Kontrast renk armonilerinin resimlerde konu ve psikoloji bakımından incelenmesi ve güncel alanlarda kullanımı

Abstract

109 9. ÖZET Renk kavramı, 1676'da Newton'un prizmadan ışığı geçirip yedi renge ayrışmasını gözlemesiyle ön plana çıkmıştır. Fiziksel sis temde renk, ışıkta spektrum, ölçü ve rakamlarla belirtilen bir olaydır. Fizyolojik sistemde renk; ışığın retina üzerindeki sinirler vasıtasıyla meydana getirdiği fizyolojik olaylardır. Psikolojik sistemde renk, bu tezde önemle ve detaylı şekilde incelenen olay, yani; beyinde oluşan bir duyum olarak saptanmıştır. Munsell'in kendi adını alan renk sisteminde renk değişkenleri; tür, değer, doymuşluk olmak üzere üç öğeden meydana gelmektedir. Kontrastlık kelime anlamıyla karşıtlık demektir. Fakat kontrastların birliği ve mücadelesi bir bütünü oluşturarak denge sağlar. Renkte kontrastlık durumları, yalın, sıcak-soğuk, açık-koyu, ta mamlayıcı, aldatıcı, kalite ve miktar kontrastı olmak üzere yedi çeşittir. Kontrast renk armonileri, kontrastlık durumları ve nötr renklerin birlikteliğiyle meydana getirilebilir. Ayrıca daha önce bir sis tem haline getirilen kontrast renk armonileri de vardır. Rengin fizyolojik prensiplerinde simültane, ardışık ve miks olmak üzere üç kontrast çeşidi vardır. Rengin psikolojik etkilerini inceleyebilmek için bir anket düzenlenmesi yapılarak, bu anket sonucunda turuncu-mavi, sarı-mor ve kırmızı-yeşil kontrast renk grubuyla meydana gelen armonilerin farklı duygu etkileri uyandırdığı saptanmıştır. Ayrıca armoniyi oluşturan ikinci derecede renkler, konunun çarpıcılığı ve kontrast du rumları da etkide farklılıklara yol açmaktadır. Bu bilgiler ışığında kontrast armonilerin güncel alanlarda110 kullanımına ilişkin örnekler; mimari, peyzaj mimarisi, kent plancılığı, iç mimari, heykel, grafik tasarımlar ve endüstriyel alanlarda verilmiştir. Sonuçta; kontrast renk armonüerinin psikolojik etkileri gözönüne alınarak resimde, sanatın diğer kollarında ve güncel alan larda kullanımına yeni bir bakış getirilmektedir.