Milli Eğitim Bakanlığınca tamamlanmış Avrupa Birliği eğitim projelerinin yönetici ve uzman görüşlerine göre değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmada; Milli Eğitim Bakanlığı'nın sonuçlandırdığı Avrupa Birliği finansmanlı eğitim projeleri (Temel Eğitime Destek Programı, Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi ve Mesleki ve Teknik Eğitimin Modernizasyonu Projesi), bu projelerin karar ve uygulama aşamasında rol alan Türk ve yabancı yöneticilerin ve uzmanların görüşlerine göre amaç, süreç, sonuç ve sürdürülebilirlik boyutlarında değerlendirilmiştir.Bu araştırmanın katılımcıları Avrupa Birliği finansmanlı projelerinde görev alan Türk ve yabancı yöneticiler ve uzmanlardır. Araştırma kapsamına alınan katımcıların genel özelliklerine bakıldığında; Temel Eğitime Destek Programı (TEDP), Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi (MEGEP) ve Mesleki ve Teknik Eğitimin Modernizasyonu Projesi (MTEM) projelerinin karar alma ve uygulama süreçlerinde etkin olan katılımcılardır. Özellikle sadece karar alan değil bunları pilot illerde uygulamasını yapan katılımcıların da görüşleri alınmıştır. Objektifliği sağlamak için TEDP, MEGEP ve MTEM projelerinin hazırlık ve uygulamasına katılmış Türk ve yabancı uzmanların da görüşlerine başvurulmuştur.Bu araştırmada veriler iki biçimde toplanmıştır. İlk olarak, görüş bildirmeyi kabul eden birçok katılımcı ile yüz yüze görüşme yapılarak veriler kaydedilmiştir. Görüş bildirmeyi kabul eden katılımcıların görüşlerini almak üzere de yarı yapılandırılmış sorulardan oluşan görüşme formları oluşturulmuştur. Bu görüşmeler daha sonra deşifre edilerek çözümlenmiştir. Yüz yüze görüş bildirmeyen/bildiremeyen katılımcılardan yazılı olarak görüşlerini ifade etmeleri istenmiştir. Bunun için yarı yapılandırılmış sorulardan oluşan görüşme formları katılımcılara verilmiştir. Yazılı olarak toplanan bu görüşler de daha sonra çözümlenmiştir.Araştırmanın temel sonuçları şöyledir:Avrupa Birliği finansmanlı TEDP, MEGEP ve MTEM projelerinin çıktılarının ülke geneline yaygınlaştırıldığı görülmüştür.TEDP, MEGEP ve MTEM'in hazırlık, uygulama ve sonuçlarına bakıldığında, genel olarak projelerin taraflarca iyi sahiplenilmesi, iş tanımının ve hedeflerinin iyi hazırlanmış olması, yeterli bütçeye sahip olmaları güçlü; projelerin uzun süreli olmaları, çok farklı bileşenleri ele almaları, mevzuat yönünden karşılaşılan satın alma prosedürleri, deneyimli personel azlığı ve yerel yönetimlerce sürdürülebilmesinde karşılaşılan zorluklar zayıf yönler olarak ortaya çıkmıştır.TEDP, MEGEP ve MTEM projeleri, MEB'in kurumsal yapısında ilk olmaları açısından vizyon değişimine önemli bir etkisi olmuştur.TEDP, Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne katılma sürecinde ?Eğitim ve Kültür? faslında ayrıca ?Temel İnsan Hakları? faslında verdiği taahhütleri yerine getirmesi konusunda katkı sağlamıştır. Türk Hükümeti'nin eğitim reformu konusundaki kararlılığını ortaya koymasına, Türkiye'nin Avrupa Birliği normlarını yakalamasına ve üyelik sürecine önemli katkısı olmuştur.MEGEP Projesi, mesleki eğitim üzerine yapılan tartışmaların hangi zeminde ve hangi ölçülerle tartışılacağı konularını çözmüştür. Avrupa Birliğinin mesleki eğitim konusundaki tecrübesi bu konuda önemli bir kıyaslama aracı sayılmıştır. Fakat bunun sonunda Türkiye'ye özgü bir sistemin oluşturulması esas alınmıştır.

The main purpose of this study is to assess European Union Projects (Support to Basic Education Program (SBEP), Strengthening Vocational Education and Training Project, (SVET) Modernization of the Vocational and Technical Education Project, (MVET)) finalized by the Ministry of National Education in terms of process, outcomes and sustainability dimensions based on comments of Turkish and foreign directors taking parts in decision and implementation processes and managers and experts.Participants of this Study are Turkish and foreign educational managers and educational experts who worked in European Union funded projects. Taking into account general qualifications of the participants of this study, the most common feature is that they are effectively involved in decision making and implementation processes of SBEP, SVET, and MVET projects. Not only the comments of decision takers but also those of staff who were responsible for pilot implementation at local level were taken for this Study. In order to ensure objectivity, comments of all Turkish and foreign experts participated within preparation and implementation processes of SBEP, SVET and MVET projects were also received.In this Study, data were collected through two ways. Firstly, face-to-face interviews were held with many participants who accepted to give their comments orally and relevant data was recorded properly. Semi-structured interview forms were developed in order to get comments of those who accepted to give their comments orally. Afterwards these interviews were decoded. The participants who were/can not able to give their comments orally were asked to submit their comments in written. Later on, these comments were analyzed.The main conclusions of the study are below:European Union funded SBEP, SVET and MVET Project outcomes were disseminated throughout the country.The strengths and weaknesses of each of SBEP, SVET and MVET projects differ from one to another. In general, the common strengths of these projects were mostly related with good ownership of parties, well designed TORs and objectives, and having adequate budgets, while the weaknesses of these projects were come out to be related with long implementation periods, having very different components, procurement guidelines in terms of regulations, lack of experienced staff and difficulties faced by local administrations in terms of sustainability of projects.SBEP, SVET and MVET projects have undertaken an important mission in the change of the MONE?s vision since these projects were the first ones under the institutional structure of the MONE.SBEP contributed to education system by letting Turkey undertake its commitments related with Education and Culture phase and with Basic Human Rights. This Project contributed a lot for Turkish Government to reveal its decisiveness on educational reforms and catching up with the European Union norms and EU accession process.SVET Project has solved such issues as what kind of discussions on vocational training should be held on what kind of platforms with what measures. Experience of the European Union on vocational education has been deemed as an important comparison tool. However, at the end, developing a system for Turkey has been taken as a basis.