İstanbul Üniversitesi Kütüphanesinde bulunan 18.yy`da Yedikuleli Seyyid Abdullah tarafından yazılmış olan Kur`an-ı Kerim`in tezyinat bakımından incelenmesi

Abstract

Tezhip sanatının en güzel örnekleri Kur'an-ı Kerim'lere yapılmıştır. Bunda devlet adamlarının Kur'an-ı Kerim'in en güzel hat ile yazılmasına ve tezyinatına özen göstermelerinin önemi büyüktür. Hattat Yedikuleli Seyyid Abdullah'ın, Sultan III. Ahmed'in emriyle yazdığını ferağ kaydında belirttiği Kur'an-ı Kerim, 1124/1712 tarihinde nesih hat ile yazılmıştır. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesinde A. 6543 envanter numarası ile kayıtlı bu Kur'an-ı Kerim, daha önce Yıldız Sarayı Kütüphanesi'nde, 175 adet mushafın olduğu Yıldız Kur'an koleksiyonu içinde 17. mushaf olarak yer almıştır. Bu tez çalışmasının giriş kısmında amaç kapsam ve yöntem ile ilgili bilgiler yer almaktadır. İkinci bölümde tezhip sanatının tarihine, 18. yüzyıl tezhip sanatı özelliklerine değinilmiş ve dönemin sanatçısı Ali Üsküdârî'den bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde tez konusu eser hakkında bilgiler verilerek hattatı Seyyid Abdullah'ın hayatı anlatılmıştır. Kur'an-ı Kerim serlevhası, sûre başları ve mushaf güllerinin tezyinatı bakımından incelenmiştir. Sûre başlarında ve mushaf güllerinde farklı kompozisyonlar belirlenerek incelenmiş, 26 adet sûre başı, 32 adet mushaf gülü görseline ve çizimine yer verilmiştir. Son bölümde ise söz konusu mushafın tezhip özelliklerinden yola çıkarak tasarlanan serlevha ve zahriye tezhiplerinin tamamlanma süreci ve aşamalarından bahsedilmiştir.ANAHTAR KELİMELER: Mushaf, Ali Üsküdârî, tezhip, serlevha, altın, klasik, Osmanlı

The most beautiful examples of the art of illumination were made to the Qur'an, which was mainly due to the fact that the statesmen gave importance to writing and decorating the Quran with the most beautiful lines. According to the records of Yedikuleli Seyyid Abdullah, the caligraph, the Qur'an which is the subject of this thesis is written by the order of the Sultan Ahmed III in 1124/1712 with nesih caligraphy. This Quran was registered in Istanbul University Rare Books Library with the inventory number of A. 6543 and it was taken as the 17th mushaf in the Yildiz Palace Library among 175 pieces of the Yildiz Kur'an collection of mushafs. In the introduction part of this thesis; information about purpose, scope and method is given. In the second part, the history of the art of illumination, the characteristics of 18th century illumination art were explained and the artist of the period Ali Usküdârî was mentioned. In the third chapter, information on the subject of the thesis is discussed and the life of caligrapher Seyyid Abdullah was stated. The Holy Qur'an was examined in terms of serigraphy, surah heads and mushaf roses. Different compositions were determined in sûre and mushaf roses, and 26 images and 32 mushaf roses were given. In the last section, the process and stages of the completion of the serigraphy and zahriye illuminations, which are designed with the illumination of mushaf, are mentioned.KEYWORDS: Mushaf, Ali Usküdârî, illumination, serigraphy, gold, classic, Ottoman