Bilişsel davranışçı terapiye dayalı mükemmeliyetçilik eğitiminin sporcuların mükemmeliyetçilik, başarı güdüsü ve başarısızlık korkusuna etkisi

Abstract

Bu araştırmanın temel problemi sporcuların mükemmeliyetçilik düşüncesi ile etkili bir biçimde başa çıkma becerileri üzerinde bilişsel davranışçı terapiye dayalı mükümmeliyetçilikle baş etme eğitim programı uygulamasının etkilerinin araştırmasıdır. Araştırma 2004-2005 futbol, voleybol bayan-erkek, basketbol erkek sezonunda bulunan birinci lig seviyesindeki kulüpelerde oynayan sporculardan yansız olarak seçilmiş 16 sporcu ile yürütülmüştür.Araştırmada veri toplama aracı olarak Oral (1999) tarafından Türkçe'ye uyarlanan Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği, araştırmacı tarafından Türkçe'ye uyarlanan Slaney ve Ashby'nin Mükemmeliyetçilik Ölçeği, Watson ve Friends'in `Olumsuz Değerlendirilimeden Korkma Ölçeği` ve Toros 2004 tarafından Türkçe'ye uyarlanan `Sporda Görev ve Ego Yönelimi Ölçeği` kullanılmıştır.Araştırmada 2 x 2'ik (deney-kontrol-ön test-son test) karışık desen kullanılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkenini, sporcuların mükemmeliyetçilik, başarı motivasyonu! başarısızlık korkusu düzeyleri oluşturmaktadır. Bağımsız değişkenini ise sporculara uygulanmış olan mükemmeliyetçilik ile başa çıkma eğitimi oluturmaktadır. Deneyseluygulamaların başlangıcında Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik ölçeği, Slaney ve Ashy'nin Mükemmeliyettik ölçeği, Olumsuz Değerlendirilmeden Korkma Ölçeği ce Sporda Görev Ego Yönelimi Ölçeği çeşitli spor dallarında bulunan 83 sporcuya uygulanmıştır. Çok boyutlu mükemmeliyetçilik ölçeğinin alt boyutu olan kendi yönelimli mükemmeliyetçilik ölçeği puanları esas alınarak, grup ortalamasının üzerinde puan alan sporcular arasından, her bir gruba 8 sporcu olmak üzere toplam 16 sporcu belirlenmiştir. Bu sporcuların deney ve kontrol grubuna atanması işlemi yansız atama (kura çekme) yoluyla gerçekleştirilerek iki grup oluşturulmuştur. Bu gruplar; 1. Mükemmeliyetçilikle başa çıkma eğitim programının kullanıldığı grup, 2. Kontrol grubudur. Oluşturulan grublar arasında öntestler bakımından fark olup olmadığı Man Whitney U analizi ile kontrol edilmiştir. Deneysel uygulamanın bitiminden bir hafta sonra gruplardan son ölçümler alınmıştır.Bu araştırmanın sonucunda araştırmacı tarafından bilişsel davranışçı terapisine dayalı olarak geliştirilmiş olan 8 oturumluk mükemmeliyetçilik ile başa çıkma eğitim programının sporcuların mükemmeliyetçilik düzeylerini ve başarısızlık korkularını anlamlı düzeyde azalttığı, sporcuların başarı motivasyonunda ise bir etkisi olmadığı görülmüştür.

The aim of this reseach is to compare the impact of `coping with perfectionism training program` based on cognitive behavioural therapy with control group on the athletes' perfectionism, achievement motivation and fear of failure levels and to discover the short test consequences of this practiceThe reseach has conductted on 16 athlets who were selected at random among to 83 man and woman volleyball players, soccer players and man and women basketball players of Turkish Republic of Northern Cyprus.In this Research, 2x2 (Groups x Measuresements) split plot desing was used. While the dependent variable is the perfectionism, achievement motivation, fear of failure of the athletes', the independent variable is training of the athlletes' in coping with perfectionism. The scores that the athlets obtain from the multiple perfectionalism scales' subscale self oriented perfectionism, have been bases for the selection of the athletes to the research groups. The reseach has been conducted in two groups. Experiment and control groups. At the initial stage of experimentation,the 8 athletes in each group were given multiple perfectionalism scale, almost perfect scale-r and fear of negative evaluation scale, task and ego orientation in sport questionnary as pretest, and the pretest were examined Man Whitney U analysis to see if any differences among the groups could be traced. After the completion of the applications, the scales were given to the groups ones more to obtain final ( posttest) measurement.Man Whitney U Test was used to test the differences between means of the final measurements. The concluding of this reseach indicate that 8 session coping with perfectionism group program that was formed and based on cognitive behavioral therapy selected by the reseacher has caused significant decreases in athletes' perfectionism and fear of failure levels. However it has also been discovered that the program has no significant impact on athletes' achievemet motivation levels.