Cumhuriyet Dönemi Türk resim sanatında toplumsal içerikli figüratif resmin incelenmesi

Abstract

Türk resim sanatında ilk toplumsal eğilimler Cumhuriyet'in hemen öncesinde savaş yıllarına denk düşer. Savaş yıllarında, aralarında cephede görev yapmış subayların da bulunduğu bir gurup ressamdan oluşan Şişli Atölyesi, devlet hesabına savaş resimleri yapmış, bu yapıtlar yurt dışında da izleyici karşısına çıkmıştır. 1918 yılında Viyana'da düzenlenen sergi içerisinde, Şişli Atölyesi'nden gönderilen resimler ağırlıkla savaş konuludur. Bunlar arasında, savaşın toplum ve insan üzerindeki etkilerini duyumsayan, biçim ve içerik yönünden insani duyarlılığı taşıyan bazı yapıtlar toplumsal içerikleri bakımından inceleme metnine dahil olmuştur. Cumhuriyet'in ilanından sonra batılılaşma fikrinin yanında, sanatın, ayrıca ulusal bir kimlik kazanması yönündeki çabalar, ressamların belli bir ölçüde yerel eğilimler göstermesine ideolojik açıdan zemin oluşturmuştur. Türk resim sanatında bugüne dek devam eden yerellik-evrensellik sorunsalı, toplumsal eğilimlerde farklı bakış açılarını ve ifade biçimlerini yaratan tartışmaların merkezini oluşturmaktadır. Yeniler Grubu'nun resimsel etkinliği, eleştirel tutumları itibariyle Türk resminde bugüne dek sürecek olan toplumsal gerçekçiliğin başlangıcı niteliğindedir. Toplumsal eğilimler ölçeğinde incelenen bu etkinlikler, Yeniler 'den sonra 60'lı yıllarda gerçekçi sanat, 70'lerden sonra ise toplumsal gerçekçi sanat tanımlarını gerektirecek yapıya bürünmüştür. 70'li yıllarda sanat hayatına başlamış ressamlar, geçmişte Yeniler'e dek götürebileceğimiz bir figüratif geleneği sırtlanarak, toplumsal gerçekçi sanat anlayışını bugüne dek sürdürmüşlerdir.

The first social tendencies in Turkish painting art fall on the First World War years just before the Republic. Şişli Workshop, which consists of a group of painters, including officers that served in the fronts during the years of war, drew war pictures for the government and such art pieces were also exhibited before the audience abroad. The paintings, which were delivered by the Şişli Workshop for the exhibition held in Vienna in 1918, were mainly about war. Among them, some art pieces, which sensed the impacts of war on society and human and which bore a humane sensitivity in form and content were included in the analysis in recognition of their social contents. In addition to the idea of westernization after the proclamation of the Republic, the efforts for art to acquire a national identity have also provided an ideological basis for painters to demonstrate a certain degree of local tendencies. The problem of locality-universality which has pursued until today in the the art of Turkish painting constitutes the center of the debates that bring about different perspectives and forms of expression in social tendencies. The painterly activity of the Yeniler Grubu (The Newcomers Group), by virtue of their critical attitudes, constitutes the beginning of social realism which prevails today in Turkish painting. Such activities, which were analyzed in terms of social tendencies, have taken on a structure that requires the definitions of realist art in the 60s after Yeniler and social realist art after 70s. The painters, who started their art life in the 70s, have maintained the perspective of social realist art to date by supporting the figurative tradition that we can take back to Yeniler.