titled Page-to-Screen Variation in Typography, is a design experiment aimed at creating a publication compiling the differences of the typography developed with technology to the traditional typography and a proposed solution to the problems arises from the transition of the content from printed pages to the screen.Keywords: Graphic Design, Typography, Screen Typography, E-Book, E-Pub