Türkiye eğitim sistemi: Foucault'nun iktidar teknikleri bağlamında bir inceleme

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı, Foucault'nun iktidar analizi ve iktidar teknikleribağlamında farklı eğitim kademelerinden okulları (Anaokulu, İlkokul, Ortaokul, Lise veÜniversite) ve genel olarak da Türk eğitim sistemini incelemek, okullar ve eğitimüzerindeki iktidar etkilerini ortaya çıkarmaktır.Yöntem: Araştırmada nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji (olgubilim)kullanılmıştır. Çalışma grubu oluşturulurken amaçsal örnekleme yöntemlerindenmaksimum çeşitlilik ve kolay ulaşılabilir durum örnekleme teknikleri tercih edilmiştir.16 akademisyen, 6 okul yöneticisi ve 13 öğretmen olmak üzere 35 katılımcı ilegörüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşme yoluyla elde edilen veriler çözümlenerekFoucault'nun iktidar teknikleri çerçevesinde oluşturulmuş olan temaların içerisineyerleştirilmiştir.Bulgular: Elde edilen verilerin çözümlenmesi neticesinde `Gözetleme`,`Normalleştirme` ve `Dağıtım` olmak üzere üç ana tema oluşturulmuştur. Gözetlemetemasının altında `Belirsizlik`, `Kamera kullanımı` ve `Etkinliklerin takibi vedenetlenmesi`; Normalleştirme temasının altında `Yüksek performans beklentisi`,`Zamanın normalleştirilmesi`, `Mekânın normalleştirilmesi`, `Farklılıklarınbastırılması`, `Aile ve toplum baskısı` ve `Sistem kurgusu` ve Dağıtım temasınınaltında `Sınıflama-sıralama`, `Dışlama` ve `Mekânsal ve zamansal ayrıştırma` altboyutları elde edilmiştir. Mekânsal ve zamansal ayrıştırma alt boyutu ise `İstenilensaatte, istenilen yerde`, `Duvarlarla çevrelenme` ve `Mekânların ayrıştırılması`başlıklarını içermektedir. Bulgular, okullarda iktidar tekniklerinin işlediğini ortayakoymuştur.Sonuç ve Öneriler: Çalışmaya katılan her eğitimcinin çalıştığı kurumda iktidartekniklerinin ve mikro iktidarların mevcut olduğu görülmüştür. İktidarın şekillendirdiği eğitimin üyeleri olan bireyler, içselleştirdikleri iktidarı yansıtarak sistemin sürdürülmesiiçin önemli birer rol oynamakta ve okullarda, ailelerde ve toplumda mikro iktidaralanları oluşturmaktadırlar. Çalışma, eğitim kurumlarında var olan iktidarı, iktidarilişkilerini ve tekniklerini incelerken eğitimin sorunlarını da ortaya çıkarmıştır veikisinin bağlantılı olduğu anlaşılmaktadır. Bireyler üzerinde tahakküm yaratan biriktidarı yansıtmakta olan, yaratıcılık, eleştirel düşünme, kendini özgürce ifade etme gibiyetilere alan tanımayan ve yalnızca yarışmayı, ezberlemeyi ve tek tipte bir öğrenimiteşvik eden bu tarz bir eğitim yaklaşımının ve bu yaklaşımla birlikte toplumda, ailelerdeve okullarda egemen olan anlayışın değişmesi için yeni bir eğitim politikasıgeliştirilmelidir.

Purpose: The aim of this research is to examine schools from different levels ofeducation (Kindergarten, Primary School, Secondary School, High School andUniversity) and the Turkish education system in general, in the context of Foucault'spower analysis and power techniques, and to reveal the effects of power on schools andeducation.Method: Phenomenology, one of the qualitative research designs, was used inthe study. While forming the participants, among the porposeful sampling methods,maximum variation sampling and convenience sampling methods were preferred.Interviews were held with 35 participants, including 16 academicians, 6 schooladministrators and 13 teachers. The data obtained through the interviews were analyzedand placed under the themes created within the framework of Foucault's powertechniques.Results: As a result of the analysis of the obtained data, three main themes wereformed: `Surveillance`, `Normalization` and `Distribution`. Under the Surveillancetheme, `Uncertainty`, `Camera use` and `Monitoring and controlling of activities`;under the Normalization theme, `High performance expectation`, `Normalization oftime`, `Normalization of space`, `Suppression of differences`, `Family and societypressure` and `System design`; under the Distribution theme, `Classification-Ranking`,`Exclusion` and `Partition of space and time` sub-themes were obtained. Partition ofspace and time sub-theme includes titles `At the desired time, at the desired place`,`Enclosure with walls` and `Separation of spaces`. Findings revealed that powertechniques are performed in schools.Conclusion and Suggestions: It has been observed that power tecniques andmicro-powers exist every educators' institutions who participate the study. As members of the education which is shaped by the power, individuals reflect the power theyinternalize, play an important role in maintaining the system and make micro-powerfields in schools, families and society. While the study analyse the power, powerrelations and techniques in educational institutions, it also revealed the problems of theeducation and it is understood that the two are related. For change this educationconcept, which reflects the power that oppress individuals, does not allow space forcreativity, critical thinking and free self-expression skills and only encouragescompetition, rote-learning and standardized learning, and for change the mentalitycoming from with that education concept and dominates the society, families andschools, a new education policy must be developed.