Öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme yeterliklerine ilişkin algıları

Abstract

ÖZET ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YETERLİKLERİNE İLİŞKİN ALGILARI Karaca, Erol Doktora, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı (Ölçme ve Değerlendirme Programı) Tez Danışmanı: Prof. Dr. Ezel Tavşancıl Eylül 2003, xxii-259 sayfa Bu araştırmanın amacı, bir ölçme aracı yoluyla öğretmen adaylarının kendi algılarına dayalı olarak ölçme ye değerlendirme yeterlik düzeylerini saptamak ve bu ölçekten aldıkları puanlar bakımından çeşitli değişkenlere göre aralarında manidar farklar olup olmadığını araştırmaktır. Karşılaştırmalı türden ilişkisel tarama modeli ile yapılan bu araştırmada çalışma grubu, yedi Devlet Üniversitesinin Eğitim Fakültesinde Sınıf öğretmenliği, Fen Bilgisi öğretmenliği ve Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Programlarına 2001-2002 öğretim yılında devam eden 1190 dördüncü sınıf öğrencisidir. Veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen `ölçme ve Değerlendirme Yeterlik Algısı Ölçeği` (ÖDYAÖ) ile toplanmıştır. Ölçeğin geliştirilmesi aşamasında 99 madde oluşturulmuş, bu maddeler için madde toplam, test- tekrar test korelasyon katsayıları hesaplanmıştır. Bu analizler sonucunda manidar olduğu görülen 99 maddeye ölçeğin yapı geçerliği için faktör analizi yapılmış, bu analiz sonucunda da 75 maddeden oluşan dört faktörlü ölçek elde edilmiştir, ölçeğin güvenirliği üç hafta arayla yapılan test-tekrar test ile saptanmış ve varimax rotasyon sonucunda tasarlanan dört alt boyut ve ölçeğin tümü için Cronbach a katsayıları bulunmuştur, ölçüt geçerliği için `Öğrenci Başarısını Değerlendirme Alanında Yeterlik ölçeği`, `Başarı Testi` ve `Sosyal Beğenirlik ölçeği` ile ölçek puanları arasındaki ilişki olup olmadığı Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ile hesaplanmıştır. Yineölçeğin yapı geçerliğini belirlemek amacıyla kayıtlı olunan program, üniversitedeki genel başarı not ortalaması, kayıtlı olunan programa girişteki tercih sıralaması, mezun olunan lise^türü, mezun olunan lişe_bölümür kayıtlı olunan programdan memnun olup olmama ve cinsiyet değişkenlerine göre öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme yeterlik puanları ortalamaları arasındaki farkı test etmek için bir boyutlu varyans analizi ve ilişkisiz grup t- testi yapılmıştır. Yapılan varyans analizi sonucunda grup ortalamalarının karşılaştırılmasında Scheffe Post-Hoc Çoklu Karşılaştırma Testi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına dayalı olarak, öğretmen adaylarının tüm ölçek ve alt boyutlar bazında ölçme ve değerlendirme yeterliklerini yeterince kazanamadıkları görülmüştür. Ayrıca araştırma bulguları ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğunu göstermektedir. VI

ABSTRACT PERCEPTIONS TOWARDS MEASUREMENT AND EVALUATION COMPETENCIES OF TEACHER CANDITATES Karaca, Erol Ed. D. Educational Sciences Department (Measurement and Evaluation Program) Dissertation Advisor: Prof. Dr. Ezel Tavşancıl September 2003, xxii-259 pages The purpose of this study is to determine the level of measurement and evaluation competencies of teacher candidates according to their own perceptions by a measurement instrument and investigate whether is significant difference or not between their scale points considering several variables. In this research which is carried out by the causal comparative design, working group is 1190 fourth grade students who have been attending teacher training programs of classroom teacher, science and social sciences of education faculty of seven State Universities in 2001-2002 academic year. Data were collected by Perception Scale for Measurement and Evaluation Competencies' (PSMEC) developed by researcher. In the development phase of the scale, 99 items were convened and item-total and test retest correlation coefficients were calculated. As a result of the above analysis, factor analysis were carried out for 99 items, which were significant, in order to verify the construct validity of the scale and as a consequence of this analysis a scale with four factors and 75 items was developed. To confirm the reliability of the scale, it was applied again in three weeks intervals and test retest correlation coefficient was calculated. Cronbach a coefficients, one more time for reliability, were also calculated for the whole scale and 4 subscales, resulted from the varimax rotation and determinedbefore. The correlation between PSMEC points and Competencies Scale on Assessment of Student, Achievement Test, Social Desirability Scale points were calculated with Pearson's Product Moment Correlation Coefficient for the evaluation of the similar and different scales validity of the scale. One way anova and independent samples t-test were utilized in order to determine the difference between the average of competence scale points and the structural validity of the scale considering the program they registered, general achievement grade averages in university, their preference ranking in the program they registered, the high school type they graduated, high school department they graduated, their contentment or discomfort towards the program they attended and sex variables. As a result of the Anova analysis, Scheffe Post-Hoc Multiple Comparison was used in comparing group averages. According to research findings, based on the whole scale and the 4 subscales, teacher candidates were found to be incompetent on measurement and evaluation. In addition, research findings reveal that the scale is valid and reliable. VIII