Ekonomik ve politik istikrarın sağlanmasında başkanlık sisteminin rolü

Abstract

Halkın egemenliği temeline dayanan yönetim şekillerinde hükümet sistemleri, halkın, yalnızca siyasette değil beraberinde ülke ekonomisine de yön vermektedir. Bu çalışmanın amacı, hükümet değişikliklerinin ülkeler açısından siyasal ve ekonomik anlamda ne derece istikrar sağladığı, başkanlık sisteminin bu anlamda ne ölçüde önem arz ettiği cevaplarına bakılmıştır. Türkiye'deki hükümetlerin yapılarına göre tek parti hükümetleri mi yoksa koalisyon hükümetleri mi siyasal ve ekonomik açıdan istikrarı sağlayıp sağlamadığı gibi sorulara karşılık gelen cevaplar aranmıştır. Bu konu hakkında yazılmış mevcut çalışmalar değerlendirilmiş, pek çok görüşün fikirlerine yer verilmiştir. Bu görüşler doğrultusunda hükümetlerin hem siyasi hem ekonomik yönleri bir arada toplanarak istikrar açısından değerlendirilmiştir. Öncelikle istikrar ile ilgili belirli kavramlar açıklanmış, politik ve ekonomik istikrarı etkileyen faktörlerden bahsedilmiş olup, siyasal mekanizmalara değinilmiştir. Daha sonra hükümet sistemlerine değinilmiştir. Özellikle başkanlık sistemi ile ABD'de uygulanılan tipik başkanlık modelinden bahsedilmiş son olarak ise ekonomik ve politik istikrarın başkanlık sistemi üzerindeki etkisine dair genel bir değerlendirme yapılmıştır. Türkiye'de siyasi ve ekonomik istikrarın sağlanmasında hükümet sistemlerinin ne derece etkili olduğu açıklanmaya çalışılmıştır. Değerlendirmelerin sonucunda ise siyasi istikrarsızlığın olduğu dönemde ekonomik istikrarsızlıklar ve ekonomik krizler ortaya çıktığı görülmüş ve siyasi istikrarın oluşmasıyla birlikte ekonomik istikrarında sağlandığı izlenmiştir. Hükümet sistemlerinin istikrar sağlaması konusunda bu kanının ülkeler açısından farklılık arz ettiği görülmüştür.

As one of the forms of government systems based on the sovereignty of the people, the government forms directly not only the politics but also the economy of the country. In this sense, what the government systems mostly affect the political and economic stability, and especially the importance of the presidential system for the countries in ensuring political and economic stability are discussed in this study. The purpose of this study is to ask questions such as to what extent government changes provide political and economic stability for countries, to what extent the presidential system is important in this sense, and whether it is single-party governments or coalition governments, depending on the structures of governments in Turkey, provide political and economic stability. the corresponding answers were sought. The literature on this subject were evaluated and the divergent opinions were given. Based on these considerations, both political and economic aspects of governments were gathered together and evaluated in terms of stability. First of all, certain concepts related to stability were explained, factors affecting political and economic stability were mentioned and political mechanisms were mentioned. Afterwards, government systems were mentioned and especially the presidential system and the typical presidential model applied in the USA were mentioned. Finally, a general assessment of the effect of economic and political stability on the presidential system, and how effective government systems are in ensuring political and economic stability for Turkey are explained. As a result of the evaluations, it was seen that economic instabilities and economic crises emerged in a period of political instability. It has been observed that, economic stability has been achieved with the establishment of political stability. In addition, it has been observed that the opinion regarding the stabilization of government systems differs between countries.