Women and outwork: The export-oriented hand-knitting industry in Ankara

Abstract

öz EVE İŞ VERME VE KADINLAR: ANKARA'DAKİ İHRAÇ AMAÇLI EL ÖRGÜSÜ KAZAK SANATİ KARSLI, Fatma Yüksek Lisans Tezi, Sosyoloji Bölümü Tez Yöneticisi : Doç. Dr. Sencer AYATA Mart, 1992, 109 sayfa Bu çalışmanın amacı Ankara'daki ihraç amaçlı el örgüsü kazağın sosyal ve ekonomik örgütlenmesini incelemek ve kazağı örenlerin, kadınların, sosyo-ekonomik ve kültürel özelliklerini ve yaptıkları işin kendilerine ve ailelerine etkilerini anlamaktır. Birinci bölümde, formal ve informal sektör ve kapitalist ev sanayi ile ilgili teorik yaklaşımlar ele alınmıştır. İkinci bölümde, örgü örülen hanelerin, sosyal, kültürel, ekonomik özellikleri (eğitim, yaş, medeni hal, yaşanılan yer, aile tipi ve büyüklüğü, meslekler, gelir, tasarruflar, tüketim, kadınların aile bütçesinde katkı yolları v.b.) sunulmuştur. Üçüncü bölümde, el örgüsü kazağm örgütlenmesi tanımlanmıştır : İlk olarak, kadınların örgü örme sebepleri ve neden bu işi başka işlere tercih ettikleri tartışılmıştır. İkinci olarak, el örgüsünün dış talep boyutu, üçüncü olarak firmalar ve kadınlar arasındaki ilişkiler ele alınmıştır. Son olarak yapılan işin ritimi, katınlar ve aile yaşamına etkisi ve bu doğrultuda işin ritimini artıran ve azaltan faktörler ve ritimdeki mevsimsel değişmeler ele alınmıştır. Dördüncü bölümde kadınlar arasındaki ilişkilere, yani aynı aileye mensup Uikadınlar, yakın arkadaşlar ve diğer örgü ören kadınlarla ilişkilere ve bunların ne tür koşullara bağlı olduğuna bakılmıştır. Ayrıca örgünün kadın ve aile yaşantısına olumlu ve olumsuz etkileri incelenmiştir. Son bölümde, sonuçta, araştırmanın sonuçlan özetlenip, değerlendirilmiştir. Anahtar sözcükler : Kapitalist Ev Sanayi, El örgüsü, Eve İş Verme. iv

ABSTRACT WOMEN AND OUTWORK: THE EXPORT- ORIENTED HAND- KNITTING INDUSTRY IN ANKARA KARSLI, Fatma M.S. In Sociology Supervisor : Assoc. Prof. Dr. Sencer AYATA, March, 1992, 109 pages The aim of this study is to analyse the social and economic organization of Ankara's export oriented hand knitting industry and to understand the socio-economic and cultural characteristics of the outworkers - women - and tracing the effects of this kind of work on women's and their families' lives. In the first chapter, the theoretical approaches which are related to formal and informal sector, and putting - out system are reviewed. In the second chapter, the social, cultural and economic characteristics, - education, age, marital status, resided places, family type and size, occupation of men in their families, income, savings of family, and contribution of women on family income - of knitting households are presented. In the third chapter, the organization of the knitting industry is described. First, the reasons why women took knitting, why they prefer knitting to other kinds of work is discussed. Secondly, the demand side of the knitting industry is analysed. Thirdly, the nature of relations between the knitting women and firms are explained. Lastly, the rhythm of work and the effects of knitting on women's and their families' lives are discussed : factors that increase and decrease in the rhythm of work and seasonal changes in the rhythm of activity. iIn chapter four, I examine the relations among women in themselves : that is relations with the family, close friends and with the outside world in general. Also the various positive and negative effects of the knitting on women and family are analysed. Finally, in conclusion, I summarize the basic outcomes of the research and my basic conclusions. Keywords : Putting - Out System, Hand - Knitting, Outwork. ii