Etik-eğitim ilişkisi sorunsalına felsefi bir yaklaşım denemesi

Abstract

Ill ÖZET ETİK-EĞİTÎM İLİŞKİSİ SORUNSALINA FELSEFİ BİR YAKLAŞIM DENEMESİ Yayla, Ahmet Doktora, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Prof. Dr. Sabri Büyökdüvenci Haziran 2004, 312 + VII Sayfa Bu çalışma etik ile eğitim arasında zorunlu bir ilişkinin var olduğu ön kabulünden hareketle, söz konusu bu ilişkinin dayandığı temel argümanları ele alıp, eğitimin etik boyutu üzerine yoğunlaşmaktadır. Çağımızda yaşanılan etik sorunlar ortak yaşantımızı çok derinden etkilemekte olup, geleceğimizi tehdit eder bir hal almıştır. Bugün için etik üzerinde durmak, günün sorunlarını tartışmak ve bunların eğitimle bağlantılarını tespit etmek kaçınılmaz bir gereklilik olmuştur. Bu nedenle tezde etik-eğitim ilişkisi irdelenerek, yaşanılan etik içerimli problemlere dikkat çekilmekte; söz konusu bu problemlerin eğitim sürecindeki yansımaları üzerinde durulmaktadır, öte yandan modern çağın etik açıdan bunalımlarını tartışmaya açmayı hedefleyen bu çalışma, yaşanılan etik krizin nasıl aşılacağı noktasında nasıl bir eğitim etiği perspektifinin geliştirilebileceği üzerine yoğunlaşmaktadır. Bu itibarla çalışmada modern dönem etik ve eğitim anlayışını önemli oranda etkileyen filozofların etik görüşleri ve bunların eğitimsel doğurgulan ele alınarak, modern dönem etik ve eğitim anlayışının genel bir değerlendirmesi yapılmaktadır. Bundan sonra modernizmin paradokslarına dikkat çekilerek, yaşanılan sürecin yeni bir dönem olduğu ve postmodern olarak adlandırılan bu dönemin etik ve eğitim anlayışı üzerinde durulmaktadır. Bundan hareketle de yeni bir eğitim etiği perspektifinin nasıl olması gerektiğine geçilmektedir. Yaşanılan sorunların büyük çoğunluğunun genelde etik alanda yaşanan krize, özelde de kötü bir eğitimin sonuçlarına dayandığı varsayımını temel alan bu çalışma, yaşanılan krizden çıkma, olumsuzlukları aşma yolunun felsefeyi dolayısıyla da etiği merkeze alan iyi bir eğitimin yapılandırılmasıyla mümkün olabileceğini öngörmektedir. Buna göre etiği temele alan bir eğitim felsefesinin hayata geçirilmesinin çağın sorunlarının çözümü noktasında önemli açılımlar sağlayacağı düşünülmektedir. Bu bağlamda çalışma, eğitimin etik perspektiftenIV sorgulanarak, çağın değişen yapısına, koşullarına göre yeniden yapılandırılması gerektiğini varsaymaktadır. Böylece çalışma, yaşanılan sorunların üstesinden gelmenin, bunalımları aşmanın, krizi yenmenin en makul yolunun etik ve eğitimi merkeze alan yeni bir anlayışın yaygınlık kazanması gerektiğine dikkat çekmektedir. Bu nedenle etiğin temele alınarak eğitime farklı bir perspektiften yaklaşılmasının, eğitim kuram ve uygulamalarında etik değerlere öncelik verilmesinin; farklı yaşantılara, kültürlere, seslere, ahlaklara hoşgörü ve saygıyla yaklaşılmasının ancak yeni bir eğitim etiği perspektifi ile mümkün olacağı yönündeki kabul çalışmanın özünü oluşturmaktadır. Bu çalışma giriş, sonuç ve dört bölümden oluşmaktadır. 'Eğitimin Etik Boyutu' başlığını taşıyan birinci bölümde etik ile eğitim arasında zorunlu bir ilişkinin var olduğu ön kabulü temellendirilmeye çalışılmaktadır. İkinci bölümde Tarihsel Arka Plan' başlığı altında, üçüncü ve dördüncü bölümlere bir temel oluşturması amacıyla, belli başlı etik kuramlar ve bunların eğitimsel içerimleri ele alınmaktadır. Üçüncü bölüm 'Çağımızda Eğitim-Etiği Sorunsalı' başlığını taşımaktadır. Bu bölümde modern etik ve eğitim anlayışının genel bir değerlendirmesi yapılarak, modern dönemin sorunsal bağlamında paradoksları postmodern perspektiften yorumlanmaktadır. 'Bir Eğitim-Etiğine Doğru' başlığını taşıyan dördüncü bölümde ise, postmodern kültürde eğitim-etiği kavramsallaştırmalarının genel bir çerçevesi çizilerek öteki Tarz Bir öğretimde ahlak eğitiminin nasıl olması gerektiği üzerinde durulmaktadır. Çalışma sonuç bölümüyle tamamlanmaktadır.

SUMMARY A PHILOSOPCAL APPROACH TO THE RELATION OF ETHICS AND EDUCATION PROBLEMATIC Yayla, Ahmet Ph. D., Department of Educational Sicences Thesis Supervisor: Prof. Dr. Sabri Büyükdüvenci June 2004, 3 12+ VIII Pages This study, assuming that there is a necessary relation between ethics and education, becomes intense on ethical dimension of education dealing with the main arguments on which this relation depends. Ethical problems met in this era have been deeply affecting our common life and become threatening our future. Nowadays, focusing on ethics, discussing daily issues and finding the relations between aforementioned issues and education have become an inevitable necessity. For this reason, in this thesis, by studying ethics-education relation; attention is attracted on ethical problems and reflections of these problems on education process. On the other hand, this study aiming to bring the ethical depressions of modern age into discussion, is focusing on how an educational ethics perspective could be developed in order to manage the ethical crisis. Consequently, in the current study, by examining the ethical opinions of the philosophers considerably influencing the ethical and educational vision of modern times and those visions' educational conclusions; firstly a general assessment of modern ethics and education understanding has been presented. Then by stressing paradoxes of modernism, ethical and educational aspects of this new period called as 'postmodern' have been taken into consideration. From this point, it has been moved towards how a new educational ethics perspective should be. This study, based on the assumption that majority of problems which are met in general depends on ethical crisis and in particular on the results of wrong education, suggests that the way to overcome the crisis and cope with negativeness could be possible with a good educational reconstruction based on ethics induced by philosophy. From this point of view, it is considered that an education philosophy based on ethics could make considerable expansions possible regarding to solving this age's matters. In this respect, the study supposes that education, by being interrogated from ethical perspective, must bereconstructed according to the altering structure and conditions of this age. Thus, the study attracts attention on the necessity of an increasing vision that puts ethics and education to the centre in order to cope with problems, overcome depressions and crisis. Therefore, the core of this study accepts that approaching education from a different perspective based on ethics, giving priority to ethical values about education theories-practices and meeting different lifestyles, cultures, voices, morals with tolerantly and respectively could only become possible with a new educational ethics perspective. The study is composed of entrance, conclusion and four sections. In section one, titled as 'Education's Ethical Dimension', the assumption of a necessary relation between ethics and education has been attempted to be established. In section two, titled as 'Historical Background', certain ethical theories and educational contents of those theories have been discussed in order to form a basis regarding to third and fourth sections. In section three, titled as 'Educational Ethics Problematic in Our Age', a general assessment of modem ethics and education vision has been presented and paradoxes of modem term in point of problematic have been interpreted from postmodern perspective. In section four, titled as 'Towards an Educational Ethics', by constructing a general frame of educational ethics conceptions in postmodern culture, it has been examined that how a moral education should be in the An Another Way of Teaching. The study has been completed with 'Conclusion' part.