Sağlık yöneticilerinin girişimci kişilik özelliklerinin hastanelerin kurumsal performansı üzerindeki etkisi: İstanbul`da faaliyet gösteren özel hastanelere yönelik bir araştırma

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, hastane yöneticilerinin girişimci kişilik özellikleri ile hastanelerin kurumsal performansları arasındaki doğrudan ve dolaylı etkileşimleri tespit etmek ve doğrulayıcı karakterli modeller geliştirmektir.Araştırmanın evrenini; T.C. Sağlık Bakanlığı Özel Sağlık Kurumları Genel Hastaneler kapsamında İstanbul ilinde faaliyet gösteren özel hastanelerin konuyla ilgili orta ve/veya üst kademe yöneticileri oluşturmaktadır. Nicel araştırma yönteminin (nicel araştırma deseni) kullanıldığı araştırmada, veriler yüz yüze anket tekniği ile toplanmıştır (değerlendirmeye alınan ve verilerin analizinde kullanılan toplam anket sayısı ise 430 dur). Araştırmada; betimleyici istatistikler, keşfedici faktör analizi, çoklu regresyon analizi, farklılık testleri, doğrulayıcı faktör analizi ve yol (path) analizi teknikleri kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 21 ve AMOS 22 paket programları kullanılmıştır.Araştırmanın sonuçları genel olarak İstanbul ilinde T.C. Sağlık Bakanlığı Özel Sağlık Kurumları Genel Hastaneler kapsamında JCI Kalite ve Akreditasyon belgesine sahip olan ve bu belgeye sahip olmayan tüm özel hastanelerin orta ve/ veya üst düzey yöneticilerinin bakış açılarını yansıtmaktadır.Araştırmanın doğrulayıcı karakterli analiz sonuçlarına göre; yöneticilerin girişimci kişilik profillerini en iyi düzeyde temsil eden girişimcilik özelliği, risk alma eğiliminde olma özelliğidir. Yöneticilere göre bir hastanenin kurumsal performans düzeyini ortaya koyan en önemli boyutun ise iç süreçler performansı değişkeni olduğu tespit edilmiştir. Araştırma modelinde yer alan değişkenlere yönelik doğrudan ilişkiler (ikili modeller) çerçevesinde; yöneticilerin girişimci kişilik özelliklerinden olan risk alma eğiliminde olma özelliklerinin, hastanenin kurumsal performansını tüm boyutlarıyla (finansal performans-hasta hizmet performansı-iç süreçler performansı-öğrenme/gelişme performansı) pozitif yönde ve anlamlı düzeyde güçlü bir şekilde etkilediği tespit edilmiştir.Hastanelerin finansal performansını; girişimci kişilik özelliklerinden olan risk alma eğiliminde olma özelliğinin, anlamlı düzeyde ve pozitif yönde; başarıya gereksinim duyma eğiliminde olma ve içsel kontrol odaklılık eğiliminde olma özelliklerinin ise anlamlı düzeyde ve negatif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Hastanelerin hasta hizmet performansını; girişimci kişilik özelliklerinden olan `risk alma eğiliminde olma` özelliğinin, anlamlı düzeyde ve pozitif yönde; `belirsiz durumlara karşı toleranslı olma` özelliğinin ise anlamlı düzeyde ve negatif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Hastanelerin iç süreçler performansını; girişimci kişilik özelliklerinden olan `risk alma eğiliminde olma` özelliğinin, anlamlı düzeyde ve pozitif yönde; `başarıya gereksinim duyma eğiliminde olma` özelliğinin ise anlamlı düzeyde ve negatif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Hastanelerin öğrenme/gelişme performansını; girişimci kişilik özelliklerinden olan `risk alma eğiliminde olma`, `özgüvenli olma` ve `özerklik eğiliminde olma` özelliklerinin anlamlı düzeyde ve pozitif yönde; `başarıya gereksinim duyma eğiliminde olma` ve `yenilikçilik eğiliminde olma` özelliklerinin ise anlamlı düzeyde ve negatif yönde etkilediği tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Sağlık Yöneticileri, Girişimci Kişilik Özellikleri, Kurumsal Performans, Özel Hastaneler, İstanbul.

The main goal of this research is to identify the direct and indirect relationships and interactions between the entrepreneurial personality characteristics of hospital managers and the corporate performances of hospitals through the exploratory and confirmatory analysis methods, and to develop the confirmatory character models based on these relations. The research population is the middle and/or senior executives of the private hospitals operating in the province of Istanbul within the scope of T.C. Ministry of Health Private Health Institutions General Hospitals. Quantitative research method (quantitative research design) was conducted and the data were obtained by face-to-face survey technique. Total number of questionnaires, taken into consideration and used in the data analysis, is 430. The main statistical analyses used in the study are; descriptive statistics, exploratory factor analysis, multiple regression analysis, the difference tests, confirmatory factor analysis and path analysis. SPSS 21.0 and AMOS 22.0 software packages were used to analyze the data.The results of the study generaly reflects the perspectives of the middle and/or senior managers of private hospitals with and without JCI Quality and Accreditation Certificate that placed in the Istanbul province within the scope of T.C. Ministry of Health Private Health Institutions General Hospitals. Direct relations for the variables included in the research model (two models); the entrepreneurship characteristic representing the entrepreneurial personality profiles of the managers at the best level is the tendency to take risk. According to the managers, the most important dimension that indicates the corporate performance level of a hospital is the internal processes performance factor. Direct relations for the variables included in the research model (two models); it has been determined that the characteristics of risk taking tendency of the entrepreneurial personality traits of the managers positively and significantly affect the corporate performance of the hospital with all dimensions (financial performance-patient performance-internal process performance-learning/development performance). It was determined that the financial performance of hospitals; the characteristics of risk taking tendency from entrepreneurial personality traits has a significant and positive effect; characteristics of achievement requirement tendency and internal locus of control tendency were affected significantly and negatively. It was determined that the patient performance of hospitals; the characteristic of risk taking tendency from entrepreneurial personality traits has a significant and positive effect; characteristic of ambiguity tolerance tendency affects significantly and negatively. It was determined that the internal processes performance of hospitals; the characteristics of risk taking tendency from entrepreneurial personality traits has a significant and positive effect; characteristics of achievement requirement tendency affects significantly and negatively. It was determined that the learning/development performance of hospitals; the characteristics of risk taking tendency, being self-confidence and autonomy tendency from entrepreneurial personality traits have a significant and positive effect; characteristics of achievement requirement tendency and innovation tendency have a significant and negative effect.Key Words: Health Managers, Entrepreneurial Personality Characteristics, Corporate Performance, Private Hospitals, Istanbul.