Gündelik hayatta bir direniş pratiği olarak sanat

Abstract

Bu çalışma, gündelik hayatta bir direniş pratiği olarak estetik eylemin olanaklarını araştıran ve bu ilişkiyi günümüz koşullarında yeniden tanımlamayı amaçlayan bir girişimdir. Araştırma, çıkış noktasını tarihte sanatın toplumsal hayatın işleyişinde ve düzenlenmesinde söz sahibi olmaya başladığı 18. yüzyılda ortaya çıkan sosyal sanat söylemlerinden alır ve takip eden yüzyılda sanatın değişen toplumsal konumunu açıklar. Ardından 20. yüzyılda toplumda öncü bir rol üstlenmeye başlayan avangart sanat hareketlerinin, ortak noktalarını ve düşünsel arka planını da dikkate alarak; gündelik hayatla kurduğu ilişkileri inceler. Nitekim mevcut (verili) durumları olduğu gibi kabul etmeyerek toplumda ütopyacı vizyonlar güden, vizyonlarını yaratıcı eylemlere dönüştürerek başka bir toplumsal işleyiş biçiminin imkanlarını gündeme getiren bu avangart hareketlerin tümü, toplumda bir direniş potansiyelini açığa çıkarmaktadır ve bu direnişi estetik ifade biçimleri ile yapmaktadır. Ancak avangartların açığa çıkardığı direniş potansiyelinin, günümüzün postmodern yapısı, medyanın artan etkisi ve neoliberal ekonomi politikaları dolayısıyla giderek etkisini yitirdiği düşünülmektedir. Bu nedenle avangart bir hareket olan Sitüasyonist Enternasyonal'in teorik altyapısını oluşturan Gösteri Toplumu tezi yeniden ele alınmış ve bu tezi güncelleme amacıyla eklemeler yapılmıştır. Bu eklemeler doğrultusunda, yaratıcı ve oyuncu eylemler vasıtasıyla hayatın dönüştürülmesinin bugünkü imkanlarını gündemine alan çalışmada güncel örneklere de yer verilmiştir.

This study is an attempt that explores the possibilities of aesthetic action as a practice of resistance in everyday life and aims to redefine this relationship in today's conditions. The research takes its starting point from the social art discourses that emerged in the 18th century when art began to have a say in the functioning and regulation of social life in history and explains the changing social position of art in the following years. Then, considering the common points and intellectual background of the avant-garde art movements that started to play a leading role in society in the 20th century; examines their relations with everyday life. As a matter of fact, all these avant-garde movements, which do not accept the current (given) situations as they are, pursue utopian visions in society and bring the possibilities of another social functioning to the agenda by transforming their visions into creative actions, reveal a potential of resistance in society and make this resistance with aesthetic forms of expression. However, it is thought that the resistance potential revealed by the avant-gardes is gradually losing its effect due to today's postmodern structure, the increasing influence of the media, and neoliberal economic policies. For this reason, the Society of Spectacle thesis, which constitutes the theoretical infrastructure of the Situationist International, which is an avant-garde movement, has been reconsidered and additions have been made to update this thesis. In line with these additions, current examples are also included in the study, which focuses on the current possibilities of transforming life through creative and playful actions.