Üst solunum yolu enfeksiyonlarında hizmet içi probleme yönelik eğitimin kısa dönemdeki etkilerinin araştırılması

Abstract

95 ÖZET Üst solunum yolu enfeksiyonları pediatristlerin ve primer sağlık hizmeti veren hekimlerin sık karşılaştıkları hastalık gruplarından biridir ve yaygın bir şekilde uygunsuz antibiyotik reçetelemesi yapılmaktadır. Bu çalışmada amacımız hastanemiz polikliniğinde üst solunum yolu enfeksiyonları tanı ve tedavisinde rasyonel klinik yaklaşım konusundaki durumun tespiti ve varsa soruna yönelik özgün eğitim verilerek olası sorunların çözümünde bu eğitimin kısa dönemdeki etkilerini araştırmaktı. Çalışmamızı Dr. Sami Ulus Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi polikliniğinde Ekim - Kasım 2001 tarihleri arasında gerçekleştirdik, ilk 1 ay boyunca yapılan tespit çalışmasında üst solunum yolu enfeksiyonları tanısı konulan 380 hastanın dosyaları incelenerek tanıya varmada kullanılan klinik özellikler ve laboratuvar yöntemleri ile verilen antibiyotik tedavileri belirlendi. Sonuçlar değerlendirildiğinde tanıya varmada klinik özelliklerin yetersiz kullanıldığı, uygunsuz laboratuvar isteminin yüksek olup tanı için gereken laboratuvar olanaklarının yeterince kullanılmadığı, uygunsuz antibiyotik kullanım oranının yüksek olduğu belirlendi. Bu sonuçlar doğrultusunda poliklinik asistan ekibine konusunda deneyimli bir öğretim üyesi tarafından soruna yönelik, konunun ana temalarını içeren, bire bir etkileşim ortamında, süresi 30 dakikayı geçmeyen interaktif eğitim verildi. Takiben 1 ay boyunca eğitime katılan hekimlerin üst solunum yolu enfeksiyonları tanısı koydukları 305 hastanın dosyaları incelendiğinde; hastaların demografik özellikler açısından eğitim öncesi grupla arasında istatistiksel anlamlı fark olmadığı tespit edildi. Ancak klinik özelliklerin tanıya daha etkili yansıdığı, uygunsuz laboratuvar isteminin eğitim öncesi gruba göre azaldığı, tanı için gerekli laboratuvar istemi oranının arttığı, verilen antibiyotik tedavilerinin eğitim öncesine göre daha akılcı planlandığı ve iki grup arasındaki farkların istatistiksel olarak anlamlı olduğu görüldü. Bu veriler sonucunda hizmet içi soruna yönelik interaktif eğitimimin hekimlerin rasyonel klinik yaklaşımını kısa dönemde olumlu etkilediği görülmüştür. Bununla birlikte rasyonel klinik yaklaşımı etkileyen diğer96 nedenleri içeren, verilen eğitimin farklı zamanlarda ve uzun dönemdeki etkilerinin araştırıldığı geniş katılımlı çalışmalara ihtiyaç olduğunu düşünüyoruz.