İsmail b. Sinan es-Sivasi (ö 1048/ 1638)`nin Haşiye ala Şerhi`l-İsam ala Risaleti`l-İstiare adlı eserinin tahkiki

Abstract

İsmail bin Sinan es-Sivasi (ö.1048/1638) tanınmış fakihlerden bir zat olup hicri1048 yılında Sivas'ta vefat etmiştir. Klasik dini ilimleri hocası Abdulmecid Sivasi'dentahsil etti. Sivâsi Mülteka el-Ebhur, Şerhu Risaleti's-Sağair ve'l-Kebair, Şerhu risâleti'lvelediyegibi önemli eserlerin müellifidir. Hadis, fıkıh, tefsir, kelam, belağat vb.alanlarda eserler yazmıştır. Belağat alanında yazmış olduğu Hâşiye ala şerhi'listʿâreti's-Semerkandiyye li'l-İsam adlı haşiyesi önemli bir eser olup tahkiki yapılanmüellif nüshasıdır.Çalışmamızda tahkiki gerçekleştirilen Hâşiye ala şerhi'l-istʿâreti'sSemerkandiyye li'l-İsam adlı eserin doğrudan bağlantılı olduğu kişi ve eserleredeğinilmiştir. İlk bölümde Ebü'l-Kâsım Şemsüddin Muhammed b. Ebi Bekr el-Leysîes-Semerkandî 'nin (ö. 888/1483'ten sonra) hayatı ve eserlerine değinilmiş, bilhassaFerâidü'l-Fevâid' adlı eseri incelenmiştir. İkinci bölümde Ebû İshâk İsâmüddînİbrâhîm b. Muhammed b. Arabşâh el-İsferâyînî'nin (ö.945/1538) hayatı ve eserlerinedikkat çekilmiş, özellikle Şerhu Risaleti'l- istiʿâre adlı eseri ele alınmıştır. Üçüncübölümde İsmail bin Sinan es-Sivasi (ö.1048/1638) hayatı ve eserleri incelenmiştir. Sonbölümde ise Hâşiye ala şerhi'l-istʿâreti's-Semerkandiyye li'l-İsam adlı eserin tahkikiyapılmıştır.Hâşiye ala şerhi'l-istʿâreti's-Semerkandiyye li'l-İsam adlı eser tahkik edilirkenfarklı kütüphanelerden elde edilen nüshalar tetkik edilerek içlerinden kararlaştırılannüshalar tahkik edilmiştir. Bu hususta özellikle müellif nüshalarına dikkat edilmiştir.Anahtar Kelimeler: el-İsferayînî, es-Semerkandî, İstiʿâre, Sivasî, Tahkîk

İsmail b. Sinan es- Sivasi, who was famous scribe, died exilic 1048 in Sivas. Hecollected classical religious knowledge from his teacher Abdulmecid Sivasi. Sivasi isthe writer of the important works such as Mülteka el-Ebhur, Şerhu Risaleti's-Sağair ve'l-Kebair, Şerhu risâleti'l-velediye. He wrote in the field of hadith, İslamic law, comment,kalam, declamation etc. Hâşiye ala şerhi'l-istʿâreti's-Semerkandiyye li'l-İsam which is awork in the field of declamation is an important work and it is writer copy that analysed.In our study, person and works directly linked with Hâşiye ala şerhi'l-istʿâreti'sSemerkandiyye li'l-İsam which is analysed are referred. In first chapter, the life andworks of Ebü'l-Kâsım Şemsüddin Muhammed b. Ebi Bekr el-Leysî es-Semerkandî ismentioned and more specially his work Ferâidü'l-Fevâid' is analysed. İn the secondchapter, the life and works of Ebû İshâk İsâmüddîn İbrâhîm b. Muhammed b. Arabşâhel-İsferâyînî'nin are pointed out and particularly his work, Şerhu Risaleti'l- istiʿâre, isaddressed an issue. In the third chapter, the life and works of İsmail bin Sinan es-Sivasiare analysed. In the last chapter, the work, Hâşiye ala şerhi'l-istʿâreti's-Semerkandiyyeli'l-İsam, is analysed.While analysing the work Hâşiye ala şerhi'l-istʿâreti's-Semerkandiyye li'l-İsamsome copies are analysed from different libraries and other copies are analysed whichare decided within the first copies. In this respect, writer copies are payed attention.Key Words: el-İsferayînî, es-Semerkandî, İstiʿâre, Sivasî, Tahkik