The Concept of Islamism with in Ziya Gökalp`s sociology

Abstract

ÖZ ZÎYA GÖKALP SOSYOLOJİSİNDE İSLAMCILIK KAVRAMI GÜNEŞ, Tacettin Yüksek Lisans Tezi, Sosyoloji Anabilim Dalı Tez Yöneticisi: Doç. Dr. Kayhan MUTLU Eylül, 1993, 81 sayfa. Bu çalışma Ziya Gökalp sosyolojisinde en geniş anlamıyla islamcılık kavramının analitik bir değerlendirmesini; İslamcılık kavramının, Ziya Gökalp sosyolojisinin diğer iki ögesiyle, yani Batıcılık ve Türkçülükle ilişkisi bağlamında hedeflemektedir. Bu öğeler arasında İslamcılık İslâm'ın tüm siyasi ve toplumsal kurallarından sıyrılmış saf ahlakî bir dinin temsili olarak tasarlanmaktadır. Örf kavramıyla Gökalp, Batıcılık ve Türkçülüğün idealleriyle uzlaşabilen ahlakî bir dine ulaşmaya çalışır. Böylece Gökalp'in sosyolojisinde İslamcılık, Türkçülük ve Batıcılık modern Türk Ulusunun sosyal gerçekliğinin tamamlayıcı parçaları haline gelirler. Örf kavramı hakkındaki özgür] formülasyonuyla Gökalp, İslâm modernizminin bir prototipi olarak görülebilir. Onun fıkhın olanaklarını özlâ bir şekilde kullanışı İslâm modernistleriyle bazı paralellikler arzedebilir. bu çalışma da, böylece, Türk tarihi içinde lslâ«n modernizminin izini süfen bir girişimi temsil etmeJcye çalışmaktadır. Anahtar sözcükler: Fıkıh, Orf islamcılık, Batıcılık, kültür, Medeniyet, Islâmî fıkıh Bilim Dalı Sayısal Kodu: 211. 03. 01 IV

ABSTRACT THE CONCEPT OF ISLAMISM WITHIN ZtYA GÖKALPS SOCIOLOGY GÜNEŞ, Tacettin M. A. in Sociology Supervisor: Ass. Prof. Dr. Kayhan MUTLU September, 1993, This is a study on the concept of Islamism in its widest sense within Ziya Gökalp's sociology and it aims an analytical consideration of its relation to the rest elements of that sociology, namely Turkism and Westernism. Among these elements, thus, the study focuses upon Islamism which is found to be outlined as a representation of purely ethical religion free from it's all political and social rules. Through the term urf Gökalp reaches an ethical religion which is reconcilable with the ideals of Turkism and Westernism. Thus, Islamism, Turkism and Westernism as the parts of social reality becomes complementary parts of modern Turkish Nation within his sociology. By his unique kind of formulation of the term urf, Ziya Gökalp could be seen as a proto -Islamic-modernist. His specific usage of the possibilities of the Fiqh might reflect some parallelism with the Islamic modernists. This study, thus, tries to represent an attempt to find the lineage of the Islamic modernist movement in Turkish history. Keywords: Fiqh, Urf, Islamism, Westernism, Turkism, Culture, Civilization, Islamic Jurisprudence. Science Code: 211. 03. 01 III