Öğretmen ve öğrenci bakış açısından öğretmenlerin eğitim teknolojisi öz yeterlikleri ve yaratıcılık algıları

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, lise düzeyi okullarda görev yapmakta olan öğretmenlerin eğitim teknolojisi öz yeterlikleri ile yaratıcılık algılarını incelemek, ders içi yaratıcı uygulamaların öğrenci gözünden nasıl değerlendirildiğini belirlemektir. Karma yöntemin eşzamanlı çeşitleme deseni kullanılan bu araştırma, istatistiki bölge sınıflamasına göre belirlenmiş 12 bölgede görev yapan 942 öğretmen ve 6 ildeki 22 farklı türden okulda öğrenim görmekte olan 185 öğrenci ile yürütülmüştür. Nicel verileri toplamak için Şimşek ve Yazar (2016) tarafından İSTE standartlarına göre geliştirilmiş `Eğitim Teknolojisi Standartlarına Yönelik Öz-yeterlik Ölçeği` (ETSYÖ) ve araştırmacı tarafından geliştirilen 5 faktör, 22 maddeden oluşan Yaratıcı Öğretmen Ölçeği (YÖL) kullanılmıştır. Nitel veriler ise görüşme formları ile elde edilmiştir. Öğretmenlerin eğitim teknolojisi ve yaratıcılık hakkındaki görüşleri, görüşme formları ile, öğrencilerin öğretmenlerini eğitim teknolojisi ve yaratıcılık bakımından değerlendirmeleri ise odak grup görüşme formu ile alınmıştır. Elde edilen nicel ve nitel veriler birlikte yorumlanmıştır. ETSYÖ ölçeği Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısının α=.95 olduğu, YÖL ölçeği ölçülmek istenen kavrama yönelik toplam varyansın %52,45'ini açıkladığı ve Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısının α=.86 olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin eğitim teknolojisi kavramını eksik tanımladıkları; eğitim teknolojisini `eğitim öğretimde teknolojinin kullanımı` olarak hatalı bir biçimde algıladıkları sonucuna ulaşılmıştır. Ölçek verilerine göre öğretmenlerin eğitim teknolojisi öz yeterliklerinin iyi düzeyde olduğu, kendilerini en yeterli buldukları boyutun `Öğrencilerin öğrenmelerini kolaylaştırma ve yaratıcılığı teşvik etme` en az yeterli buldukları boyutun ise `Dijital çağa uygun öğrenme ortamları ve değerlendirme etkinlikleri tasarımlama ve geliştirme` olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin eğitim teknolojisi öz yeterlikleri, cinsiyet ve mesleki kıdem değişkenlerine göre farklılaşmazken, branş, lisans üstü çalışma, proje okulunda çalışma, istatistiki bölge ve okul türü değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Öğretmenlerin, yaratıcılığı çoğunlukla `farklı davranış ve ürün tasarlamak` olarak tanımladıkları ve kendilerini iyi düzeyde yaratıcı buldukları, ancak odak grup görüşmesinden elde edilen sonuçlara göre öğrencilerin lise eğitim öğretimini ve öğretmenlerini pek yaratıcı bulmadıkları ve düşük düzeyde yaratıcı etkinliklerle karşılaştıkları sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenler kendilerini yaratıcı bulurken öğrencilerin tam tersine değerlendirmeleri, farklı grupların yaratıcılığı farklı algıladığını göstermektedir. Öğretmenlerin yaratıcılık ortalamasının yüksek olduğu (X̄=4.25), en yüksek ortalamanın `Öğrenmeyi Öğretme` (X̄= 4.55), en düşüğünün ise `Sınıf İçi Yaratıcı Uygulamalar` alt boyutunda olduğu (X̄=4.09) görülmüştür. Öğretmenlerin yaratıcılık algılarının farklı değişkenlere göre incelendiğinde cinsiyete, çalışma süresine, lisans üstü çalışma durumuna göre anlamlı fark bulunmazken, branşa, okul türüne, istatistiki bölge ve e-içerik geliştirme durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar olduğu görülmüştür. Çalışma sonunda yaratıcı öğretmen tanımı yapılmış, elde edilen tüm sonuçlar tartışılarak gelecekte yapılacak çalışmalar için öneriler sunulmuştur.

The main purpose of this study is to examine the perceptions of educational technology self-efficacy and creativity of teachers working in high schools and to determine how in-class creative practices are evaluated from the perspective of students. This research, in which the simultaneous variation pattern of the mixed method was used, was conducted with 942 teachers working in 12 regions determined according to the statistical region classification and 185 students studying in 22 different schools in 6 provinces. The `Self-Efficacy Scale for Educational Technology Standards` (ETSYÖ) developed by Şimşek and Yazar (2016) according to ISTE standards and the Creative Teacher Scale (YÖL) consisting of 5 factors and 22 items developed by the researcher were used to collect quantitative data. Qualitative data were obtained by interview forms. The opinions of the teachers on educational technology and creativity were obtained with the interview forms, and the students' evaluations of their teachers in terms of educational technology and creativity were obtained by the focus group interview method. Quantitative and qualitative data were interpreted together. It was determined that the Cronbach Alpha internal consistency coefficient of the ETSYÖ scale was α=.95, the YÖL scale explained 52.45% of the total variance for the concept to be measured, and the Cronbach Alpha internal consistency coefficient was α=.86. It was concluded that teachers have defined the concept of educational technology incompletely; they misunderstood educational technology as `the use of technology in education`. According to the scale data, it was seen that the teachers' self-efficacy in educational technology was at a good level, the dimension they found most competent was `Facilitating the learning of students and encouraging creativity` and the dimension they found least sufficient was `Designing and developing convenient learning environments and assessment activities for the digital age`. While the teachers' educational technology self-efficacy did not differ according to the variables of gender and professional seniority, significant differences were found according to the variables of branch, post graduate study, working at a project school, statistical region and school type. It was concluded that the teachers mostly defined creativity as `designing different behaviors and products` and found themselves creative at a good level, but according to the results obtained from the focus group interview, the students did not find the high school education and teachers very creative and they encountered low-level creative activities. While teachers find themselves creative, students' evaluations on the contrary show that various groups perceive creativity differently. It was concluded that teachers'mean of creativity score was high (X̄=4.25). The highest score is in the `Teaching Learning` sub-dimension (X̄= 4.55), and the lowest is in the `Classroom Creative Practices` sub-dimension (X̄=4.09). When the creativity perceptions of the teachers were examined according to different variables, there was no significant difference according to gender, working time, postgraduate work status, but statistically significant differences were found according to the branch, school type, statistical region and e-content development status. All the results obtained have been discussed creative teacher definition has been made and suggestions for future studies have been presented.