Karayolunda yapılan eşya taşımalarında taşıyıcının 6102 sayılı türk ticaret kanunu ve cmr konvansiyonu kapsamında kayıp veya hasardan kaynaklanan sorumluluğu

Abstract

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu(TTK)‟nun taşımaya ilişkin hükümleri ile CMRKonvansiyonu (Convention Relative au Contrat de Transport International deMachandises Par Route), çalışmamızda karşılaştırmalı olarak incelemeye tabitutulmuş ve incelen konular yargı kararları ile somutlaştırılmaya çalışılmıştır. 6102sayılı TTK ve CMR‟ nin uygulama alanı veya uygulanma koşuları tartışılmıştır.Çalışmamızda, esas olarak taşıma işine ilişkin olmak üzere diğer uluslararasıprotokollere de yer yer incelemeye alınmıştır. Çalışmamızın esas konusunu isekarayolu ile uluslararası eşya taşımalarına dair CMR Konvansiyonu ile 6102 sy.TTK‟ nın „Taşıma İşleri‟ ne ilişkin 850 ile 894. maddeleri arası oluşturacaktır.Çalışmamamızda temel çıkış noktası olarak 6102 sy. TTK ve CMR kapsamındataşıyıcının kayıp (zıya) ve hasardan kaynaklanan sorumluluğu incelenerek, kayıp vehasar sorumluğunun hukuki niteliği, kayıp ve hasar kavramı, taşıyıcının başta özenborcu olmak üzere diğer borçları ve sorumlu tutulabileceği diğer haller, taşıyıcınınyardımcı kişiler ile fiili taşıyıcının davranışlarından kaynaklanan sorumluluğuaçıklanmıştır. Taşıyıcının esas sorumluluğunun taşıma sözleşmesindenkaynaklanması sebebi ile taşıma sözleşmesinin hukuki mahiyeti açısından datespitler yapılmıştır. Ayrıca, taşıyıcının sorumluluktan kurtulmasını sağlayan genelve özel sebepler, sorumsuzluk kaydının sorumluluğa etkisi, sorumluluğun sınırı(ÖzelÇekme Hakkının uygulanması, taşıyıcının sorumluluğunun üst sınırı ve üst sınırınartırılması koşulları) ve sorumluluğu sınırlama hakkının kaybı da ayrıntılı ifadeedilmiştir. Özellikle sorumluluğu sınırlama hakkının kaybı başlığı altında taşıyıcınınkastı veya kasta eşdeğer kusurunun varlığı, pervasızca hareket ve wilful misconductkavramı ve Türk Hukuk uygulamasında nasıl bir kusur derecesinde bulunduğuyönünde tespitlerde bulunulmuştur. Çalışmamızda, taşıyıcının sorumluluğundankaynaklanan tazminat davalarında tazminat miktarı ve hesaplaması, davanın tarafları,ispat ve zamanaşımı incelemeye alınmıştır.

The provisions of the Turkish Commercial Code No. 6102 (TCC) and the CMR(Convention on the Contract for the International Carriage of Goods by Road)Convention were examined in a comparative manner in our study and the issuesexamined were tried to be concretized by judicial decisions. Application area orapplication conditions of 6102 numbered TCC and CMR are discussed. In our study,other international protocols, mainly related to transportation issues, were also partlyexamined. The main issue of our study will be the CMR Convention on thetransportation of international goods by road and the articles between Number 850and 894 regarding `Transportation Works` of the Turkish Commercial Code No.6102.As the main starting point of our study, after the examination of the liability of thecarrier due to loss and damage within the scope of TCC No. 6102 and CMR, thelegal nature of loss and loss liability, loss and damage concept, other debts of thecarrier, especially duty of care, and other situations in which the carrier can beconsidered responsible, the liability of the carrier due to the behaviors of theauxiliary carrier and the actual carrier are disclosed. Since the main liability of thecarrier originates from the contract of carriage, determinations in terms of the legalnature of the carriage contract have been made. In addition, general and specificreasons for the relief of the carrier from liability, the effect of non-liability record onliability, the limit of liability (the implementation of the Special Drawing Right, theupper limit of the liability of the carrier and conditions for increasing the upper limit)and the loss of the right to limit the liability are also explained in detail.Determinations have been made, especially under the heading of loss of the right tolimit liability, about the wilful misconduct of the carrier or the presence of a defectequivalent to wilful misconduct, reckless movement in Turkish law practice. In ourstudy, the compensation amount and calculation in the compensation cases arisingfrom the liability of the carrier, the parties to the case, proof and time-out were takeninto consideration.