Evli bireylerde toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumların, evlilik doyumuna ve psikolojik iyi oluş durumuna etkisinin incelenmesi

Abstract

Araştırma, evli bireylerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarının, evlilik doyumlarına ve psikolojik iyi oluş durumlarına olan etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Buna ek olarak araştırmaya katılan evli bireylerin, yaşları, cinsiyetleri, eğitim düzeyleri, sosyoekonomik düzeyleri, ailelerinin ve eşlerinin eğitim düzeyleri, evlenme biçimleri, evlilik süreleri, çocuk sahibi olup/olmama durumlarının toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarına, evlilik doyum ve psikolojik iyi oluş düzeylerine olan etkisi araştırılmıştır. Araştırmanın evrenini İstanbul ili Beyoğlu ilçesindeki evli bireyler, örneklemini Beyoğlu bölgesinde görüşülen 235'i kadın ve 150'si erkek olmak üzere 385 evli birey oluşturmaktadır. Rastgele örnekleme yöntemiyle seçilmiş 385 evli bireyle, yüzyüze görüşme tekniği kullanılarak görüşme yapılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Zeyneloğlu(2008) tarafından geliştirilmiş Toplumsal Cinsiyet Rolleri Ölçeği, Canel(2007) tarafından geliştirilmiş Evlilik Doyumu Ölçeği, Ryff(1986) tarafından geliştirilmiş ve Cenkseven (2004) tarafından Türkçe'ye uyarlanmış Psikolojik İyi Oluş Ölçeği ve araştırmacı tarafından hazırlanmış Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS programı ile analiz edilmiştir.Araştırmanın bulgularına göre; evli bireylerin cinsiyetlerinin, eğitim düzeylerinin, anne babalarının ve eşlerinin eğitim düzeylerinin, toplumsal cinsiyet rol tutumları, evlilik doyumu ve psikolojik iyi oluş bağlamında anlamlı fark oluşturduğu, sosyoekonomik durumları, evlenme biçimleri ve çocuk sahibi olup/olmama durumlarına göre sadece toplumsal cinsiyet rolleri ve evlilik doyumu bağlamında anlamlı bir fark olduğu, evlilik sürelerinin yalnız evlilik doyum düzeylerini evlilik yaşının ise sadece toplumsal cinsiyet rol tutumlarını yordadığı, yaş değişkeninin toplumsal cinsiyet rol tutumları,evlilik doyumu ve psikolojik iyi oluş durumlarında anlamlı bir fark yaratmadığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Araştırmanın temel amacı çerçevesinde; evli bireylerin eşitlikçi cinsiyet rolleri arttıkça psikolojik iyi oluş düzeylerinin arttığı, evlilik doyum düzeylerinin azaldığı tespit edilmiştir. Evlilik doyum düzeylerinin artması ise psikolojik iyi oluş düzeylerini düşürmektedir. Bu bulgular güncel yayınlar ışığında tartışılmıştır.

The aim of this study was to examine the attitude of married individuals towards social gender roles and its effects on the marriage satisfaction and psychological well-being. In addition, other areas whose effects on the marriage satisfaction and psychological well-being investigated were age, gender, level of education, socio-economical statues, level of education of their family and spouse, their type of marriage, length of their marriage, having or not having children. The population of this study consisted of the married couples in the Beyoğlu district of İstanbul province and the sample consisted of the 385 married couples (235 female, 150 male) who were interviewed in Beyoğlu district. Face to face interview method was utilized with the 385 married couples who were chosen by random sampling. The instruments of this study were: Social Gender Roles Scale developed by Zeyneloğlu (2008), Marriage Satisfaction Scale which was developed by Canel (2007), the Psychological Well-Being Scale developed by Ryff (1986) and translated into Turkish by Cenkseven (2004) and the personal information form developed by the researcher. The data gathered was analyzed using the SPSS program.According to the findings; there was a significant difference by means of genders of the married individuals, their level of education, level of education of their family and spouse, and their attitudes towards social gender roles, marriage satisfaction and psychological well-being. Socio-economical status, their type of marriage, length of their marriage and whether or not having children had a significant effect on only the social gender roles and marriage satisfaction while the length of marriage effected only the marriage satisfaction and the age of getting married effected only the attitudes towards the social gender roles. Yet, there was not a significant difference between the participants' age and the attitude of married individuals towards social gender roles and its effects on the marriage satisfaction and psychological well-being. In terms of the main objectives of this study; it was established that when the married individuals' equalitarian gender roles go up, their psychological well-being also goes up, but their marriage satisfaction goes down. The increase in marriage satisfaction was found to cause a decreasing effect on psychological well-being. These findings were discussed under the light of recent publications.