Work related beliefs and perceived outcomes from participation: a research in Turkish industrial firms

Abstract

ÖZ İŞ İLE İLGİLİ İNANÇLAR VE KATILIMLA İLGİLİ BEKLENTİLER: TÜRK ENDÜSTRİ KURULUŞLARINDA BÎR ARAŞTIRMA AŞCIGİL, Semra Feriha Doktora Tezi, Sosyoloji Anabil im Dalı Tez Yöneticisi: Doç. Dr. Ziya Özcan Haziran, 1992, 200 sayfa. Bu çalışma öncelikle Türkiye'nin en büyük 500 firmasının çeşitli kademelerinde yer alan kişilerin iş ile ilgili inançlarını ölçmek üzere yapılmıştır. Araştırma verileri postalama yöntemiyle toplanmıştır. Belirtilen firmaların üst düzey yöneticileri, orta düzey yöneticileri, profesyonel çalışanlar, beyaz yakalı çalışanlar ve mavi yakalı işçilerinde humanist inanç sistemi, iş ahlakı, örgütsel inanç sistemi ve boş zamanını değerlendirmeyi insani bir değer olarak vurgulayan inanç sistemi ölçülmüştür. Araştırmada Buchholz'un (1977) geliştirdiği soru dağarcığı kullanılmıştır. Analiz sonucu en yüksek işaretleme humanist inanç sisteminde görülmüştür. Bunu grup çalışmasına önem veren örgütsel inanç sistemi, iş ahlakı ve boş zamanıdeğerlendirmeye önem veren inanç izlemiştir. Araştırmanın ikinci amacı iş ile ilgili inançların katılma ile ilgili beklentileri nasıl etkilediğini incelemektir. İş ahlakının mavi yakalılar dışındaki gruplarda katılıma karşı olumsuz yaklaşıma sebep olduğu görülmüştür. Diğer inanç sistemleri İse tüm gruplarda katılıma olumlu yaklaşıma yol açmaktadır. Anahtar kelimeler: İş ile ilgili ideolojiler, iş ile ilgili inançlar, Protestan iş ahlakı, humanist inanç sistemi, örgütsel inanç sistemi, boş zamanı değerlendirmenin önemsendiği inanç sistemi, katılım, katılımdan beklentiler. Bilim Dalı Sayısal Kodu: 211 03 01 vi

ABSTRACT WORK RELATED BELIEFS AND PERCEIVED OUTCOMES FROM PARTICIPATION: A RESEARCH IN TURKISH INDUSTRIAL FIRMS AŞCIGİL, Semra Feriha Ph.D. in Sociology Supervisor: Assoc. Prof.Dr. Ziya özcan June, 1992, 200 pages. This study aims to measure the work related belief systems of individuals holding different positions in the hierarchy of the top 500 industrial firms in Turkey. The subjects are reached through mailed questionnaires. The major beliefs measured in top management, middle management, professionals, white collars and blue collars are the humanistic ethic, work ethic, organization ethic and leisure ethic. In measuring work related beliefs an inventory of items developed by Buchholz (1977) is used. The scores for each belief system show that in all groups humanistic ethic is endorsed highest. The second salient belief system is organization belief system which is followed by work ethic and leisure ethic. Subsequently, research aims to find out iiithe effect of work related beliefs on the perceived outcomes from participation. It is found that work ethic emphasizing hard work and independence has negative relationship with expected outcomes from participation in all groups studied except blue collar workers. The remaining beliefs are found to be positively related with participation throughout the hierarchy. Keywords: Ideologies of work, work related beliefs, work ethic, humanistic ethic, leisure ethic, organizational ethic, participation, outcomes from participation. Science Code: 211 03 01 iv