Makarnalık buğdayda Lpx-B1 geni bakımından melez hatların elde edilmesi ve taranması

Abstract

Makarnalık buğdayının kalitesini belirleyen temel kriter makarna üretimine uygunluk derecesi, yani makarnalık kalitesidir. Kaliteli bir makarnanın renginin parlak sarı olması istenmektedir. Makarnalık buğdaydan elde edilen son ürünlerin kalitesi tanenin protein miktarı ve kuvveti, sarı pigment içeriği ve lipoksijenaz (LOX) gibi sarı rengi olumsuz yönde etkileyen oksidatif enzimlerin aktiviteleri ile doğrudan ilişkilidir. Renk kalitesi yüksek makarna üretebilmek için kullanılan durum buğdayının pigment içeriğinin yüksek, LOX enzim aktivitesinin düşük olması gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı, daha önce protein kalitesi iyileştirilmiş makarnalık buğday geri melez ıslah hatlarının (TMB2 ve TMB3) lipoksijenaz enzim aktivitelerinin düşürülmesidir. LOX enzim aktivitesi oldukça düşük olan Gediz-75 makarnalık buğday çeşidi melezlemelerde gen kaynağı olarak kullanılmıştır. F1 generasyonunda hedeflenen gen bölgesini (Lpx-B1.1) taşıyan bitkiler markör destekli seleksiyon yöntemi ile SSR markörleri kullanılarak seçilmiştir.

The basic criteria which determines durum wheat quality is its suitability for pasta processing, that is pasta making quality. Bright yellow color is a desired property in pasta products. Durum wheat pasta making quality is influenced by protein content and quality, yellow pigment content, and oxidative enzymes such as lipoxygenase (LOX) which affect adversely bright yellow color. Thus, wheat cultivars that are high in yellow pigments but low in LOX enzyme activity should be preferred for the production of pasta with high color quality. The aim of this study was to reduce lipoxygenase activities of the backcross durum wheat lines (TMB2 and TMB3) that were previously improved for their protein quality. Gediz-75 wheat with low LOX enzyme activity was used as the gene source. In F1 generation, plants carrying the targeted gene region (Lpx-B1.1) were selected using SSR markers by marker assisted selection method.