Nevhiz Tanyeli ve Alaettin Aksoy resminde ekspresif beden imgesi

Abstract

Ekspresyonizm, sanatçıların kendini ifade etme arzusunun oluştuğu bir dönemdir. Bu açıdan akım değil, resim sanatının kanalıdır. Sanatçıların resimlerinde, karanlık dönemin karışıklığı; ifadenin öne çıktığı biçimlerle vücut bulur. Bu nedenle zaman zaman sanatçıların üretimlerinde ve sonuçlarında doğa, araç olarak kalır. Akıl ve ifade, birbirini kovalayan ve resim sanatı içerisinde yer edinen, vazgeçilmez iki unsur olarak öne çıkmaktadır. Ekspresyonist sanatçılar için; hakikat, ifade şekilleriyle görünürdür. Beden, Batı sanat tarihinde, Rönesans'ta uyum ve kanonlarla, ideal güzellik şekilleriyle görünürken, Barok akımında haz unsurunun yüksek olduğu, kıvrımlı (serpentine) duruşlarıyla da önem kazanır. Ekspresyonizmde çoğunlukla görünen grotesk beden, modernleşmeyle güzellik ve çirkinlik gibi bazı yaklaşımlara farklı bakış açısı kazandırmıştır. Öne çıkan bireyselleşme; sanatçılarda, yorumlama özgürlüğü ve yorum çeşitliliğini meydana getirerek; beden imgesine olan yorumlama anlayışının çeşitlenebilmesini sağlamıştır. Türk resim sanatının 1970 döneminde, sanatçılarda oluşan bireyselleşme ve özgünleşme gayretlerinin, gerek kalıplaşmış akademi geleneğinden çıkma arzusuyla gerekse de Türkiye'deki sosyo-politika ve sağ-sol karmaşasının tesirleriyle ortaya çıktığı görülür. Bu sebeple, özellikle bu dönemde ekspresyonist tavra, ilgi alaka yoğunlaşır. Nevhiz Tanyeli ve Alaettin Aksoy'un resimlerinde beliren öyküsel semboller, ekspresyonizm etkisiyle beden imgesi üzerinde de oluşmuştur. Dolayısıyla Nevhiz Tanyeli ve Alaettin Aksoy'un resimlerinde oluşan ekspresif beden imgesi, çoğunlukla öykünün bir sembolü ve salt bir karakter olarak öne çıkar. Bu nedenle, sanatçılarda oluşan beden imgesi anlatıya dâhil edilen sembol niteliğindedir.Söz konusu sanatçılarla yapılan röportajlar neticesiyle politik bir yaklaşımı benimsedikleri ve resimlerinin, dönemin şartlarından yoksun çerçevede şekillenmediği anlaşılır. Bu açıdan beden; hicivci bir yaklaşımla görünebiliyorken, ifadelerinin dışavurumlarıyla da görünür.

Expressionism emerged at a time when artists' desire for self-expression was formed. From this point of view, it is not a movement but a channel of art of painting. . In the paintings of the artists, the confusion of the dark times is embodied in the forms in which the expression emerges. Thus, from time to time, during the creation processes of the artists and in the end nature has remained as a channel. Reason and expression stand out as two indispensable elements that follow each other and take their place in the art of painting. For expressionist artists; The truth is visible through the forms of expression.In Western art history; while the body took shape with the harmony, the canons, and the ideal beauty images in the Renaissance, within the Baroque Movement, it started to gain importance also with the curved (serpentine) postures with high pleasure, Together with the modernization period; the grotesque body, which mostly manifests itself in expressionism, has brought a different perspective to some approaches such as beauty and ugliness. In this way, the individualization that became more prominent has enabled the ways of interpreting the body image to be diversified by creating a variety of interpretations with the freedom of interpretation in artists.In the 1970s period of Turkish painting, it can be seen that the artists' individualization and originalization efforts emerged both with the desire to get out of the stereotypical academy tradition and with the effects of socio-politics and right-left confusion in Turkey. For this reason, it is precisely in this period that the expressionist stance is of great interest.The narrative symbols that appear in the paintings of Nevhiz Tanyeli and Alaettin Aksoy have also been formed on the body image with the effect of expressionism. Therefore, the expressive body image formed in the paintings of Nevhiz Tanyeli and Alaettin Aksoy is mainly as a symbol of story and a mere character. Therefore, the body image formed by the artists is a symbol included in the narrative.As a result of the interviews made with the artists in question, it is clear that they took a political approach and that their paintings were not created within a framework detached from the conditions of the period they lived in. In this regard, the body; While it can appear with a satirical approach, it is also visible with their expressions.