Kentsel ve kırsal alanda yaşayan ilkokul öğrencilerinin çevre algılarının incelenmesi

Abstract

Bu nitel çalışmanın amacı kırsal ve kentsel bölgelerde yaşayan ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin çevre, çevre kirliliği ve insanın çevreye olan etkisine ilişkin algılarını ortaya koymaktır. Öğrenciler arasındaki kentsel ve kırsal farklılığı ortaya koyabilmek için Kütahya il merkezi ve il merkez 2, bir ilçesi, bir kasabası ve köyünden birer okul olmak üzere toplam 5 ilkokul çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmaya, Kütahya ilinden belirlenen bu okullardan seçilen toplam 100 dördüncü sınıf öğrencisi ile katılmıştır. Veri kaynağı olarak, öğrencilerin zihin haritaları, çevre tanımlamaları, kompozisyonları ve çevre kirliliği ile ilgili resimleri kullanılmıştır. Elde edilen veriler nitel araştırma tekniklerinden içerik analizi ve betimsel analiz teknikleri yardımıyla analiz edilmiştir. Elde edilen bulgularda, •Öğrencilerin çevre ile ilgili 131 farklı kavram ürettiği ve bu kavramlarda daha çok çevrenin canlı ve cansız unsurlara atıf yaptıkları; •Çevre kavramına yönelik olarak yaptıkları tanımlamalarda canlı – cansız unsurlar ve/veya doğal – yapay unsurlara yer verdikleri; •İnsanların çevreye olan etkilerini olumlu ve olumsuz olmak üzere iki grupta inceledikleri ve •Çevre kirliliğine ilişkin çizdikleri resimlerde toplam 45 farklı öğenin olduğu ve kirlilik olarak en çok toprak kirliliğine (yere atılan çöpler) atıf yaptıkları gözlemlenmiştir.

The purpose of this qualitative study is to determine the perceptions on environment, environmental pollution and the impact of human being on the environment of 4th grade primary schools students living in rural and urban areas. In order to present the differences among students in rural and urban areas in Kütahya, one school from city center, one school from sub-urban area, one school from a county, one school from a town and one school from a village were selected for the study. Thus, a total of 100 students selected form these schools participated in the study. As for data sources, students' concept maps, their definitions of environment, their compositions and pictures on environmental pollution were used. The data collected form the students were subjected to content analysis and descriptive analysis, as qualitative data analyses procedures. The results pointed out that;•Students produced 131 different concepts associated with the environment and they mostly focused on biotic and a-biotic factors of the environment•In their definitions of the environment, students generally focused on biotic and abiotic factors along with natural and artificial aspects of the environment•Students examined the impact of human being on the environment as positive and negative •In their pictures drawn on environmental pollution, they used 45 different components and mostly mentioned soil pollution (trash thrown on the soil) as environmental pollution