1950 – 2000 yılları arasında Aydın'da turizm

Abstract

Anadolu, tarih öncesi dönemden beri en önemli yerleşim ve göç merkezlerinden biri olmuştur. Ege Bölgesi'nin Ege Bölümü'nde yer alan Aydın kenti bölgede stratejik konumu bakımından elverişli bir yere sahip olup, tarih boyunca her dönemde önemini korumuştur. Kent, Orta Menderes Ovası'nın kuzey kesimi ile Aydın Dağları'nın güney yamaçlarının kesiştiği bir alanda kurulmuştur. Kurulduğu bu alanda gerek sıklıkla karşılaştığı depremler, gerekse bölgede yaşanan egemenlik mücadelesi nedeniyle sık sık el değiştirmiş ve yıkıcı etkiler altında kalmıştır. Sahip olduğu verimli toprakları sayesinde ekonomisinde tarımsal faaliyetlerin her dönemde çok önemli bir yeri olmuştur. Cumhuriyetin ilanı öncesinde Aydın Ovası'nda üretilen tarım ürünleri ve bölgede çıkarılan madenler Aydın – İzmir demiryolu aracılığıyla İzmir Limanı'na oradan da uluslararası pazarlara gönderilmiştir. Cumhuriyetin ilanı ile birlikte siyasi alanda elde edilen bağımsızlık ekonomide de kendini göstermiş ve ekonomide yabancı şirketlerin ve azınlıkların yerini Müslüman - Türk tüccarlar almaya başlamıştır.Ege Bölgesi'nin güneyinde yer alan ve Ege Denizi'ne kıyısı olan Aydın il sınırları içinde turizm olanakları yüksek yöreler bulunmakta, ayrıca gerek hava gerekse denizyolu ulaşımı oldukça gelişmiş bir merkez olan İzmir'e yakınlığı Aydın'da turizmin gelişimini destekleyen bir başka nedendir. Aydın'da pek çok tarihi kent (Afrodisyas, Piriene, Alinda…) kalıntısı, dini merkez ve müzeler vardır. Bunların yanında sahip olduğu doğal güzellikleri ile çok sayıda turistik uğrak yeri olan önemli bir alandır. 1950 yılı dünyada II. Dünya Savaşı'nın yıkıcı etkilerinin silinmeye çalışıldığı savaş sonrası dönemin ilk yıllarıdır. Türkiye'de de siyasi alanda görülen değişmeler ülkede çok partili siyasi hayatla birlikte demokratik gelişmelerin adım adım daha da gelişmesi için çabaların arttığı bir dönem olmuştur. Bu dönemden itibaren ekonomide izlenen liberal politikanın da etkisiyle bir tarım bölgesi olarak anılan Türkiye'de ve özelde Aydın'da farklı ekonomik alanlarda da gelişmelerin yaşanmaya başladığı dönemin izleri görülmüştür. Yerel yönetimlerin ve halkın iş birliği ile daha çok festivaller şeklinde başlayan turizm faaliyetleri kısa sürede Aydın'ın sahip olduğu tüm turistik değerler üzerinde kendini gösterecektir. Turizm hareketlerinin Aydın'da görüldüğü ilk yıllarda yerel halkın destekleriyle yapılan çalışmalar zaman içinde yerini meslek kuruluşları, okullar, turizm dernekleri vb. kuruluşlar öncülüğünde geliştirilerek ve daha da yenilenerek yapılmıştır. Bu çalışmada Aydın'daki turizm hareketleri hem Türkiye'nin bu dönemde izlediği politikalar, hem de özelde Aydın'da yapılan uygulamalar be beraberinde turizmi destekleyen ulaşım, sosyo – kültürel faaliyetler, ekonomik gelişmeler ve eğitim alanları da ele alınarak desteklenmiştir. Bu çalışma, Aydın'da sosyal ve ekonomik alanda önemli bir yere sahip olan turizmin gelişimini 1950 – 2000 yılları arasındaki elli yıllık süreç içinde değerlendirerek bu alana yönelik yapılan çalışmalara katkı sağlamak amacı ile hazırlanmıştır.Anahtar Kelimeler: Aydın, Turizm, Tarih, Ulaşım, Eğitim.

Anatolia has been one of the most important centers of settlement and migration since the prehistoric periods. Aydın province which is in the Aegean section of Aegean Region is convenient and has maintained its importance due to its strategic location. The city is located in an area where northern part of Middle Menderes Lowland and southern slopes of Aydın Mountains intersect. In this area where the province was established, the rulers of the province changed very often due to the domination struggles and it experienced destructive effects due to the frequent earthquakes happening in the region. Thanks to the fertile land it has, agricultural activities have always had an important place in its economy all the time. Before the proclamation of the republic, agricultural products harvested in Aydın province and the mine extracted from the region were first sent to İzmir Harbor through Aydın-İzmir railways, then to international market. With the proclamation of the republic, the independence obtained in politic sphere, also manifested itself in economy, and Muslim-Turkish merchants were replaced with foreign companies and minorities in the field of economy.There are some regions with high touristic opportunities within the borders of Aydın province which is located in southern Aegean Region and has a coast to the Aegean Sea. Being close to İzmir which is a highly developed center in terms of both air and sea transportation is another reason that supports the development of tourism in Aydın. There are a lot of ruins of historical sites (Aphrodisias, Piriene, Alinda), religious centers and museum in Aydın. Additionally, it is an important area which has a lot of tourist attractions with natural beauties.1950s were the first years of postwar period when the destructive effects of World War II were tried to be diminished. After the changes in politic sphere in Turkey, this was also a period when efforts to develop democratic improvements increased more with the multi-party politic system. The traces of the period in which developments began to be experienced in different economic fields have been seen in Turkey and in Aydın in particular, which were known as agricultural regions with the effect of the liberal policy followed in the economy since this period. Touristic activities which started mostly as festivals with the cooperation of local governments and the public were manifested in all the touristic values that Aydın has in a short period of time. Activities which were performed with the support of local people in the first years when touristic travels started in Aydın, were developed and renewed under the leadership of some institutions such as professional organizations, schools, tourism associations etc.In this study, tourism activities in Aydın were supported by discussing both policies followed by Turkey in this period, and practices in Aydın in particular considering the fields such as transportation, socio-cultural activities, economic developments and education that supports tourism. This study has been prepared with the aim of contributing to the studies on this field by evaluating the development of tourism, which has an important place in the social and economic spheres in Aydın, within the fifty-year period between 1950 and 2000.Keywords: Aydın, Tourism, History, Transportation, Education.