Türkiye halk sağlığı kurumu hizmet içi eğitim etkinliklerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırma, Türkiye Halk Sağlığı Kurumunun merkez ve taşra teşkilatındadüzenlenen hizmet içi eğitim etkinliklerinin, yetişkin eğitimi ilkeleri ve çalışanlarınıngörüşleri doğrultusunda incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma, SağlıkBakanlığı ve bağlı kuruluşları tarafında yürütülen hizmet içi eğitimlerin katılımcıgörüşleri doğrultusunda değerlendirildiği ilk çalışma olması bakımından önemlidir.Araştırma tarama modelinde olup evrenini, çalışmanın yapıldığı dönemde Türkiye HalkSağlığı Kurumu merkez ve taşra teşkilatında görev yapan, merkez ve taşra teşkilatıtarafından düzenlenen hizmet içi eğitimlerden en az birine katılan, tüm hizmetsınıflarındaki her unvan ve statüdeki personel oluşturmaktadır. Söz konusu evrendenAnderson'un sosyal bilimler için farklı büyüklükteki evrenler için kuramsal örneklembüyüklükleri çizelgesi esas alınarak % 5 toleransla 382 kişilik örneklem büyüklüğütespit edilmiştir. Örneğe ulaşma kapsamında merkez teşkilatı ve taşra teşkilatı alt evrenolarak belirlenmiştir. Merkez teşkilatı, Ankara'da Kurum Başkanlığı bünyesinde görevyapan personelden oluşmaktadır. Diğer alt evren taşra teşkilatlarındaki personeldenoluşmaktadır. Kurumun taşra teşkilatı 81 ilde de mevcuttur. Taşra teşkilatındanaraştırmaya dahil edileceklerin belirlenmesinde Türkiye İstatistik Bölgeleri Sınıflamasıesas alınmıştır. Çalışma, bu istatistik bölgelerinden Düzey 2'de bulunan 26 istatistikbölgesindeki illerde görev yapan personel ile gerçekleştirilmiştir. Örneklem büyüklüğü,verilerin geçersizliği ve geri dönen anketlerdeki kayıplar gibi sorunlar göz önünealınarak %10 artırımla 420 kişi olarak belirlenmiş ve bu sayıya ulaşana dek devamedilmiştir. Araştırmada ihtiyaç duyulan veriler anket tekniği ve kayıtlarınincelenmesiyle elde edilmiştir. Anket formu daha önce Devlet Su İşleri GenelMüdürlüğü Hizmet İçi Eğitim Etkinliklerinin Değerlendirilmesi adlı çalışmada kullanılan anket olup, araştırmacıdan izin alınmıştır. Araştırmada elde edilen verilerfrekans (f), yüzde (%), aritmetik ortalama ( ), standart sapma (Ss), t-testi ve tek yönlüvaryans analiziyle çözümlenmiştir.Araştırmaya katılanların, %70'i 30-50 yaş arasında, %71'i kadın, %79'u evli, 3/4'üçocuk sahibi, %94'ü sağlık personeli, 4/5'i Lisans ve lisansüstü eğitim seviyesine sahipve yarıya yakını (%44,6) aile sağlığı merkezlerinde görev yapmaktadır.Kurumun kuruluş tarihinden bu yana hizmet içi eğitimlerin süreklilik gösterdiği,eğitimlerin kurumda görev yapan tüm meslek gruplarını kapsadığı, çoğunlukla ebe,hemşire ve hekim başta olmak üzere genelde sağlık personeline yönelik olduğu, eğitimkonularının %50'den fazlasının bulaşıcı olmayan hastalıklar ve kronik hastalıklarla ilgiliolduğu görülmüştür.Araştırmaya katılan personel, hizmet içi eğitimlerin öğrenme ihtiyaçlarınıkarşıladığı, iş yerinde karşılaştığı sorunları çözme becerisi kazandırdığı düşüncesineolumlu yaklaşmaktadır. İhtiyaç saptamada çalışanların görüşlerine yeterincebaşvurulmadığı ve ihtiyaç saptamada yüklenmiş ihtiyaçların başat belirleyiciler olduğugörülmüştür. Eğitimlere katılımda ilçelerdeki ve büyükşehirlerdeki personelin ulaşımgibi dış katılım engelleri bulunmaktadır. Yine katılım konusunda evli ve çocuk sahibiolanlar ile aile sağlığı merkezlerinde görev yapan personelin görüşleri farklılıkgöstermektedir. Hizmet içi eğitimlerde sorun odaklı bir eğitim yaklaşımından öte,öğrenmeye ağırlık veren konu odaklı bir yaklaşımın benimsendiği görülmektedir.Konuların anlatımında interaktif eğitim metotlarının pek kullanılmadığı, eğitimcilerin;eğitim becerileri, iletişim becerileri ve yetişkin eğitimi ilkeleri konusunda eğitimihtiyaçlarının olduğu görülmektedir. Eğitimlerin gerçekleştirildiği psikolojik ortamların(güven, saygı) yeterli olduğu, yemek ve sosyal hizmetler bakımından yetersiz olduğugörülmüştür. Hizmet içi eğitimlerden sonra tam anlamıyla program değerlendirmeningerçekleştirilmediği görülmektedir.Anahtar Sözcükler: Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, hizmet içi eğitim, yetişkineğitimi

This survey was conducted to examine the in-service training activities held incenter and provincial organizations of Public Health Institution of Turkey in thedirection of principles of the adult education opinions of employees. It is important thatthe in-service training conducted by the Ministry of Health and its affiliates is the firststudy evaluated in the light of participant opinions. Research is descriptive survey type,its target population is personnel in each title and status in all classes of serviceconsisting of persons working in center and provincial organizations of Public HealthInstitution of Turkey and participating at least one of in-service training organized bycenter and provincial organizations of the Institution. Sample size of 382 persons wasdetermined with a tolerance of 5% from the target population, on the basis ofAnderson's the scale of theoretical sample sizes for different sized ones for socialsciences. In this context, the central organization and the provincial organization aredesignated as sub-target population, within the reach of the sample. The centralorganization consists of the personnel who work in Ankara within the Presidency of theInstitute. The other sub-target population is made up of people from the provincialorganizations. The provincial organization of the institution is also available on the 81provinces. Turkey Statistical Area Classification is based on in determining who will beincluded in the study from the provincial organizations. The study was conducted withpersonnel from 26 statistical areas in Level 2 of these statistical areas. Considering theproblems such as sample size, data invalidity, and losses in returning surveys, it wasdetermined to be 420 people with 10% increase and continued until this number wasreached. The data needed in the research were obtained by examining the surveytechnique and records. The questionnaire was previously used in the study titledAssessment of In-Service Training Activities of the General Directorate of State Hydraulic Works and permission was obtained from the researcher. The data obtainedin the study were analyzed by frequency (f), percentage (%), arithmetic mean ( ),standard deviation (Sd), t-test and one-way analysis of variance.70% of the respondents were between the ages of 30-50, 71% were women, 79%were married, 3/4 had children, 94% had health personnel, 4/5 had license and masterand nearly half of them (44.6%) worked in the family health center.Since the establishment date of the institution, It was observed that the in-servicetraining has been continuing, the trainings cover all profession groups in the institution,mostly medical staff, mostly midwives, nurses and physicians, more than 50% of thetraining topics are related to noncommunicable diseases and chronic diseases.Staff participating in the survey are positively considering that in-service trainingmeets their learning needs and is capable of solving problems they face at work. It hasbeen seen that the views of the employees are not adequately used in the determinationof needs and that the needs imposed in the need assessment are predominantdeterminants. Participation in trainings has obstacles to external participation such astransportation in the districts and in the metropolitans gain, on the participation, theviews of those who are married and have children working in family health centers aredifference. It seems that learning-oriented approach is preferred rather than problem -oriented approach in-service training.It is understood that interactive education methods are rarely used and thateducators need education skills, communication skills and adult training. Principles inthe expression of subjects It has been found that the psychological environment (trust,respect) in which the trainings are performed is insufficient and it is inadequate in termsof for food and social services. After the in-service training, it is seen that the programevaluation is not realized exactly.Keywords: Public Health Institute of Turkey, in-service training, adult education