Yeni medyada boşanma nedenleri ve boşanma sonrası damgalamanın sosyokültürel çevre ile ilişkisi

Abstract

Bireyler, içinde doğup büyüdükleri toplumların kültürlerine, ahlak anlayışlarına, gelenek ve göreneklerine uygun olarak yaşar. İçselleştirdikleri kültürel kavramların da, sosyokültürel yapı tarafından inşa edildiğine değil, doğa kanunlarının bir sonucu olduğuna inanır. Schutz'un bilgi stoku dediği, nesilden nesile aktarılan bu kültürel birikim içerisinde, zaman zaman doğru olduğu sanılan şeyler yanlış olabilmektedir. Bu duruma toplumsal cinsiyet rolleri örnek olarak verilebilir. Toplumsal cinsiyet kimlikleri ve bu kimliklerin niteliklerini belirleyen cinsiyet rolleri, biyolojik cinsiyetin doğal bir sonucu değildir. Toplumsal cinsiyet rolleri, sosyokültürel yapı tarafından kültürel olarak inşa edilmektedir. Yeni medyada nelerin boşanma nedeni olarak görüldüğü ve boşanmanın sosyokültürel çevreyle ilişkisinin olup olmadığı probleminin araştırılmasının hedeflendiği bu çalışmada kimliklerin kültürel inşasını açıklayabilmek amacıyla Schutz'un bilgi stoku olarak isimlendirdiği kavram kullanılmıştır. Bilgi stoku içerisinde erkek ve kadın kimliğinin, boşanmış erkek ve boşanmış kadın kimliğinin ne ifade ettiği Weber'in ideal tipler kuramından faydalanılarak anlaşılmaya çalışılmıştır. Ayrıca sosyokültürel yapı tarafından boşanmış bireylerin damgalanıp damgalanmadığını ortaya koyabilmek için, Goffman'ın damga kavramından yararlanılmıştır. Nitel (Kalitatif) yöntem tercih edilerek gerçekleştirilen çalışmada, fenomenolik felsefe esas alınarak, fenomenolojik analiz yöntemi kullanılmıştır. Yeni medyada boşanma sebepleriyle ilgili yapılan araştırma sonucunda, iki ortamda `Boşanma Oranlarının Artma Sebepleri`, `Boşanma Sebepleri`, `En Popüler Boşanma Sebepleri`, `Türkiye'deki Başlıca Boşanma Nedenleri`, `Boşanma Nedenleri`, `Türkiye'de En Çok Görülen Boşanma Nedenleri` isimleriyle açılmış yedi başlık bulunmuştur. Bu altı başlık altında 2702 yorum yapıldığı tespit edilmiştir. Bu yorumların analiziyle yeni medyada boşanmaların 57 sebep yüzünden gerçekleştiğine inanıldığı, `Yeni Medya`, `Çiftlerin Birbirini Tanımadan Evlenmesi`, `Kadınların Ekonomik Özgürlüklerini Kazanması` kavramlarının boşanma için en büyük sebepler olarak görüldüğü bilgisine ulaşılmıştır. Boşanmanın sosyokültürel çevreyle ilişkili olup olmadığını anlayabilmek amacıyla örneklem seçiminde, amaçlı örneklem seçim yöntemi tercih edilerek 4 boşanmış kadın ve 4 boşanmış erkek ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşülenlerden elde edilen verilerin analizi sonucunda, sosyokültürel yapının erkek kimliğini `Ahlaklı`, `Ailesine Sahip Çıkan`, `Dürüst`, `Kendisine Yeten`, `Sorumluluk Sahibi`, `Yapıcı` kavramlarıyla, kadın kimliğini `Ev Hanımı`, `Geliştirici`, `Güçlü`, `Kendine Saygısı Olan`, `Namuslu`, `Sabırlı` kavramlarıyla inşa ettiği sonucuna varılmıştır. Boşanmış erkek kimliğini `Ahlaksız`, `Beceriksiz`, `Fayda Sağlanacak Kişi`, `Güvenilmez` kavramlarıyla, boşanmış kadın kimliğini ise `Boşanmada Suçlu Kadındır`, `Kadınlar Hep Boşanmak İster`, `Namussuzdur` kavramlarıyla inşa ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Aynı zamanda boşanmış kadın ve boşanmış erkek bireylere atfedilen kimliklerin, erkek ve kadın kimliklerini inşa eden kavramların olumsuz anlamlarını içeren kavramlarla inşa edildiği ve bu kavramlarla damgalandığı sonucuna varılmıştır.

Persons live in accordance with the culture, moral understanding, traditions and the societies in which they were born and raised. They believe that the cultural concepts they internalize are not built by the sociocultural structure, but a result of the laws of nature. Things that are thought to be true from time to time can be wrong within this cultural heritage, which Schutz calls it as the `stock of knowledge`, which is passed down from generation to generation. Gender roles can be given as an example to this condition. Gender identities and the gender roles that characterize these identities are not the natural consequence of biological sex. Gender roles are culturally constructed by the sociocultural structure. In this study, which aims to investigate the problem of what is seen as the reason for divorce in the new media and whether divorce is related to the sociocultural environment, the concept that Schutz called as `stock of knowledge` was used in order to explain the cultural construction of identities. The meaning of male and female identity, divorced man and divorced woman identity within the `stock of knowledge` has been tried to be understood by using Weber's theory of ideal types. In addition, Goffman's stigma concept was used to reveal whether divorced people are stigmatized by the sociocultural structure. In the study which qualitative method was prefered, phenomenological analysis method was used based on phenomenological philosophy. As a result of research conducted about the reasons for divorce in the new media, in two environments `Increase Causes of Divorce Rate,` `Divorce Causes`, `Most Popular Divorce Causes`, `Major Divorce Causes in Turkey,` `Divorce Causes`, ` Most Frequent Causes of Divorce in Turkey `, opened in the names of six titles have been found. It was determined that 2702 comments were made under these six headings. With the analysis of these comments, it was found that divorces are believed to occur for 57 reasons in the new media, and the concepts of `New Media`, `Couples Getting Married Without Knowing Each Other`, `Women Gaining Their Economic Freedom` are seen as the biggest reasons for divorce. In order to understand whether the divorce is related to the sociocultural environment or not, the purposeful sampling method was chosen and in-depth interviews were conducted with 4 divorced women and 4 divorced men. It was concluded as a result of the data analysis obtained from the interviewees, while the male identity of the sociocultural structure was constructed with the concepts of `Moral`, `Owning His Family`, `Honest`, `Self-Sufficient`, `Responsible`, `Constructive`, the female identity was with the concepts of `Housewife`, `Developer` , `Strong`, `Self-Respectful`, `Honorable`, `Patient`. It was concluded that the divorced male identity was built with the concepts of `Immoral`, `Incompetent`, `The Beneficiary`, `Unreliable`, and the divorced woman identity with the concepts of `The Guilty Woman in Divorce`, `Women Always Want to Divorce`, `Dishonest`. At the same time, it was concluded that the identities attributed to divorced women and divorced men are constructed and stigmatized with concepts that contain negative meanings of the concepts that construct male and female identities.