Dietilnitrozamin ile deneysel olarak indüklenen karaciğer hasarında phosphorus 15ch'nin korucu etkilerinin araştırılması

Abstract

Karaciğer hastalıkları, dünyada yüksek ölüm oranı ile seyreden ve önemli bir toplum sağlığı sorunu haline gelen hastalıklardandır. Karaciğer hastalıklarından her yıl yaklaşık 2 milyona yakın insan ölmektedir. Karaciğer hastalıklarının medikal tedavi ile sağaltımı yan etkilerinden ve pahalı olmasından dolayı zordur. Bu nedenle karaciğer hastalıklarının tedavisinde medikal tedavinin yanında alternatif veya tamamlayıcı tıptan faydalanılmaktadır. Homeopati, alternatif tıp yöntemlerinden birisidir. Phosphorus 15CH, homeopatik ilaçlardan birisi olup çeşitli karaciğer hastalıklarında, diyabette, pankreas hastalıklarında kullanılmaktadır. Çalışmamızda Dietilnitrozamin (DEN) ile karaciğer hasarını indüklediğimiz ratlarda homeopatik preparat olan Phosphorus 15CH'nin koruyucu etkinliğini değerlendirmeyi amaçladık. Bu amaçla toplamda 32 adet Wistar albino erkek rat, 4 grup olacak şekilde 8'erli gruplara ayrıldı. Kontrol grubu üzerinde herhangi bir uygulama yapılmadı ve 16 haftalık süre boyunca normal su ve yemle beslendi. Karaciğer hasarı oluşturmak için DEN grubunda 10 hafta süreyle haftada bir sefer uygulanacak şekilde 70 mg/kg dozunda DEN maddesi intraperitoneal olarak uygulandı. DEN+Phosphorus 15CH grubuna DEN maddesi 70 mg/kg dozda haftada bir olacak şekilde 10 hafta süreyle uygulandı ve bu uygulamanın 4. haftasından itibaren Phosphorus 15CH isimli homeopatik preparat günde iki kez olmak suretiyle 0.6 ml 16. Haftaya kadar orogastrik yoldan uygulandı. Phosphorus 15CH grubuna günde iki kere 0.6 ml Phosphorus 15CH preparatından 16. Haftaya kadar orogastrik yoldan uygulandı. 16. haftanın sonunda ratların nekropsileri yapılarak; hematolojik, biyokimyasal ve histopatolojik analizler için antikoagulantlı ve antikoagulantsız tüplere kan örnekleri alındı. Hematolojik analizler için WBC, RBC, MON, LYM, EO, Hct, PLT, MCV, RDW, MPV ve Pct değerleri hematoloji cihazı ile ölçüldü. Biyokimyasal parametreler arasında yer alan ALT, AST, LDH, Total Bilirubin, GGT otoanalizatör cihazıyla; oksidatif stress parametreleri arasında yer alan GSH, SOD ve MDA ELISA cihazıyla ölçüldü. Histopatolojik analizler için doku örneklerinden kesitler alınarak hematoksilen-eosin boyama yöntemiyle mikroskobik değişiklikler tespit edildi. Sonuç olarak, DEN'in ratlara, 70 mg/kg dozunda intraperitoneal yolla 10 hafta süreyle uygulanan bu çalışmada hematolojik, biyokimyasal ve histopatolojik incelemeler sonucunda karaciğer hasarı oluştuğu gözlemlendi. DEN uygulanan gruptaki hematolojik parametrelerden WBC, RBC, NEU, PLT ve MCV değerleri artmış, MON, LYM, EO ve Hct parametreleri ise düşüş gösterdi. DEN grubundaki karaciğere ait biyokimyasal parametreler olan AST, ALT, LDH, Total Bilirubin ve GGT artış gösterdi. DEN grubunda ise oksidatif stres parametrelerinden GSH ve SOD azaldığı, MDA ise arttığı belirlendi. Histopatolojik olarak fibrozis, dejenerasyon, safra kanalı proliferasyonları tespit edildi. DEN+ Phosphorus 15CH uygulanan gruptaki WBC, RBC, MON, NEU, LYM, Hct, PLT ve MCV değerleri kontrol ve DEN grubuna oranla kısmi olarak iyileşme gözlendi. Bu gruptaki karaciğere ait biyokimyasal ve oksidatif stres parametrelerinin kontrol ve DEN grubuna göre anlamlı olarak iyileşme gösterdiği belirlendi. DEN+ Phosphorus 15CH grubundaki histopatolojik değişikliklerden olan hidropik dejenerasyon DEN grubuna göre daha az tespit edildi ancak fibrozis, safra kanalı proliferasyonu ve nekrozlar bu grupta da mikroskobik olarak gözlemlendi. Sunulan bu çalışmada koruyucu etkinliği değerlendirilen Phosphorus 15CH'nin karaciğer hasarında iyileşmeye yol açtığı, ancak bu iyileşmenin tamamen olmadığı, yalnız tek başına uygulandığında ise doza bağlı olarak hasar meydana getirebileceği ortaya konuldu.

Liver disorders progress with high mortality and have a major impact on worldwide human and animal health. The treatment methods for these organ disorders are difficult due to side effects and expensive treatment protocols. Therefore, alternative or complementary medicine in addition to medical therapy is commonly used for the treatment of liver disorders. Homeopathy is among alternative medicine methods. Phosphorus 15CH is homeopathic medicine and is commonly used in various liver diseases, diabetes, and pancreas disorders. In this study, the protective efficacy of Phosphorus 15CH was investigated in rats with liver injury induced by Diethylnitrosamine (DEN). For this purpose, 32 Wistar albino male rats were divided into 4 groups (control, DEN, DEN+Phosphorus 15CH and Phosphorus 15CH) with 8 rats each. Rats in the control group did not receive any medications and were fed with normal water and feed for 16 weeks. Rats in DEN group were administered with DEN intraperitoneally for 10 weeks with a single weekly dose of 70 mg/kg. DEN was administered to rats in DEN + Phosphorus 15CH group for 10 weeks with a dose of 70 mg/kg weekly, and following the 4th week, Phosphorus 15CH was administered orogastrically with a dose of 0.6 ml, twice a day, until the end of the 16th week. Rats in the Phosphorus 15CH group were orogastrically administered with Phosphorus 15CH with a dose of 0.6 ml Phosphorus 15CH, twice a day, until the end of the 16th week. At the end of the 16th week of the study, a necropsy was performed on rats, and blood samples were collected via intracardiac puncture into coagulant-free tubes and tubes with anticoagulant for hematological and biochemical analysis. For hematological analyses; parameters such as WBC, RBC, MON, LYM, EO, Hct, PLT, MCV, RDW, MPV, and Pct were analyzed with hematology device. Biochemical parameters such as ALT, AST, LDH, Total Bilirubin, and GGT were analyzed in auto-analyzer device; and oxidative stress parameters such as GSH, SOD, and MDA were analyzed by ELISA device. For histopathological analyses, tissue sections were obtained and stained with hematoxylin-eosin for evaluating microscopical changes. As a result of this study where the rats received DEN with a dose of 70 mg/kg, intraperitoneally, for 10 weeks; liver injury was detected according to hematological, biochemical, and histopathological examinations. While there was an increase in WBC, RBC, NEU, PLT, and MCV levels of rats in the DEN group; there was a decrease in MON, LYM, EO, and Hct levels. Biochemical parameters such as AST, ALT, LDH, Total Bilirubin, and GGT in rats in the DEN group were also detected at high levels. Besides, oxidative stress parameters such as GSH and SOD were low in rats in the DEN group, and MDA concentrations were measured at high levels. Histopathologically fibrosis, degeneration, and proliferation in bile ducts were detected. There was a partial recovery in WBC, RBC, MON, NEU, LYM, Hct, PLT, and MCV in rats in Phosphorus 15CH group when compared to the control and DEN group. Significant recovery was observed in biochemical and oxidative stress parameters of this group when compared to the control and DEN group. Hydropic degeneration, which is among histopathological changes, was less common in rats in Phosphorus 15CH group; however fibrosis, bile duct proliferation and necrosis were also present in this group in a microscopical level. In this study, protective effect of Phosphorus 15CH on liver injury was evaluated and recovery was determined. However it was revealed that the recovery was partial and Phosphorus 15CH may lead to a dose-dependent liver injury.