İlköğretim kurumlarının olanakları

Abstract

ÖZETİLKÖĞRETİM OKULLARININ OLANAKLARIBAŞAR, Mustafa AydınDoktora, Eğitim Yönetimi ve Teftişi ProgramıTez Danışmanı: Prof. Dr. Ali BALCIMayıs 2003, XX+275 sayfaEğitim örgütlerinin amaçlarına uygun bir yapılanma veya amaçlarda veçevre sistemlerindeki değişmelere dayalı olarak yeniden yapılanmaya yönelikbir modeli seçmeleri, onların verimliliği ve sürekliliği açısından önemlidir.Ancak, bu yapının sağlıklı işleyebilmesinde temel girdi insangücü,insangücünün de amaçlara yönelik davranışlar sergilemesini olanaklı kılacakfiziksel olanaklar ve donanımdır. Türkiye'de, her kademede olduğu gibi,ilköğretim kademesinde de zaman zaman reform niteliğinde görülebilecekyapılanmalara gidilmekte, ancak buna uygun kadrolama ve donatımyapılamadığından hedeflere ulaşmak zorlaşmakta veya çalışmalarbaşarısızlıkla sonuçlanmaktadır.Bu çalışmanın amacı, ilköğretim okullarının eğitim işgörenleri ve eğitimyerleri olanaklarını saptamak ve olanakların yeterliği konusunda yönetici veöğretmen görüşlerini ortaya koymaktır. Bu amaçla, DİE Türkiye'de gelişmişlikendeksine göre oluşturulan kademeli iller çizelgesinden seçilen altı ildebulunan 292 ilköğretim okulu seçilmiş ve bu okulların eğitim işgörenlerininsayıları; okul yeri, eğitim ve eğitime destek yerleri, ısıtma, aydınlatma, sağlıkkoşulları ve güvenliği bakımlarından durumunun nasıl olduğu; olanaklarkonusunda, yöneticiler ve öğretmenlerin görüşleri arasında farkın olupolmadığı ortaya konulmuştur.İlişkisel tarama (nedensel karşılaştırma) modelinde ele alınanaraştırmada, ilköğretim okullarının eğitim işgörenleri olanakları bakımındanönemli sıkıntılar içinde oldukları, özellikle Türkçe öğretmeni ile eğitim uzmanıkonusundaki eksikliğin öne çıktığı saptanmıştır. Okullarda destek hizmetiveren yardımcı işgörenler bakımından da benzer bir eksiklik yaşanmaktadır.ivİlköğretim okullarının bulundukları konum bakımından durumlarınabakıldığında, yaklaşık üçte ikisinin (% 65,8) öğrenci aldığı konutlarla arasında1.000 metreden daha fazla bir mesafe olduğu; yüzde 71,9'unun konutlararasında kaldığı; yüzde 9,2'sinin çevresinde duvar bulunmadığı saptanmıştır.İlköğretim okullarının bahçelerinde tören, dinlenme ve oyun alanları, çim veağaçlık türü yeşil alanlar, uygulama bahçesi, eğitime yardımcı yerlerbakımlarından da olanaksızlıklar yaşanmaktadır.Bunun yanında, okul binaları eğitsel ve yardımcı alanlar bakımından dayeterli olmaktan uzak görünmektedirler. Laboratuar, işlik, spor salonu, çokamaçlı salon, kitaplık, arşiv, müze vb. mekanlar çok sınırlı sayıda olmaklabirlikte, bu türden mekanlara sahip bulunan okulların bir çoğunda bunlardersaneye dönüştürülmüştür. Bunun yanında, okulların doğal yıkım, yangınvb. karşı düzenlemeleri, barınma (% 2,06) ve beslenme (% 26,71), kantin (%58,56) vb. olanakları da yeterli değildir.Okul yöneticileri ve öğretmenlerin dörtte üçünden fazlası, sınıföğretmenliği dışında, okullarında bulunan eğitim işgörenleri sayısının yetersizolduğu görüşündedir. Okul yöneticilerinin, okul çevresinin ve arazisininuygunluğu; oyun alanları, yeşil alanlar, müzik ve resim odaları, çok amaçlısalon, yemekhane olanakları; okul yeri ve yapısının güvenlikli ve sağlıklı oluşu,dersliklerin temizliği konularındaki görüşleri öğretmenlere göre daha olumludurve anlamlı bir şekilde ( Ï Â² = 0,05) farklılaşmaktadır.Çalışmanın sonunda, ilköğretim okullarının gereksinimi olan öğretmenve eğitim uzmanlarının okullarda yeterli sayıda görevlendirilmesi; okul binayeri seçiminde çevresel koşulların önceden iyi saptanması; özellikle yeniyapılacak yapıların çağdaş mimari, eğitimdeki gelişmeler ve yaklaşımlarauygun olarak düzenlenmesine yönelik öneriler geliştirilmiştir.ABSTRACTPOSSIBILITIES OF THE PRIMARY SCHOOLSv

BAŞAR, Mustafa AydınDoctorate, Educational Administration and InspectionThesis Advisor: Prof. Dr. Ali BALCIMay 2003, XX+275 pagesIt is important that educational organizations, in respect of theirproductivities and performance, should select a model towards to a constructionappropriate to their aims or reconstruction based on the variations in thepurposes and their environment systems. Yet, the fundamental input is themanpower that this should be able to function soundly. The conditions that makemanpower possible to show behaviours towards to the purpose are the physicalpossibilities and equipments. As in every grade in Turkey, though reformistinnovations have been taken steps in the grades of primary education from timeto time, the studies and the targets resulted in failure because of the fact thatsuitable and enough staffing and equipment have not been provided for theseinstitutions.The aim of this study is to determine the possibilities of the academic staffand educational places of the primary school and reveal the opinions of schooladministrators and teachers about the sufficiency of these possibilities. In thisaim, two hundred and ninety-two primary schools have been choosen in six citiesfrom the table of graded cities formed according to the development index ofState Statistics Institute in Turkey, and the number of the academic staff of theseschools, the places of schools and the conditions of heating, lightening,accommodation and health problems of the educational institutions andeducational support places and their security and safety, and also whether or notthe administrators and teachers have different ideas about the possibilities ofschools have been revealed.In the research dealt with the model of related scanning, it has beendetermined that the primary schools have lacked academic teachersconsiderably, especially the teachers of Turkish and experts of education havebeen needed extremely. On the other hand, there is a similar lack of assistantunqualified employees that provide support services at schools.viAs for the settings and distances where the primary schools are located, ithas been observed that nearly more than two thirds (65,8 %) of them have adistance of one kilometre where the students are accommodated, the schools of71,9 percent have been among housing settlements and those of 9,25 percentare not covered by walls. On the other hand, the gardens of primary schools don?thave possibilities of ceremony, relaxation and game fields, grass and woodenedtype of green areas, application gardens and educational supportive places.Besides this, the school buildings seem to be far from being sufficient inrespect of educational and auxiliary fields. Though there are limited number ofsettings (places) such as laboratories, workshops, gymnasiums, multi-aimedassembly halls, libraries, archives, museums, most of them have been convertedinto classrooms at the schools having these possibilities. On the other and,the regulations against natural damages and destruction and fire, and thepossibilities of accommodation (2,06 %), nutrition (26,71 %) and canteens (58,56%) are not sufficient.Apart from classroom teaching, more the three fourths of the schooladministrators and teachers agree upon the number of academic staff employedat schools are insufficient. Compared whit the teachers, the opinions of theschool administrators are more positive than those of teachers? about thesubjects of appropriateness of school environments and areas, game and greenfields, the rooms and music and art, multi-purposed saloons, cleanliness of theclassrooms and their opinions differentiate meaning fully ( Ï Â² = 0,05)At the and of the study, the suggestions have been set forth towards toemployment of sufficient primary school teaching and educational experts neededat primary schools, pre-determination of environmental conditions in the locationsof school buildings, and the new buildings to be constructed should be arrangedas to be contemporary, architectural and educational developments andapproaches.vii