Ekolojik baskılar ve tekstil yüzeylerde uygulanması

Abstract

2000'li yılların başlarında ortaya çıkan `Yavaş Moda` yaklaşımı ile doğal elyaf ve boyamalara, yerel dokumalara, el işçiliğine, butik üretime olan rağbet artmış, tekstilde unutulan birçok teknik ve etik değer yeniden önem kazanmıştır. Bu eser metin çalışmasında son yıllarda oldukça ilgi gören `Ekolojik Baskı Tekniği`, tarihçesi ve uygulama yöntemleri ile birlikte incelenmiştir. Çalışmanın ilk bölümü araştırma kısmından, ikinci bölümü ise uygulama ve bu uygulamaların tekstilde kullanım alanları ile ilgili önerilerden oluşmuştur. Çalışmanın ikinci bölümde doğal boyar maddeler ve bitkiler ile kompozisyonlar oluşturulmuş ve uygulamaları yapılmıştır. Ayrıca sergilenmek amacıyla üç pano desen tasarlanıp uygulanmıştır. Ekolojik Baskı'da pamuk, ipek, yün, keten gibi doğal liflerden üretilmiş kumaşlar üzerine baskı yapılır. Ayrıca bu teknikle deri ve kağıt üzerine de son derece başarılı baskılar alınabilmektedir. Desenlerin kalıcılığı için demir, alüminyum, bakır gibi mineral tuzlar sabitleyici olarak kullanılmaktadır. Kumaşla bitkiler arasında sabit temasın sağlanması için sert bir çubuğa veya desteğe sıkıca sarma işlemi yapılarak bitkilerin şeklinin ve boyar maddelerinin kumaş yüzeyine geçişi sağlanmaktadır. Baskı doğrudan ham veya işlenmiş kumaşa yapılabildiği gibi, doğal boyar maddeler ile renklendirilmiş kumaşlara da uygulanmaktadır. Bu çalışmada Ekolojik Baskı Tekniği' nin inceliklerini ve tekstil tasarımcısı için dikkat edilmesi gereken noktaları, tekniğin avantajlarını, dezavantajlarını, tekstil tasarımındaki uygulama alanları için öncü fikirlerini görmekteyiz.

The demand for naturally dyed fibers, local woven fabric, hand-crafted and custom made products increased substantially in recent years due to `Slow Fashion` movement that emerged at the beginning of 2000s where also many ethical values as well as techniques that had been forgotten in textile industry started to gain importance. In this work, history of eco-print technique and its application areas was studied. First part of the work is mainly literature survey whereas the second part is about its specific applications and suggestions about its application areas. In the second part, specific compositions were made with certain natural dyes and plants and their applications were performed. Subsequently three pieces of showboard pattern were designed for exhibition purposes. In eco-printing the pattern is printed on natural fabrics manufactured from cotton, silk, wool or hemp. Moreover with technique, successful eco-prints can be done on leather and paper as well. In order to achieve fastness of colors on the fabric, metallic compounds of iron, aluminum, copper are used as mordants. For creating a constant and tight contact between the plants and the fabric, a rigid stick is used where the fabric and the plants wrapped around the stick and bound tightly with string. Both plain fabric as well as naturally dyed fabric can be used in eco-printing. In this work basically the details of eco-printing technique, its advantages and disadvantages, application areas in textile design, relevant points that should be taken into account by textile designer and pioneering ideas for application areas in textile design are discussed.