Lêkolîneke sentaksî lı ser berhema Camî`eya Rîsaleyan û Hîkayetan

Abstract

Bu çalışmada yaklaşık yüz elli yıl önce kaleme alınan Camîeya Rîsaleyan û Hikayetan adlı eser cümle bilgisi (sentaks) açısından incelenmiştir. Bu amaçla eserin sahip olduğu dil özellikleri sözdizimi yönüyle ortaya çıkarılmıştır. Eser iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümü kelime gruplarından olan tamlama grubu, ikileme, edat grubu, zarf grubu, bağlaçlar, ünlem ve unvan grubu oluşturmaktadır. Bu bölümde eserden önekler verilerek açıklamalar yapılmıştır. İkinci bölümde ise cümle, öğeleri ve türleriyle beraber yine eserden örneklerle izah edilmiştir. Cümle türleri anlamına, yapısına ve yüklemin durumuna göre sınıflandırılmıştır. Son olarak eserin sözdizimi özellikleri, cümle kurulumları, kelime gruplarının cümle öğelerindeki konumu gibi elde edilen bulgular maddeler halinde belirtilmiştir. Anahtar Kelimeler: Mela Mehmûdê Bazîdî, Kırk Öykü, Kelime Grupları, Sözdizimi.

In this study, Camîeya Rîsalayan û Hikayetan which had wroten about a hundred fifty years ago has been examined in terms of syntax. For this purpose, linguistic features that the work possesses has been revealed. The work consists of two parts. The first part consists of the verbal group, the preposition group, the adverbial group, the conjunctions, the exclamation and the title group from the vocabulary groups. In this section, explanations are made by giving examples from the work.In the second part, with sentence items and genres, it is explained with examples from works. Sentence types are classified according to the meaning, structure and condition of the predicate. Finally, the syntactic features of the work, sentence setups, the position of the word groups in the parts of speech are briefly listed in the form of findings. Key Words: Mela Mehmuda Bazîdî, Forty Stories, Word Groups, Syntax.