Bölgesel kalkınmada ihracat teşviklerinin etkinliği:Karaman ili örneği

Abstract

Kalkınma kavramının 1929 Büyük Ekonomik Buhran sonrası önemkazanmasıyla birlikte, ulusal kalkınmaya katkı sağlayacağı görüşüyle bölgelerarasıgelişmişlik farklarının azaltılması (bölgesel kalkınma) ön planda tutulmuştur. Bölgeselkalkınmanın gerçekleşmesinde en önemli etkenlerden birisinin dış ticaret olduğugörülmüştür. Dış ticaret ile bölgesel kalkınma arasındaki ilişkinin temelleri ise ihracatadayalı sanayileşme stratejilerine dayandığı bilinmektedir. 1980'li yıllarda ülkeler, ithalikamecilik anlayışını geride bırakarak, ihracata dayalı sanayileşme stratejileriniuygulamaya koydukları, ihracatın özendirilmesi ve ihracata yönelik teşviklerinçeşitlendirilmesi için daha fazla fon kaynağı ayrılmaya başlandığı görülmüştür.Tez çalışmamız, Karaman ilinde ihracat yapan şirketlerin devlet tarafındanverilen ihracat teşviklerinden yararlanma durumunu, nasıl ve ne kadar yararlandıklarını veKaraman ilinin kalkınmasında bu teşviklerin etkinliğini belirlemeye yöneliktir. Buçalışmayla, ihracat teşviklerinin ekonomik anlamda bölgesel kalkınmaya doğrudan veolumlu etkisinin, yerel düzeyde Karaman ilinde de var olup olmadığı incelenerek, mevcutteşvik kullanım durumlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Tez çalışmamızın son bölümünde, Karaman ilinde bulunan ihracatçışirketlere yapılan anketten elde edilen veriler, SPSS 23 paket programı ile analiz edilmiştir.Analiz sonucunda en yaygın kullanılan teşviğin KDV istisnası olduğu görülmüştür. Diğerteşviklerin ise daha az kullanıldıkları ve kullanılanların ise son beş yılda gerçekleştiğitespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Bölgesel Kalkınma, Kalkınma Planları, İhracatTeşvikleri, Türkiye'de İhracat Teşvikleri; Karaman ili

Concept of development, gaining importance after the Great Depression in1929, with the view that it will contribute to national development, reduction of interregionaldevelopment disparities (regional development) has been in the foreground. One of the mostimportant factors in the realization of regional development has been seen as foreign trade. Thebasis of the relationship between foreign trade and regional development is known to be basedon export-based industrialization strategies. it has been observed that the countries in the yearsof 1980s, leaving the understanding of Import substitution industrialization behind, they haveimplemented export-based industrialization strategies and have started to allocate more sourcesof funding for export promotion and diversification of export encouragement.Our thesis is directed to determine how and how much they benefited of theseencouragement in the development of Karaman province and to see status of the city ofKaraman exporting companies to benefit from the export encouragement given by the state. Inthis study, it is aimed to evaluate whether the direct and positive effect of export incentives onregional development in economic sense also exists in Karaman province at the local level andto evaluate the current encouragement using cases.In the last chapters of our thesis, SPSS 23 package program was used toanalyze the questionnaire data obtained from the surveys conducted with exporting companiesin Karaman province. As a result of the analysis, the most commonly used encouragement isVAT exemption. Other encouragements were used less and were realized in the last five years.Keywords: Regional Development, Development Plans, ExportEncouragement, Export encouragement in Turkey; Karaman Province