Basın perspektifinden Marmara Bölgesi'nde zeytin ve zeytincilik faaliyetleri (1923-1960)

Abstract

Zeytin, yazılı ve yazısız kaynaklarda insanlık tarihi boyunca önemli olmuştur. Zeytin meyvesinden ağacına, dalından yaprağına hatta yağına kadar kutsal kabul edilerek, adeta yaşamı yansıtan anlam yüklenmiştir. Akdeniz coğrafyasındaki varlığıyla bu havzadaki ülkelerin Akdeniz kültürünü temsil etmiştir. Türkiye'de de doğal iklim ve coğrafi koşullara dayalı kendiliğinden yetişen zeytin, sofralık ve yağlık üretiminde farklı bölgelerde farklı yönleriyle ön plana çıkmıştır. Marmara'nın güneybatısında yağlık, güneydoğusunda ise sofralık zeytin yetişmiştir.Bu çalışmada 1923-1960 yılları arasında Cumhuriyet Döneminde Marmara Bölgesindeki zeytin faaliyetine dair alınan kararlar, uygulamalar, araştırmalar ve basına yansıması üzerinde durulmaya çalışılmıştır. 1920-1930 yılları arasında T.B.M.M. zabıt ceridelerindeki görüşmeler ve yine bu dönemde hazırlanan Zeytin Raporu ana kaynaklardan biri olmuştur. 1930-1960 yılları arasında zeytin faaliyetlerine dair yayınlanan yerel ve ulusal gazetelerdeki haberlerde nasıl yer aldığı bu dönem için ana kaynağımızı teşkil etmektedir. Beraberinde yine bu dönemdeki zeytin üzerine yayınlanan dergilerde zeytincilik konusunda yapılan araştırma ve yazılar incelenmiştir. Zeytin tarımı, hastalıkları ve haşeratları mücadelesi, ıslah çalışmaları, fiyat politikası, zeytin ve zeytinyağının ekonomik değeriyle birlikte diğer tali etkilerine dair yıllara göre değişim incelenmiştir. 1923-1960 yılları arasında zeytin üretimi, zeytinyağının elde edilmesi ve sabun imalatına dair aksaklıkları zeytin faaliyeti çerçevesinde değerlendirilmeye çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Zeytin, zeytinyağı, sabun, Marmara Bölgesi,

Olive has been important throughout human history in written and unwritten sources. From the olive fruit to the tree, from the branch to the leaf, and even to the oil, it is considered sacred and has a meaning that reflects life. With its presence in the Mediterranean geography, it represented the Mediterranean culture of the countries in this basin. In Turkey, self-growing olives based on natural climate and geographical conditions have come to the fore with different aspects in different regions in table and oil production. Olive oil is grown in the southwest of Marmara, and table olives are grown in the southeast.In this study, it has been tried to focus on the decisions, practices, researches and their reflection on the press regarding the olive activity in the Marmara Region in the Republican Period between 1923-1960. Between the years 1920-1930 T.B.M.M. The negotiations in the minutes and the Olive Report prepared in this period were one of the main sources. How it took place in the news in local and national newspapers about olive activities between 1930 and 1960 constitutes our main source for this period. In addition, the researches and articles on olive cultivation in the journals published on olives in this period were examined. Olive agriculture, disease and pest control, improvement studies, price policy, the economic value of olive and olive oil, as well as the change over the years are examined. Between the years 1923-1960, olive production, the production of olive oil and the problems of soap production were tried to be evaluated within the framework of olive activity.Keywords: Olive, olive oil, soap, Marmara Region