İlköğretim okul harcamalarında genel bütçe dışındaki kaynakların yerine ilişkin okul yöneticileri ve öğretmenlerin görüşleri (Ankara ili örneği)

Abstract

ÖZET İLKÖĞRETİM OKUL HARCAMALARINDA GENEL BÜTÇE DIŞINDAKİ KAYNAKLARIN YERİNE İLİŞKİN OKUL YÖNETİCİLERİ VE ÖĞRETMENLERİN GÖRÜŞLERİ (ANKARA İLİ ÖRNEĞİ) Süzük, İbrahim Yüksek Lisans, Eğitim Yönetimi ve Planlaması Anabilin Dalı (Eğitim Ekonomisi ve Planlaması) Tez Danışmanı; Prof. Dr. Kasım Karakütük Eylül 2002, Bu araştırmanın amacı, İlköğretim Okul Harcamalarında Genel Bütçe Dışındaki Kaynakların Yerine İlişkin Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerin Görüşlerini ortaya koymak ve sorunlara ilişkin çözüm önerileri geliştirmektir. Tarama modeli niteliğinde olan araştırmanın evrenini Ankara merkez ilçelerinde bulunan bütün resmi ilköğretim okullarında görev yapmakta olan okul yöneticileri ve öğretmenlerinden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemini 81 okul yöneticisi ve 381 öğretmen oluşturmuştur. Örneklem gruplarına araştırıcı tarafından geliştirilen iki ayrı anket uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS programında çözümlenmiştir. Araştırmanın sonuçları aşağıda özetlenmiştir. 1. Ankara merkez ilçelerindeki ilköğretim okullarının % 39.3'ü 2001- 2002 öğretim yılında 6 ile 10 milyar lira arasında öğrencilerden veya öğrenci velilerinden gelir sağlamışlardır. 2. Okullarda toplanan bu paraların % 54.6'sı öğrencilere duyurma, % 43.9'u da makbuz karşılığı alma yoluyla gerçekleşmiştir. 3. Araştırmaya katılan öğretmenlerin % 42.2'si para vermek istemeyen öğrenci velisini okula çağırıp ikna etmeye çalışmış, % 39.4'ü veliyi okul müdürü ile görüştürmüş ve % 1.0'ı da velilerden zorla para istediklerini ifade etmişlerdir.VI 4. Öğrenci velilerinin % 47.0'sinin sınıfta para toplanmasına karşı tepkilerini veli toplantılarına katılmayarak göstermektedirler. 5. Öğretmenlere göre velilerin okuldan uzaklaşmalarının % 63.6'sının nedeni öğretmenle velinin para ilişkisi içinde olmasından kaynaklanmaktadır. 6. Para toplama konusu sınıflarda motivasyon ve dikkat çekmeyi olumsuz etkilemekte, öğrenciyi zaman zaman sınıf ortamından koparmaktadır. 7. Okul yöneticileri para toplama konusunda öğretmenleri etkilemektedir. 8. Öğretmenlerin % 52.9'u tüm enerjisini, sınıfının temel gereksinmeleri için, eğitimin niteliğini artırmaya dönük olarak kullanmak istediklerini ifade etmişlerdir. 9. Öğretmenler, okul gereksinmeleri için toplanan paraların sınıf öğretmeni tarafından toplanmasının eğitimi olumsuz etkilediğini ifade ederek, öğrenci ve velilerden mutlaka para toplanacaksa, bu işin okul yöneticileri ve öğretmenler aracılığıyla değil, velilerin yönetimine katıldığı kurullarca yapılmasını istemektedirler. 10. Okul yöneticileri ve öğretmenler, eğitimin kamusal bir hizmet olduğunu ve kamu tarafından finanse edilmesi gerektiğini belirtmektedirler.

vıı ABSTRACT OPİNİONS OF THE TEACHERS AND DIRECTORS ON EXPENDITURE OF PRİMARY SCHOOL IS OUT OF GENERAL BUDGET. (ANKARA CASE STUDY) Süzük, İbrahim Master of Art, Educational Administration and Supervision Department (Educational Economics and Planning) Supervision Prof. Dr. Kasım Karakütük October, 2002 The aim of this reserach is that shoving what teachers and directors think about experditure of primary school which is out of general budget, in addition, improving some solitions nelated with these problems. The universe of the reserach which is search model is the compoze of the teachers and directors who work in formal primary schools which is in Ankara in center. 88 school directos and 315 teachers form the samples of this reseach two different guestionnaiere which is improved by the reserach are applied on the sample groups. Datas are solved at the programe of SPSS. The results of the research are summarized as the follwing. 1. % 39.3 of the primary school which is in Ankara in district of the center prodive income betwen 6 and 10 milliards from the students or protector of the students at 2001-2001 instruction year. 2. % 54.6 of the money collected from the school are verified by the way of announcement to the students. % 43.9 of the money collecdetd from the schools are verified by the way of giving receipt. 3. % 42.2 of the teachers who participate in research try to persuade the protectors of the students who don't want to give the money. % 39.4 of the other teachers send the protector of the students to the drector of the school. % 1.0 of the other teacher express that they want money by force. 4. % 47.0 of the protector of the students show their reactions to the collecting money in the class by the way of not to be joined at the protector