Türk, Belçikalı-Türk ve Belçikalı ergenlerin algıladığı anababa davranışları ve demografik özellikler açısından karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmada, algılanan anababa davranışları kapsamında ele alınan psikolojik kontrol, duyarlık ve özerklik desteği boyutlarının; Türk, Belçikalı-Türk ve Belçikalı ergenler arasında kültürlerarası farklılık ve benzerlikler açısından karşılaştırılması amaçlanmıştır. Betimsel model niteliğindeki çalışmanın araştırma grubunu 1082 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma grubunun Türkiye örneklemini Ankara ili Çankaya ve Yenimahalle ilçelerinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı 3 farklı ortaöğretim kurumunda öğrenim gören 433 öğrenci oluştururken; Belçika ve Belçikalı-Türk örneklemlerini Belçika'nın Ghent şehri Ledeberg ve Deinze ilçelerinde bulunan 3 farklı ortaöğretim kurumunda öğrenim gören 649 öğrenci oluşturmaktadır. 649 öğrencinin 218'i Belçikalı-Türk ergenleri kapsamaktadır. Araştırma grubuna `Bağlılık ve Başarı Odaklı Psikolojik Kontrol Ölçeği`, `Algılanan Anababalık Davranışları Ölçeği` ve araştırmacı tarafından hazırlanan `Kişisel Bilgi Formu` uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 22.0 paket programında çözümlenmiştir. Verilerin istatistiksel analizi t-testi, ANOVA, Kruskal-Wallis ve Pearson Çarpım Moment Korelasyon Katsayısı teknikleri kullanılarak yapılmıştır. Bu araştırmada Belçikalı-Türk anababaların, Türk ve Belçikalı anababalara kıyasla daha fazla bağlılık ve başarı odaklı psikolojik kontrol uyguladığı sonucuna varılmıştır. Psikolojik kontrolün türe özgü ayrımı incelendiğinde Türk ve Belçikalı-Türk ergenlerin daha fazla bağlılık odaklı psikolojik kontrol algılarken, Belçikalı ergenlerin daha fazla başarı odaklı psikolojik kontrol algıladıkları görülmüştür. Bulgular anababa desteği açısından değerlendirildiğinde, duyarlık ve özerklik desteğini en fazla algılayanların Türk ergenler olduğu sonucuna varılmıştır. Anababalık davranışlarında cinsiyet etkisi bağlılık ve başarı odaklı psikolojik kontrol boyutunda Türk ve Belçikalı örneklemde erkek ergenler lehine, anababa duyarlık ve özerklik desteği boyutunda ise kızlar lehinedir. Bununla birlikte yaş arttıkça Türk babaların gösterdiği duyarlığın azaldığı, Belçikalı babaların ise özerklik desteği uygulamalarının arttığı saptanmıştır. Son olarak Belçikalı babaların eğitim düzeylerine paralel olarak gösterdikleri özerklik desteğinin da arttığı görülmüştür. Araştırmanın sonuçları bu alanda daha önce yapılan araştırmalar göz önünde bulundurularak değerlendirilmiş ve gelecek araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Sözcükler: Anababa Davranışları, Psikolojik Kontrol, Özerklik Desteği, Duyarlık, Kültürler Arası

This study aimed to compare Turkish, Belgian-Turkish and Belgian adolescents in regard to their perceptions on parental behaviors. 433 Turkish, 431 Belgian and 218 Belgian-Turks adolescents summing up to 1082 were participated. Participants for the research were students studying in three different schools from Çankaya and Yenimahalle, district located in Ankara, Turkey and students studying in three different schools from Ledeberg and Deinze, district located in Ghent, Belgium. Participants were given ''Dependency Oriented and Achievement Oriented Psychological Control Scale'', ''Other Parenting Dimensions Scale'' and a ''Personal Information Form'' prepared by researcher. Results were analyzed with SPSS 22.0. The data was analyzed by t-test, ANOVA, Kruskal-Wallis test and Pearson Product-Moment Correlation techniques. The results indicated that Belgian-Turkish adolescents perceive the highest level of dependency and achievement oriented pyschological control. Spesifically, Turkish and Belgian-Turkish adolescents reported more dependency oriented psychological control, yet Belgian adolescents reported more on achievement oriented pscyhological control. The results also showed that Turkish parents got higher scores on autonomy support and responsiveness behaviors. In addition to this, Belgian and Turkish male adolescents reported higher scores on dependency and achievement oriented psychological control and female adolescents reported more parental responsiveness and autonomy support. The results also indicated that the age and paternal responsiveness are inversely proportional in Turkish sample. Similarly, the age and paternal autonomy support are directly proportional in Belgian sample. Only Belgian sample reported that the educational level has an impact on parental behaviors, which was the higher paternal education level promotes higher paternal autonomy support. The results of this research shows similarities with previous research and finally suggestions were made for future research.Key Words: Parental Behaviors, Psychological Control, Autonomy Support, Responsiveness, Cross-Cultural