Öğretmen yetiştirilmesi ve atamalarının incelenmesi (MEB, YÖK ve DPT uygulamaları 1980-2000)

Abstract

ÖZET ÖĞRETMEN YETİŞTİRİLMESİ VE ATAMALARININ İNCELENMESİ (MEB, YÖK ve DPT UYGULAMALARI 1980-2000) Ertan Murat Yüksek Lisans, Eğitimin Sosyal ve Tarihi Temelleri Programı Tez Danışmanı: Prof. Dr. Yahya Akyüz Mayıs 2002, VIII - 114 Sayfa Bu araştırmayla, 1980-2000 yılları arasında eğitim sistemi içinde öğretmen yetiştirilmesi ve öğretmen atama politikasının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın belirlenen amaçları doğrultusunda, Türkiye'deki öğretmen yetiştirilmesi ve atama şartlarının gelişimi, mevcut durum ve problemlerin tespiti için litaratür taraması yapılmıştır. Çalışma evrenini, ilköğretim ve genel ortaöğretim alanına öğretmen yetiştirilmesi ile ilgili; Milli Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu ve Devlet Planlama Teşkilatının kararları oluşturmaktadır. Ülkenin ihtiyacı olan kaliteli ve yeterli öğretmen adaylarını mesleğe çekmenin, meslekte iyi yetişmelerinin sağlanması yanında, bunların mesleğe alınma ve atanmaları da önem taşımaktadır. Öğretmen yetiştirilmesi; Milli Eğitim Şura'larında genelllikle ele alınmakta, özellikle; onuncu, onbirinci, onikinci ve onbeşinci Milli Eğitim Şura'larında öğretmen yetiştirilmesi ve atamalarının geniş olarak tartışıldığı ve önemli kararlar alındığı görülmektedir. IIöğretmen yetiştirilmesinde 1980 yılından sonra iki uygulama diğerlerinden ayrılmaktadır: birincisi; öğretmen yetiştiren bütün kurumlar 20 Temmuz 1982 tarih ve 41 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile üniversite çatısı altında toplanmıştır. Bu düzenleme ile öğretmen yetiştirmeye belirli standartlar getirilmesi sağlanmıştır, ikincisi; Yükseköğretim Kurulu'nun 18.08.1997 tarihinde öğretmen yetiştirilmesi ile ilgili hazırlamış olduğu `Yeniden Yapılanma`dır. Bu yapılanmada, ülkenin öğretmen ihtiyacını karşılayacak bir düzenlemeye gidilmesi, Eğitim Fakültelerindeki bölüm yapılanmasının eğitim sistemindeki okul yapılanmasına paralel hale getirilerek, fakültelerde her okul düzeyine uygun öğretmen yetiştiren bölüm ve programların açılmasının sağlanması amaçlanmaktadır. Sonuç olarak; Türk Milli Eğitim Sisteminin en önemli sorunlarından birinin nitelikli ve yeterli öğretmen yetiştirilmesi olarak görülmesine rağmen, öğretmen yetiştirilmesinde etkili olan Milli Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu ve Devlet Planlama Teşkilatı'nın birbirleri ile yeterli uyumu sağlayamadıkları, öğretmen yetiştirilmesinde gerekli planlamanın yapılmasını sağlayacak koordinasyonu oluşturamadıkları görülmektedir. Ill

ABSTRACT STUDYING TEACHING EDUCATION AND TEACHER APPOINTMENTS (APPLICATIONS OF MEB, YÖK, DPT IN 1980 - 2000) Ertan Murat Master Degree Program of Social and Historical Basis of Education Thesis Consultant : Prof. Dr. Yahya Akyüz May 2002, VIII - 114 Pages The aim of the research is, to study the applications on educational system between the years 1980 and 2000, regarding teaching education and teacher appointments. In order for achieving the designated goals, a literature scanning had been made to secure the teachers' training and appointing conditions in progress, existing situations and problems. The universe of the study, concerning the teaching education for primary and general secondary profesions, is based on Milli Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu and the decisions on development plans of Devlet Planlama Teşkilatı. Not only how the qualified and sufficient teacher nominates, to fullfill the needs of the country, are attracted to the profesion, and better conditions, to be well educated, are provided, but also, how these nominates are placed and appointed in the profesion, have a great importance. IVWhen taking a look at Public Educational Councils in history, it is clear that, at the first four councils, teaching education had been considered in details; and also, at the tenth, eleventh, twelveth and fifteenth councils, it can be seen that teaching education and teacher appointments had been discussed and major decisions had been given duely. Two particular teaching education applications have been separated from the others after the year 1980. First, all the institutions, to educate teachers, have been gathered under the domination of universities by the govermental decision as required by law, dated 20th July 1982 and numbered 41. As a result of this arragement, teacher educations have been enabled to be standarized. Second, a arragement, concerning teacher education, was made by YÖK at 18th August 1997. Due to making of this arragement, the goals are, to follow a new formation to fullfill the needs of the country for teachers, to be able to benefit new departments and programs which provide education for teachers to the schools of any level by making a parallel structure between school constructions and department foundations of the faculties for education. Finally, although the greatest problem of Turkish Public Educational System is to educate qualified and sufficient teachers. Unfortunately, it can be seen that, MEB, YÖK and DPT, which are the highest authorities in educating teachers, don't have enough cooperation nor coordination with each other to make a planning through teaching education.