Religion and secularism in the Republic of Turkey

Abstract

ÖZ TÜRKİYE CUMHURİYETİ ' NDE DİN VE LAİKLİK SCHROEDER, Alan William Sosyoloji Doktora Tezi Orta Doğu Teknik üniversitesi; Ankara, Türkiye Tez Danışmanı: Doç. Dr. M. Kayhan MUTLU Temmuz, 1992, 237 sayfa. Bu tez; yapısal olarak laik, buna karsın Müslümanların çoğunlukta bulunduğu demokratik Türkiye Cumhuriyeti ' nde din ve laiklik arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Durkheim'in klasik dini inanç tanımına göre, dini düşüncenin ifadesi ve bunun iki zıt grup arasında uygulanması; dindar olan ve dindar olmayan olarak bir sınıflandırmaya tabii tutmuştur. Hıristiyanlık genellikle bir hükümetin demokratik sistemiyle uyumlu olurken, İslam Doktrinleri Şeriat Kanunlarının, politika dahil insan hayatının her alanını yönetmesini ister. Geçen son iki yüzyıl boyunca Müslümanlar, modern yaşamın dinamizmine uygun statik bir anayasa yapmanın zorluklarıyla uğraşmışlardır. Bu tür çabalara. kalkışılması Müslümanların yaşadığı bir çok ülkede kutuplaşmalar doyurmuştur. Geleneksel İslam'ı savunanlar, sık sık modernliği farklı derecelerde destekleyenlerle ihtilafa düşmüşlerdir. Yüzyıllardır bu iki grubu temsil eden bireyler Anadolu'da güç sahibi olabilmek için çabalamışlardır. Benim düşünceme göre buiki grubun dünya görüşleri arasında günümüzde de hala oldukça büyük farklılıklar vardır. Din ve Laiklik konusundaki bu çalışma, farklı üniversitelerden 563 Türk öğrenci arasında, varolan dini bağlılıklarını belirlemek üzere değişik formları içeren bir anket düzenlenerek hazırlanmıştır. Bu anket; yukarıdaki teorik hipotezi desteklemek için iki ayrı kategoride, dindar ve genel anlamda laik olan bireyler arasında yapılmıştır. Çapraz tablolar ve Pearson bağlantı ve katsayı yöntemleri kullanılarak, dindar bir ortamda yasayan bireylerin diğer gruba göre daha fazla dindar oldukları gözlenmiştir. Her iki grup arasında geçmişte ve günümüzde, paralel, buna rağmen zıt bir dindarlık ilişkisi bulunmuştur. Bu yapılan iki sınıflandırma daha sonra oniki uygun dini inanç başlığı altında, toplam elli iki soru maddesini içeren anketteki durumlarına göre sınıflandırılmışlardır. Bu düşünceye göre dindarlık ile dini inançlar arasında paralelliğin bulunduğu, bunun tersinin de dindar olmayanlar için aynı olduğu istatistiklerle desteklenmiştir. Müslüman toplum tarafından kabul edilen bir inanç ile dindar olmayan grupların inançları doğal olarak aralarındaki görüşlerde farklılıklar yaratacaktır. Bu farklı görüşler, Müslüman toplum ve laik toplum arasında zıt fikirler varoldukça, geçerliliğini koruyacaklardır. Anahtar Kelimeler: Din, Laiklik, Kişisel Bakış Acıları, Sosyalizasyon. Bilim Dalı Sayısal Kodu: 306.609561 vi

ABSTRACT RELIGION AND SECULARISM IN THE REPUBLIC OF TURKEY SCHROEDER, Alan William Ph. D in Sociology Middle East Technical University; Ankara, Turkey Supervisor: Assoc. Prof. Dr. M. Kayhan MUTLU July, 1992, 237 pages. This study investigates the relationship that exists between religion and secularism in the secular, yet overwhelmingly Muslim, democratic Republic of Turkey. Durkheim's classic definition of religious belief categorizes all expressions of thought and practice into two contrasting groups, namely, that which is sacred and that which is profane. Whereas Christianity is generally reconcilable with a democratic system of government, the inherent doctrines of Islam proclaim that every aspect of human life, including the political, is to be ruled according to Shari'ah law. During the last two hundred years Muslims have grappled with the difficulty of making a static system of law compatible with the dynamics of modern life. The attempts at such efforts have produced a polarization in many countries where Muslims reside. Those advocating traditional Islam are often confronted by others supporting varying degrees of modernization. For centuries individuals representing these two groups have been vying for power in Anatolia iiiand I contend that a considerable divergence between these two groups' worldviews is still present today. The Religiosity and Secularism study surveyed 563 Turkish university students to determine the differences which exist between those having contrasting forms of religious commitment. In support of the above theoretical supposition, two distinct categories of individuals were found, those who were religious and those primarily secular in their general orientations. Through the use of both cross tabulations and Pearson product-moment correlation coefficients it was determined that the religious' agents of socialization had a higher degree of religiosity than the other group's. Among both papulations a positive, yet contrasting, relationship between past and current religiosity was found. These two classifications were then evaluated according to their positions on twelve pertinent religious belief topics, involving a total of fifty- two variables. The notion that religiosity is congruent with religious oriented belief and the inverse with the non-religious was statistically supported. The existance of a positive relation between level of acceptance in the Islamic community, coupled with divergence from secular opinion, and variance between religiosity and secular oriented belief, was also documented. Keywords: Religion, Secularism, Worldview, Socialization. Science Code: 306.609561 iv