Şanlıurfa ili merkez ilçesinde yaşayanların su ürünlerine yaklaşımlarının incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, Şanlıurfa İli Merkez İlçesinde yaşayan kişilerin su ürünlerine olanyaklaşımlarını, tüketim tercihlerini ve etkileyen faktörleri tespit etmek amacı ileyapılmıştır. Daha önceki çalışmalara ek olarak bu çalışmada, yetişkinler ile birlikte dahadüşük yaş gruplarındaki kişilerin konuya eğilimlerini belirlemek amacıyla, Ülkemizdeki`eğitim sistemi modeli (4+4+4)` dikkate alınarak her eğitim kademesindeki (ilkokul,ortaokul ve lise) kişiler dikkate alınmıştır. Her aşamada 350 olmak üzere toplam 1400 kişideğerlendirilmiştir.Çalışmaya katılan bireylerin % 62 bay olmakla birlikte, genel yaş aralığı 31-40arasında (% 28) yüksek bulunmuştur. Et türlerinin tüketim miktarlarına bakıldığında ilksırayı tavuk etinin (% 61) aldığı, balık etinin ise % 15 ile 3. sırada kaldığı, en fazlatüketilen balık türlerinin % 31 ile sazan, % 29 ile hamsi ve % 15 ile alabalık olduğu, ilktercih edilen türlerin sazan (% 31) ve hamsi (% 29) olduğu görülmüştür. Balık sevme oranıise % 74'tür. Balık alırken dikkat ettikleri en önemli noktanın tazelik (% 42) olduğu,alırken fiyat endeksine (% 77) dikkat ettikleri, tüketim sıklığına bakıldığında çoğunluğunayda bir defa balık tükettikleri (% 40), su ürünlerini en çok (% 51) kış mevsimindetükettikleri ve insan sağlığı açısından balık tüketiminin yararlarının orta derecede bilindiği(% 29) gözlenmiştir. Balık pişirme yöntemleri incelendiğinde ise çoğunluğun kızartmayıtercih ettiği (% 58) ve bunu ızgara yaparak tüketmenin (% 34) izlediği belirlenmiştir.İşlenmiş ürünleri tercih etmeyenlerin (% 69) oranı da oldukça yüksektir. Araştırmayakatılan öğrenci gruplarının farkındalıklarının eğitim düzeyine göre arttığı görülmüştür.Şanlıurfa İli Merkez İlçesinde yapılan çalışmada yıllık ortalama hane başına balıktüketim miktarlarının çoğunlukla 5-10 kg arasında (% 27) ve yıllık ortalama kişi başınabalık tüketim miktarlarının 3,2 kg olduğu belirlenmiştir.Balık tüketim alışkanlığın kazandırılması için ise okul çağlarından itibaren tümhalkın ilgili kurum/kuruluşlar, sivil toplum kuruluşları, eğitim kurumları ile işbirliğiiçerisinde gerekli eğitim, seminer, panel ve eğlencelerin düzenlenmesinin etkili olacağıkanaatine varılmıştır.

This study was conducted to investigate the approaches to the fisheries products,the fish consumption behaviours and effecting factors of people living in Central Districtof Şanlıurfa Province. In this study in addition to previous studies, to determine thedisposition of the people in lower age groups together with adult people, it was concernedthe people in every education levels (first, middle and high schools) by concerning `theeducation system model (4+4+4)` in our country. It was utilized totally 1400 and 350people in every level.As well as 62 % of individuals attending the study was man, general age range wasfound higher in 31-40 range (28 %). It was seen that when the consumption amounts ofmeat kinds were investigated, the chicken meat is in the first place (61 %); fish meat isonly in the third place (15 %); the most consumed fish species were common carp (31 %),anchovy (29 %), and rainbow trout (15 %), but, the first species preferred to consume werecommon carp (31 %) and anchovy (29 %). The fish like rate was 74 %.It was observed that the most important point in the fish buying was fish freshness(42 %); price index (77 %) was concerning while buying; the most part of the attendingpeople consume fish one times in a month (40 %), when the consuming frequency wasinvestigated; fish consuming was the mostly in winter (51 %); and the benefits of fishconsuming for the human health were learned a middle level (29 %). When fish cookingmethods were investigated, it was determined that the greater part of people preferredfrying (58 %), and the grill (34 %) followed it. The rate of people, who prefer notprocessed products, was high (69 %). The differences of student groups attending the studywere raised to their education levels.In the study, conducted in Central District of Şanlıurfa Province, it wasdetermined that the average fish consumption amount per house in a year was mostly 5-10kg range (27 %), and the average fish consumption amount per person in a year was 3.2 kg.It was concluded that education, organization of seminars, workshops, andentertainments by the related agencies and institutes, nongovernmental organizations willbe effective for all folk onwards the school ages to gain fish consumption habits.