Reorganization in Turkish public administration after september 12, 1980

Abstract

D Z E T Bu çalışmanın amacı 12 Eylül 1980'den sonra Türkiye'nin gündemine gelen restorasyon sürecini, yönetsel ve kurumsal yeniden-yapılanma açısından irdelemektir. Ancak bu konu Cumhuriyet ' in ilk dönemle rine uzanmadan çalışılamazdı. Çünkü 12 Eylül 1980 aynı zamanda kapitalist üretim tarzı ve üretim ilişki lerinin kendi içinde gelişiminin bir dönüm noktasıdır. İlk önce kapitalistleşen ülkelerden daha sonra kapitalist olan diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye'de de devlet Cumhuriyet ' in ilk yıllarında sermaye biri kimi yaratma görevini üstlenmişti. 1960'a kadar, kimi sermaye sınıf yada grupları arasında ortaya çıkan çatlaklara karşın, bu rol sürdürülebilmiştir. Bu dönemde yönetsel reform girişimleri planlı çabalar olmaktan çok pratik, somut gereksinim ve talepler doğrultusunda gerçekleştiriliyordu. Ancak ikinci dünya savaşından sonra dünya sisteminin yeniden örgütlenmesi süreci Türkiye'yi ve yönetsel örgütlenme sini de etkilemiştir. 1947-1959 arasında yabancı uzmanlarca yönetsel reform konusunda hazırlanan kimi raporlar görülmektedir. Türk kamu yönetiminde yönetsel reform üzerine ilk kapsamlı çalışma, 1962'de bir araştırma grubu tarafından hazırlanan Merkezi Hükümet TeşkilatıAraştırma Projesi raporudur. Bundan on yıl sonra hazırlanan rapor yeni bir çalışmaya değil yine bu ilk çalışmaya dayanıyordu. Her iki çalışmanın ortak noktası bunların kimi bürokrat-teknokrat kişiler tarafından hazırlanması idi ve bu kişiler iyi niyetli olsalar bile soruna bakış açıları kaçınılmaz olarak çok dar kalıyordu. Dolayısıyla da bu çalışmaların sonucu* önerilerinin yaşama geçirilemeyişi olmuştur. 1980 Eylül'ünden sonra yeni bir ekonomik politika askeri yönetim eli ile uygulamaya konmuştur. Bunalım oldukça derin ve çok boyutlu idi. Dolayısı ile, yönetim aygıtındaki yeniden düzenleme de çok boyutlu olmak zorunda idi. Bu bir restorasyon dönemi idi (özellikle 1980-1984 arası). Bu çalışmada söz konusu yeniden yapılanmanın dinamikleri ve boyutları gösterilmeye çalışılmıştır.

ABSTRACT The aim of this study is to Examine the restoration process, which came to the agenda in Turkey after September 12, 198D, from the point Df administrative and institutional re-structuration. But this issue could not be studied without extention the period to the previous periods of the Republic, because September 1980, at the same time was a turning point for the development of capitalist mode of production and its production relations in itself. The State in Turkey as in the other countries which became capitalist at later periods from the first developed capitalist countries, had been taken the task of realizing the accumulation of capital itself at the beginning of the Republican Era. Until 1960, this role could be continued despite some splits arise from the relations between some capital classes or groups. Administrative reform attempts in this period were not planned efforts. But they were realizing parallel to the practical needs and demands at the beginning. But after the second World War, reorganisation process in the world system affected Turkey and her administrative organisation. There can be seen some reports on the administrative reform written by foreign experts between 19U7-1959.First comprehensive study on the administrative reform in Turkish Public Administration is the report on the Organisation and Functions of the Central Government of Turkey prepared by a Research Group in 1962. In the second study after ten years later, Advisory Board on the Administrative Reform uas prepared a new report based on this old one. Common characteristics of these studies uas that they had been prepared by some bureaucratic-technociatic figures. Even these individuals have good feelings their perspectives mere inevitably very narrow. So the results were; unpractibility ! After September 1980, a new economic policy put into force together with a military take over. Crisis was very deep and in multi-dimension. In that sense reorganisation in administrative apparatus had to be also in multi-dimension. It was a restoration period, especially between the years of 19B0-1984. This study tries to show its dynamics and dimensions.