Fotoğraf sanatında yeni nesnellik

Abstract

Nesnel Fotoğraf fotoğrafçının kendisini rasyonel, analitik, hassas bir gözlemci konumunda gördüğü, işlediği konuları yansıtırken duygusal ve öznel bir tavırla yaklaşmadığı, toplumu ve etrafında olanları bir bilim adamının bakış açısıyla incelikle, sabırla, estetize etmeden, yüceltmeden, yermeden, romantize etmeden, duygusal davranmadan gözlemlediği, incelediği, çözümlediği, sınıflandırdığı, ve uzun soluklu projeler sürecinde üretip, çoğu zaman tipolojik olarak düzenlediği bir anlayışı ifade eder. `Yeni Nesnellik / Neo Sachtlichkeit` ise Weimar Dönemi diye tabir edilen ve 1918 ile 1933 yılları arasında Almanya'da ortaya çıkmış bir fotoğraf ve sanat akımıdır. Özellikle resim alanında kendini gösteren ve Adolf Mensel, Max Lieberman gibi sanatçıların öncülüğündeki `Yeni Nesnellik` akımı I. Dünya Savaşı'ndan mağlup olarak ayrılmış ve savaştan büyük psikolojik yaralar alarak dönen genç sanatçıların duygularını harekete geçirmeyecek bir arayışla yöneldikleri bir akımdır. Ancak bu tez içerisinde `Yeni Nesnellik` akımının resim alanındaki kısmı dışarıda bırakılmış, fotoğraf sanatı içerisindeki `Yeni Nesnellik` incelenmiştir. `Neo Sachtlichkeit` Almancadan İngilizce'ye `New Objectivity` ve Türkçe'ye de `Yeni Nesnellik` olarak çevrilmiştir. Fotoğraf alanında etkin olmuş olan ` Yeni Nesnellik` Akımı ise üç önemli figürün etrafında şekillenmiştir. Bunlar Albert Renger-Patsch, Karl Blossfeld ve August Sander'dir. Almanya'da I. Dünya Savaşı sonrası dönemde etkin olarak görülen bu akımın resimdeki temsilcileri kendilerini bu akım çerçevesinde tanımlayıp kolektif olarak hareket ederken, fotoğraf alanındaki temsilcileri bireysel olarak işler üretmişler ve kendilerini bu akım çevresinde konumlandırmamışlardır. Bu konumlandırma ve tanımlama Walter Benjamin'in 1931 yılında yazdığı `Fotoğrafın Kısa Tarihi` kitabında ilk olarak anılmaktadır. Tezin ilk bölümünde fotoğrafın icadı olan 1839 ile 1920'lere kadar geçen dönemde nesnel fotoğraf ve nesnellik adına fotoğraf tarihindeki örnekler ve özellikle Eugene Atget incelenmiştir. Tezin ikinci bölümünde `Yeni Nesnellik` akımı, Albert Renger-Patsch, Karl Blossfeld ve daha kapsamlı bir şekilde August Sander incelenmiştir. Tezin üçüncü bölümünde ise `Yeni Nesnellik` akımının geçtiği dönemlerde diğer ülkelerdeki nesnel fotoğraf örnekleri, Almanya'da 1960'lardan itibaren tipoloji ve nesnellik üzerine çalışmalar gerçekleştiren Bernd ve Hilla Becher'in işleri ile `Yeni Nesnellik` akımı arasındaki bağlar incelenmiştir. Tezin dördüncü bölümünde ise Dusseldorf Fotoğraf Okulu'nda Bernd ve Hilla Becher'den eğitim almış bazı fotoğrafçıların nesnel fotoğraf ve deadpan kavramlarıyla ilişkili olarak işleri ve çağdaş fotoğraf sanatçılarından deadpan örnekleri verilmiştir. Tezde farklı bölümler içerisinde özellikle Walter Benjamin, Roland Barthes, Susan Sontag ve John Berger'in fotoğraf üzerine yazdığı metinler, fotoğraf ve nesnellik arasındaki ilişkiyi incelememde bana rehberlik etmiştir. Bu tez ile; 1920'lerde Almanya'da ortaya çıkmış bir fotoğraf ve sanat akımı olan `Yeni Nesnellik`in metodolojik, estetik, kavramsal ve tarihi özellikleri ele alınmış; Bernd ve Hilla Becher'in `Yeni Nesnellik` akımının devamı niteliğinde olduğu ortaya konulmuştur.

The Objective Photograph signifies a mentality in which the photographer sees himself as a rational, analytic, sensitive observer, who does not approach the subjects he deals with in an emotional and subjective manner, but observes, examines, analyzes, classifies and arranges the society and what happens around it typologically through the process of long-term projects without aestheticizing, glorifying, criticizing or romanticizing them, via the perspective of a scientist in a graceful and patient way. `New Objectivity / Neo Sachtlichkeit` was an art movement which took place in Germany during the period of Weimar Republic between 1918 and 1933. The `New Objectivity` movement, which was seen especially in the field of painting and led by artists such as Adolf Mensel and Max Lieberman, was a movement towards which young artists who were defeated in World War I and returned from the war with psychological wounds gravitated in a quest that would not mobilize their feelings. However, in this thesis, the `New Objectivity` movement in the field of painting was excluded and the `New Objectivity` in photography was examined. `Neo Sachtlichkeit`, translated from German into English as `New Objectivity`, has been translated into Turkish as `Yeni Nesnellik`. The `New Objectivity` movement, which was active in the field of photography, was shaped around three important figures: Albert Renger-Patsch, Karl Blossfeld and August Sander. While the representatives of this movement in the field of painting, which was active in the post-World War I Germany, defined themselves within the framework of this movement and acted collectively; the representatives in the photographic field produced individual works and did not position themselves around this movement. This positioning and description was first mentioned in Walter Benjamin's 1931 book A Brief History of Photography.In the first chapter of this thesis, objective photography, examples from the history of photography in terms of objectivity, particularly Eugene Atget and his works were examined through the period between 1839, in which photography was invented, and 1920s. The `New Objectivity` movement, Albert Renger-Patsch, Karl Blossfeld and notably August Sander in a more comprehensive way were examined in the second chapter. In the third chapter, examples of objective photography seen in other countries during the period of `New Objectivity` movement, the links between the `New Objectivity` movement and the works of Bernd and Hilla Becher, who worked on typology and objectivity in Germany since the 1960s were discussed. In different parts of the thesis, especially Walter Benjamin, Roland Barthes, Susan Sontag and John Berger's texts on photography guided me to examine the relationship between photography and objectivity. This thesis aims at revealing the methodological, aesthetic, conceptual and historical features of the `New Objectivity` being a photography and art movement that emerged in Germany in the 1920s and putting forth that Bernd and Hilla Becher are the continuation of the `New Objectivity` movement.