An Empirical study on rural structures and temporary-seasonal migration in Southeastern Anatolia

Abstract

oz GÜNEYDO?U ANADOLU'DA KIRSAL YAPILAR VE MEVSİMLİK- GEÇİCİ GÖÇLER: BİR SAHA ÇALIŞMASI Akçay, AAdnan Doktora, Sosyoloji Bölümü Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Bahattin Akşit Eylül 1995, 366 sayfa Bu çalışma, Güneydoğu Anadolu bölgesindeki kırsal hanelerin görgül olarak incelenmesini içerir. Çalışma, bölgede büyük ölçekli sulama projelerinin başlatılmasının hemen öncesinde bir durum tesbiti yapmayı amaçlamaktadır. Araştırma, hane ekonomisinin hayatiyetini sürdürmesinin önemli öğeleri olan mevsimlik-geçici göç hareketlerinin incelenmesini de içermektedir. Tez, 1992 ve 1993 yıllarında Güneydoğu Anadolu bölgesinin kırsal alanları ile Adana, İstanbul ve İzmir'de yapılan saha çalışmalarına dayanmaktadır. Çalışmanın temel analiz birimi kırsal hanelerdir. Geçici ve mevsimlik göçler bağlamında, araştırma, Çukurova köylerine olan mevsimlik göç ile İstanbul ve İzmir metropollerine olan bölge çıkışlı geçici göç hareketleri ile sınırlandırılmıştır. Tez ana metni, iki kısım ve on bölümden oluşmaktadır. İlk kısımda, bölgesel azgelişmişlik kavramsal düzeyde tartışılmakta ve bu bağlamda Güneydoğu Anadolu bölgesinin tarihsel özgünlüğü ve bu özgünlüğün günümüzdeki kırsal yapılara etkisi sergilenmektedir. Toprakta büyük mülkiyetin çözülüşünün gözlemsel olarak anlatıldığı bu kısım, köy vehanehalkı düzeyinde araştırma sonuçlarının betimlenmesiyle son bulmaktadır. İkinci kısım, göç konusundaki farklı teorik konumların tartışılmasıyla başlamaktadır. Bu çerçevede, göçün kırsal yapılara etkisi ile geçici ve mevsimlik göçler de kavramsal düzeyde irdelenmektedir. Bu tartışmaları, sözkonusu iki farklı göç türüne ilişkin görgül araştırma bulgularının sergilenmesi izlemektedir. Sonuç bölümünden önce, araştırmanın farklı örneklem gruplarına ilişkin verilerin karşılaştırmalı olarak özetlenip tartışıldığı bir genel değerlendirme bölümü yeralmaktadır. Çalışmanın sonunda, araştırmada kullanılan anket formlarını da içeren üç ek bulunmaktadır. Anahtar Kelimeler: Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Bölgesel Azgelişmişlik, GAP Projesi, Toprak Ağalığının Çözülüşü, Kırsal Yapılar, Mevsimlik-Geçici Göçler. vı

ABSTRACT AN EMPIRICAL STUDY ON RURAL STRUCTURES AND TEMPORARY-SEASONAL MIGRATION IN SOUTHEASTERN ANATOLIA Akçay, AAdnan Ph.D., Department of Sociology Supervisor: Prof. Dr. Bahattin Akşit September 1995, 366 pages This is an empirical study of rural structures in Southeastern Anatolia, Turkey. The study aims at to picture out rural households just before the introduction of large scale irrigation projects. The scope of the study is enlarged by an analysis of temporary and seasonal migratory movements which are an integral part of the survival of the household economy. The thesis is based on a fieldwork carried out in 1992 and 1993 in rural areas of Southeastern Anatolia, as well as in Adana, Istanbul and İzmir. The basic unit of analysis of the study is rural households. With respect to the temporary and seasonal migrants, the present study is restricted to an analysis of population movements from the region to the villages of Çukurova, and to the two metropolitan centers, namely, İzmir and İstanbul. The thesis is composed of two parts and ten chapters. First part provides the reader with the conceptual framework within which regional underdevelopment is discussed as well as -with the information on the historical explanation of the specificity of the Southeastern Anatolia, and on presentlandownership structures conditioned by this historical specificity. Last two chapters of the first part are devoted to the presentation of the data collected in the rural areas of the region. These descriptive chapters begin with the village level survey which is followed by the presentation of the data on rural households. Part Two begins with a discussion of theoretical approaches to migration. This chapter also includes information on the relation between rural structures and migration as well as on temporary and seasonal migration. Conceptual explanations are followed by two descriptive chapters on seasonal migrants in Çukurova, and single migrants in two Western metropolises. Before the conclusion chapter, the basic findings of the survey are comparatively presented and discussed. There are three chapters of appendices at the end which also include four types of questionnaire forms used in the survey. Keywords: Southeastern Anatolia, Regional Underdevelopment, GAP Project, Dissolution of Landlordism, Rural Structures, Migration and Rural Structures, Seasonal-Temporary Migration. IV