İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okur öz algısı, okuma motivasyonu ve okuduğunu anlama becerisi arasındaki ilişkilerin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin okur öz algısı, okuma motivasyonu ve okuduğunu anlama becerisi arasındaki ilişkilerin açıklanması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda yapısal bir model geliştirilmiştir. Oluşturulan yapısal model ile okur öz algısının okuduğunu anlama becerisini doğrudan ve okuma motivasyonu aracılığı ile de dolaylı etkileme durumu test edilmiştir. Geliştirilen yapısal modelde okuduğunu anlama becerisi içsel değişken, okuma motivasyonu aracı değişken ve okur öz algısı dışsal değişken olarak ele alınmıştır. Araştırmanın örneklemini Düzce ili, Merkez ilçesinde bulunan bir ilkokuldaki 250 dördüncü sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma verileri Okur Öz Algısı Ölçeği, Okuma Motivasyonu Profili Formu, Hikâye Edici-Bilgilendirici Okuduğunu Anlama Metinlerine ait Anlama Soruları ve Kişisel Bilgi formu aracılığıyla toplanmıştır. Toplanan verilerin analizinde betimsel istatistiklerden ortalama, standart sapma, frekans; normallik dağılımı için ise Kolmogorov-Smirnov Testinden faydalanılmıştır. Nedensel ve ilişkisel analizler Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) çerçevesinde test edilmiştir. Verilerin analizinde AMOS 24 ve SPSS 21 paket programları kullanılmıştır.Araştırmadaki değişkenler arasındaki aracılık durumu iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Öncelikle okuma motivasyonunun aracılık etkisinin ispat edilmesi için Baron ve Kenny'nin (1986) klasik regresyondan yola çıkarak belirlediği koşullar test edilmiştir. İkinci olarak da Şimşek (2007) tarafından önerilen model üzerinde aracılığın test edilmesi yöntemiyle, okuma motivasyonunun aracılık etkisi incelenmiştir.Araştırma sonuçlarına göre okur öz algısının, okuduğunu anlama becerisi ve ve okuma motivasyonu üzerinde anlamlı ve pozitif yönde yordayıcı bir etkiye sahip olduğu görülmüştür. Ayrıca okur öz algısı ile okuduğunu anlama becerisi arasındaki ilişkinin okuma motivasyonu aracılığıyla sağlandığı görülmüştür. Okuma motivasyonu, okur öz algısı ile okuduğunu anlama becerisi ilişkisinde tam aracı rolündedir.

In this study, it is aimed to explain the relationships between fourth grade primary school students' reader self perception, reading motivation and reading comprehension skills.In accordance with this purpose; a structural model has been developed. The condition that reader self perception's direct effect on reading comprehension and indirect effect through reading motivation has been tested.In this developed structural model, reading comprehension skill has been treated as endogenous variable, reading motivation has beeen treated as mediating variable and reader self perception has been dealt as exogenous variable.250 4th grade primary school students in central district of Düzce constitutes the sample of the research. Survey data has been collected through reader self perception scale, reading motivation profile form, personal information form, comprehension questions belonging to narratable and informative reading comprehension texts.In this study, descriptive, correlational and causal analyses have been done. In the analysis of gathered data, median and frequency among descriptive statistics as for the normality distribution Kolmogorov- Smirnov Test have been used. In the analysis of the data AMOS 24 and SPSS 21 package software have been used. The mediation case among variables in the research has been carried out in two phases. Firstly, the condition determined by Baron And Kenny (1986) on the basis of classical regression have been tested for the purpose of proving reading motivation's mediation effect. Secondly, on the model suggested by Şimşek (2007) the mediation effect of reading motivation has been tested through the method testing mediation. According to research results; reader self perception has had a meaningful, positive precursor effect on reading comherension skill and reading motivation. Besides, it has been understood that the relation between reader self perception and reading compherension skill was provided through reading motivation. Reading motivation with regard to reader self perception and reading comherension skills is in the role of exact mediator.