Hacı Selim Ağa kütüphanesindeki yekşah ciltler

Abstract

Üsküdar'da bulunan kütüphane 1196 yılında Hacı Selimağa tarafından kurulmuştur. Kütüphanede Nurbanu Sultan, Yakup Ağa, Kemankeş Emir Hoca, Hüdai Aziz Mahmut Efendi ve Hacı Selimağa olmak üzere toplam beş koleksiyon mevcuttur. Şuan kütüphanedeki eser sayısı toplam 4335 adettir. Bu koleksiyonlarda dini konulardaki eserlerden başka edebiyat, tarih, coğrafya, hendese, heyet, ahlak ve mantık konularında da önemli eserler vardır. Tez kapsamında kütüphanedeki tüm koleksiyonlar taranarak toplam 18 adet yekşah cildin olduğu tespit edilmiştir. Eserlerin kütüphane sistemindeki mevcut görsellerinden yararlanılarak manuel birebir çizimleri yaptırılmış ve sistemde mevcut olan bilgilerden yararlanılarak eserlerin konuları, tarihleri, yazarları, süslemeleri ve ciltleri üzerindeki uygulamalarını içeren katalog bilgileri hazırlanmıştır. Tez kapsamında 411 envanter nolu eserin klişesi çıkarttırılarak, kalıbı yaptırılmıştır. Yaptırılan kalıp ile iki adet farklı uygulama yapılmıştır (Resim 117 ve Resim 118). Ancak uygulama kalıp ile yapıldığından yekşah aleti kullanılamamıştır. Klasik yöntemle dikilmiş farklı ebatlardaki defterlerin kapakları ve tıpkı basım kitaplara da yeni kaplar hazırlanarak toplamda 22 adet yekşah uygulaması yapılmıştır. Koleksiyondaki her bir yekşah cildin güzelliğini tecrübe etmeden geçilmemiş, her eserin belirlenen motiflerinden kesitler alınarak (örneğin; şemsenin yarısı, köşebentin bir parçası, sadece salbekler v.b.) özgün motifler üzerinde çalışılmıştır. Yapılan inceleme ve araştırmalar değerlendirme ve sonuç bölümlerinde açıklanmıştır.

The library in Üsküdar was founded in 1196 by Hacı Selimağa. There are five collections in the library: Nurbanu Sultan, Yakup Ağa, Kemankeş Emir Hoca, Hüdai Aziz Mahmut Efendi and Hacı Selimağa. The total number of works in the library is 4335. In addition to works on religious subjects, these collections also contain important works in the fields of literature, history, geography, calculus, dignity, delegation, morality and logic. Within the scope of the thesis, all the collections, has been scanned and 18 yekşah bookbindings was found. By using the existing visuals in the library system, manual drawings were made and catalog information including works, history, writers, decorations and applications on the volumes of the works were prepared by using the information available in the system. Two different applications were made with the mold (Picture 117 & 118). However, since the application was made with mold, the instrument was not used. Covers of books of different sizes sewn by the classical method and new containers were prepared in printing books and 22 of them were applied. Each single-handed skin of the collection of the beauty of the skin has not been passed, the motifs of each of the works determined by taking the sections (for example, half of the medallion, a part of the gusset, only pendants etc.) has been studied on the original motifs. The investigations and researches are explained in the evaluation and conclusion sections.