The Problem of solidarity in Whitehead`s pluralistic universe

Abstract

ÖZ WHITEHEAD 'İN ÇO?ULCU EVRENİNDE DAYANIŞMA SORUNU TURAN, ERTU?RUL RUFAYİ Doktora, Felsefe Bölümü Tez Yöneticisi: Prof.Dr. Ahmet İnam Eylül 1995, 155 sayfa Bu tez Whitehead' in temel yazılarını ve süreç felsef esindeki son gelişmeleri sistematik bir biçimde ele alarak Whitehead felsefesindeki varlıkbilimsel dayanışma sorununu aydınlatmaya çalışmaktadır. Whitehead 'in dayanışma tezinin temel önermesine göre bütün asal varlıklar (Actuel Entity), zamansal konumlarına bakmaksızın, birbirleriyle karşılıklı, aşkın ve içkin olarak ilişkilidirler. Whitehead metafiziği özünde tüm asal varlıkların varlığı, varoluşu ve ilişkilerine temel olan uzamsal yaratıcı bir matriks önermektedir. Bu tez dayanışma kuramını açıklamak için uzamsal-yaratıcı matriksi açımlamayı amaçlamaktadır. Anahtar Kelimeler: Dayanışma, Süreç, Uzamsallık, Yaratıcılık, Çoğulculuk, Asal Varlık, Yitimsiz Nesne, Tanrı. IV

ABSTRACT THE PROBLEM OF SOLIDARITY IN WHITEHEAD'S PLURALISTIC UNIVERSE TURAN, ERTU?RUL RUFAYİ Ph.D. Thesis in Philosophy Supervisor: Prof.Dr. Ahmet İNAM September 1995, 155 pages. This dissertation attempts to elucidate the problem of solidarity of the universe in Whitehead's philosophy by systematically examining Whitehead's corpus of philosophical writing and reviewing recent developments in Process Philosophy. The fundamental idea of Whitehead's thesis of solidarity is that all actual entities, regardless their temporal positions are mutually transcendent and immanent. Whitehead's metaphysics proposes in essence an extenso- creative matrix as a ground to being, becoming and the connectedness of all actual entities. This thesis amplifies the extenso-creative matrix in order to explain Whitehead's thesis of solidarity. Key Words: Solidarity, Process, Extension, Creativity, Pluralism, Actual Entity, Eternal Object, God. iii