Türk cilt sanatında Necmeddin Okyay ve talebelerinin eserleri

Abstract

Türklerin Müslüman olmaları ve Kur‟an-ı Kerim‟le tanışmaları, Türk kültür hayatında yazıya ve kitaba olan ilgiyi artırmıştır. Kur‟an-ı Kerim‟e duyulan bu büyük ilgi ve bağlılık; kitap sanatlarının gelişmesini ve geleneksel Türk sanatlarından biri haline gelmesini sağlamıştır.Yazılı bir eserin sayfalarını bir araya toplayıp kitaba son şeklini vermek; kitabı hem süsleyecek, hem kültür ve sanatın nesilden nesile aktarılmasına vesile olacak ve hem de dış etkenlerden koruyarak muhafaza edilmesini sağlayacaktır. Kur„an-ı Kerim„in en güzel şekilde yazılması ve süslenmesi arzusu, cilt sanatı ile birlikte hat, minyatür, tezhip, ebrû gibi birçok sanatın ilerlemesine de vesile olmuştur. Bu bağlamda; Cilt sanatı, kitaba verilen değerin bir göstergesidir.Genel bir girişten sonra, tezin II. Bölümünde `Türk Cilt Sanatı` ana başlığı altında, cilt sanatının tarihçesi, cilt sanatında kullanılan malzemeler ve aletler ile cilt çeşitleri konuları kısaca özetlenmiştir.III. ve IV. Bölüm‟de: XX.Yüzyıl/Cumhuriyet Dönemi Türk cilt sanatında Necmeddin Okyay‟ın biyografisi, sanat yönü, Türk cilt sanatına katkıları, yaptığı eserlerden bizzat görülerek incelenen eserleri, öğrencileri ve eserleri başlığı altında alt başlıklar olarak Sami Necmeddin, Sacid Okyay, Mustafa Esad Düzgünman, Ahmet Muhittin Türe ele alınmıştır. Koleksiyonlarda bulunan ciltler, murakka‟lar, çerçeveler, kutulardan oluşan toplam 36 adet eser fotoğraflanarak, bir sistem dâhilinde kataloglanmıştır. Bu eserlerin bir kısmının çizimleri de yapılarak katalog desteklenmiştir. Bu bölümde incelenen her eser için künye bilgileri verilmiş ve sanatsal özellikleri açıklanmıştır.V. Bölümde `Uygulamalar` başlığı altında Necmeddin Okyay„ın örneklerinden ve bu örneklerden esinlenerek yapılan çalışmaların ve uygulama aşamalarının fotoğrafları ile kalıpların görselleri yer almaktadır. Ayrıca `Değerlendirme ve Sonuç` başlığı ile bütün veriler toplanarak değerlendirilmiş ve bunlara bağlı olarak çeşitli öneriler yapılmıştır.Anahtar Kelimeler : Cumhuriyet Dönemi, Necmeddin Okyay, Türk Cilt Sanatı

The fact that the Turks became Muslims and met with the Holy Quran increased the interest in calligraphy and books in the Turkish cultural life. This great interest and commitment to the Quran led the development of book arts and made it one of the traditional Turkish arts.Bringing together the pages of a written work and finalizing the book will both result in decoration of the book, be the means of transferring the culture and the art from one generation to another and preserve it by protecting from external factors. The desire to write and embellish the Holy Quran in the most beautiful way has led to development of many of other arts such as calligraphy, miniature, illumination, paper marbling alongside with book binding art. In this regard, bookbinding art is a sign of showing merit toward books.After a general introduction, in the 2nd part of the thesis titled `Turkish Bookbinding Art`, the history of bookbinding art, tools and materials used in bookbinding and types of bookbinding are briefly explained.In the 3rd and 4th parts, biography of Necmeddin Okyay, his perspective of arts, his contributions to the Turkish bookbinding art, a visual examination of his works were presented with a subtitle `His Students and Their Works` that covered his apprentices Sami Necmeddin, Sacid Okyay, Mustafa Esad Düzgünman and Ahmet Muhittin Türe. 36 pieces of art consisting of bookbindings, Murakkas, book covers and boxes are photographed and catalogued systematically. The catalogue was expanded with the addition of drawings of some of these works. In this section, imprint information is provided for each work examined and their artistic features are examined.The 5th part, titled `Practices` contains the photographs and the visuals of templates of examples from Necmeddin Okyay's works and other examples inspired by his works. Finally, under the `Evaluation and Conclusion` section, all the data collected were evaluated and some suggestions are made based on these evaluations.Key words : The Republic Era, Necmeddin Okyay, Turkish Bookbinding Art.