Eleştirel düşünmeyi destekleyici işbirlikli öğrenme ortamında gerçekleştirilen öğretimin eleştirel düşünmeye ve istatistiğe giriş dersindeki öğrenci başarısına etkisi

Abstract

ÖZET ELEŞTİREL DÜŞÜNMEYİ DESTEKLEYİCİ İŞBİRLİKLİ ÖĞRENME ORTAMINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN ÖĞRETİMİN ELEŞTİREL DÜŞÜNMEYE VE İSTATİSTİĞE GİRİŞ DERSİNDEKİ ÖĞRENCİ BAŞARISINA ETKİSİ Çokluk Bökeoğlu, Ömay Doktora Tezi Danışman: Prof. Dr. Nilgün Köklü Mayıs, 2004, 199 s. Bu araştırmanın genel amacını, sosyal bilimlerde eleştirel düşünmeyi destekleyici işbirlikli öğrenme ortamında gerçekleştirilen istatistiğe giriş dersinin, eleştirel akıl yürütme gücüne ve öğrenci başarısına etkisi, istatistik tutumu, öğrenme biçimleri (stilleri) ve diğer bazı kişisel ve eğitimsel değişkenlerle ilişkisinin araştırılması oluşturmaktadır. Araştırmanın deneklerini 2002-2003 Öğretim Yılı Bahar Döneminde Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık lisans programı birinci sınıfında öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Çalışmada, deney grubunda 37, kontrol grubunda 32 kişi olmak üzere toplam 69 öğrenci yer almıştır. Araştırmada deney ve kontrol gruplarının eleştirel akıl yürütme güçlerinin karşılaştırılmasında, bir faktörde tekrarlı iki faktörlü ANOVA (Split- Plot ANOVA) kullanılmıştır. Bulgular, deney ve kontrol grupları arasında Watson-Glaser Eleştirel Akıl Yürütme Gücü Ölçeği (Form S) toplam puan ve alt test puanları arasında anlamlı farklılıkların olmadığını göstermiştir. Deney ve kontrol gruplarındaki öğrencilerin Watson-Glaser Eleştirel Akıl Yürütme Gücü Ölçeği (Form S) öntest ve sontest puanlarının, cinsiyete göre karşılaştırılması, yorumlama boyutu dışında kız ve erkek öğrenciler arasında anlamlı farklılıklar olmadığını göstermiştir. Araştırmada yer alan çeşitli ölçek VIve değişkenler arasındaki ilişkiler tüm grupta, deney ve kontrol gruplarında ayrı ayrı olmak üzere Pearson korelasyon katsayısı kullanılarak incelenmiştir. Bazı ölçek ve değişkenler arasındaki değişkenler anlamlı bulunmuştur. Öğrencilerin istatistik başarılarının bulundukları gruba göre karşılaştırılması t testi ile, cinsiyetlerine, lisede düzenli olarak matematik dersi alma durumlarına, öğrenim gördükleri bölümden memnun olma durumlarına, istatistik dersinde başarılı olacaklarına ilişkin beklentilerine göre karşılaştırmalar ise, Mann Whitney U testi ile yapılmıştır. Bulgular, deney ve kontrol grupları arasında istatistik başarısı açısından anlamlı bir fark bulunmadığını ortaya koymuştur. Cinsiyetin, istatistik başarısı açısından anlamlı farka yol açabilen bir değişken olmadığı belirlenmiştir. Kontrol grubunda, öğrencilerin istatistik dersindeki başarılarına ilişkin beklentilerine göre istatistik başarı puanlarının farklılaştığı saptanmıştır. İstatistik başarı puanı ile istatistik tutum ölçeği ilgi, kaygı ve motivasyon puanlan arasındaki ilişkiler yine tüm grupta, deney ve kontrol grubunda ayrı ayrı incelenmiştir. İstatistik tutum ölçeğinin farklı boyutlarından alınan puanların, grup değişkenine göre karşılaştırılması t testi ile yapılmış ve anlamlı farklar bulunmamıştır. Öğrencilerin cinsiyetlerine göre istatistik tutum ölçeği puanlarına ilişkin karşılaştırmalar Mann Whitney U Testi ile yapılmıştır. Bulgular, deney grubunda motivasyon boyutunda kızlar ve erkekler arasında anlamlı farklılık olduğunu ortaya koymuştur. Deney grubunda, dönem başı ile ara sınav dönemine gelindiğinde istatistik hakkındaki düşünceleri arasında oldukça fark olduğunu belirtenler ile hiç fark yok diyenler arasında, istatistik tutum ölçeği kaygı boyunda anlamlı farklılık saptanmıştır. İstatistik dersinin kendilerini geliştirdiğine ilişkin görüşlere göre, deney grubunda ilgi ve kaygı boyutunda anlamlı farklılıklar olduğu saptanmıştır. Deney grubundaki öğrencilerin istatistik dersinin alanları için gerekli olduğuna ilişkin görüşlerine göre, ilgi ve kaygı boyutlarındaki tutumları anlamlı farklılık göstermiştir. Deney grubundaki öğrencilerin istatistik bilgilerini mesleklerinde nasıl kullanacaklarına ilişkin görüşlerine göre, kaygı boyutundaki fark anlamlıdır. Öğrencilerin seçmeli bir istatistik dersleri daha olsaydı seçme olasılıklarının ne olacağına ilişkin görüşlerine göre, tutum puanları kontrol grubunda kaygı vuboyutunda anlamlı farklılık gösterirken, deney grubunda tüm boyutlarda anlamlıdır. Araştırmada deneysel süreç boyunca gerçekleştirilen etkinlikler ve sonrasında alınan öğrenci görüşlerine ilişkin çözümlemeler ise nitel veri analizi tekniklerinden `betimsel analiz` kullanılarak yapılmıştır. Bu analizlerden çıkartılan sonuçlar, deney grubunda eleştirel akıl yürütme gücüne ilişkin gelişmelerin gözlendiği şeklinde yorumlanmıştır. vıu

ABSTRACT THE EFFECT OF INSTRUCTION İN A COOPERATIVE LEARNİNG ATMOSPHERE (N FAVOR OF CRİTİCAL THİNKİNG ON STUDENTS' CRITICAL THİNKİNG SKİLLS AND ACADEMİC ACHIEVEMENT By Çokluk Bökeoğlu, ömay Doctoral Thesis Supervisor: Prof. Dr. Nigün Köklü May, 2004, 199 p. The main purpose of this study is to examine the effect of the course, `Introduction to Statistics` in a cooperative learning atmosphere in favor of critical thinking in social sciences on the level of critical reasoning and students' academic achievement, their attitude towards statistics, learning styles and its relation to some certain personal and educational variables. The subjects included in the study were the students at Ankara University, Faculty of Educational Sciences, Department of Guidance and Psychological Consultancy in their first year, during the Spring semester of 2002-2003. In the study, there were 69 subjects in total, 37 of which formed the experimental group and the remaining the control group. A two-way ANOVA (Split-Plot ANOVA) repeated in one factor was used for the comparison of the levels of critical thinking of the experimental group and the control group. The findings showed that there were no significant differences between the two groups according to their total scores in Watson-Glaser Critical Thinking Appraisal Test (Form S) and those in the sub-scales. The comparative study of the pre-test and post-test scores of the subjects of the each group according to gender showed that there were no significant differences between the two sexes excluding the interpretation dimension. The relationships between the various scales and variables included in the study were examined, using Pearson Correlation Coefficient in each group IXindividually. Some of the variables between certain scales and variables were found significant. A t-test was used to compare the statistical achievement of the subjects by their group, and Mann Whitney U test in comparison according to gender, whether to have been taught mathematics regularly in high school, their satisfaction with the department they are studying at and their expectation concerning academic achievement in the course of statistics. The findings showed that there were no significant differences betwwen the two groups according to statistical achievement. Gender was determined to be a variable which did not lead to a significant difference in terms of statistical achievement. In the control group, the statistical achievement scores differed by their expectation concerning academic achievement in the course of statistics. The statistical achievement scores and interest, anxiety and motivation scores in The Scale of Attitude Towards Statistics were examined for the each group individually. A t-test was applied to compare the scores from different dimensions of The Scale of Attitude Towards Statistics according to the group variable and there were no significant differences found. The comparisons of the scores of the subjects in The Scale of Attitude Towards Statistics according to gender were fulfilled by means of Mann Whitney U Test. The findings showed that there was a significant difference between sexes in the motivation dimension in the experimental group. In the group, there was a significant difference between those who reported a great difference in their views of statistics at the beginning of the semester and the midterm period and the ones stating no difference in the dimension of anxiety of The Scale of Attitude Towards Statistics. In the experimental group there were significant differences observed in the dimensions of interest and anxiety according to their opinion that the course of statistics helped them improve themselves. In the experimental group, the students' attitudes in interest and anxiety dimensions differed significantly according to their opinion that the course of statistics was necessary in their field. In the experimental group, the difference in the anxiety dimension was significant, according to the students' opinion of how they should apply their knowledge of statistics into their profession. When asked if they had another selective course of statistics what the possibility of choosing that course would be, their scores of attitude in the control groupdiffered significantly, whereas they were significant in all the dimensions in the experimental group. In this study, analyses of student opinions about the activities during and after the experimental period were fulfilled by means of the descriptive analysis, one of the qualitative data analysis methods. The findings from those analyses were interpreted as improvement of critical thinking recorded in the experimental group. XI