An Inquiry into the modern conception of self articulate and disarticulated

Abstract

öz YENİÇA? FLSEFESİNDE BEN TASARIMININ KURULUŞU İLE ÇÖZÜLÜŞÜ ÜZERİNE BİR SORUŞTURMA Kavas, Levent Doktora, Felsefe Bölümü Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Ahmet İnam Eylül 1995, 128 sayfa Bu tezde ikili bir düşünce çizgisi izleniyor. İlk olarak, onyedinci yüzyıldan ondokuzuncu yüzyılın sonuna dek, Yeniçağ felsefesinde `ben` kavramının soy kütüğü izleniyor. İkinci olarak, çağdaş felsefede egemen birtakım ben tasarımlarının eleştirisi aracılığıyla bilen, düşünen, eyleyen özne olarak `ben`in ileri sürülüşüne karşı bir uslamlamanın öğeleri ortaya konuyor. Tarihsel olarak, `ben` felsefesindeki bellibaşlı iki gelenek, `cogito geleneği` ile `kişinin özdeşliği geleneği` ele alınıp gerek birbirleriyle gerekse çağdaş felsefeyle bağlantıları gösteriliyor. Bu çerçeve ayrıca iki `ben` tasarımının Kant' in felsefesinde ortak bir temele oturtuldukları, böylece gerek `ben`in ileri sürülüşünün kavramsal dayanaklarının gerekse felsefece bir kendilik tasarımının içine düştüğü açmazın ortaya konduğugösteriliyor. Daha sonra Kant' m sorunu yeniden dilegetirişinin `ben` kavramına Lichtenberg ile Nietzsche' nin kökten saldırısının yolunu açtığı savunuluyor. Bu çalışma, tarihsel olarak izlenen düşünce çizgisinin felsefece de sağlam olduğunu savunarak Lichtenberg ile Nietzsche' nin geliştirdiği savları derli toplu, kesinleyici bir uslamlama biçimine sokmayı deniyor. Böylece, Yeniçağ felsefesinde ortaya konan `ben` tasarımının felsefece tutarsız, savunulamaz olduğu ileri sürülüyor. Ayrıca, felsefe bakımından, derinde yatan bir `ben` ortaya koymanın hiç de gerekli olmadığı savunuluyor. Uslamlama, `ben`i özdeş bir varlık olarak değil de bir ilişkinin öğesi olarak gören başka bir yaklaşımın ele alınıp, bu seçeneğin en azından birinci yaklaşımın güçlükleriyle tutarsızlıklarına düşmediğinin savunulmasıyla sonuçlandırılıyor. Anahtar Sözcükler: Ben, Kendilik, Kişi, Kişinin Özdeşliği, Özne, Cogito, Töz, Düşünce, Bilinç, İç Deney, Öteki. Science Code: 209.02.00 vı

ABSTRACT AN INQUIRY INTO THE MODERN CONCEPTION OF SELF ARTICULATED AND DISARTICULATED Kavas, Levent Ph. D., Department of Philosophy Supervisor: Prof. Dr. Ahmet İnam September 1995, 128 pages In this dissertation, a twofold line of thought is followed. In the first place, the genealogy of the modern philosophical concept of `self is traced from the seventeenth century to the end of the nineteenth century. In the second place, the elements of an argument against the positing of a self as a knowing and thinking subject, and as an agent are worked out through a critique of various conceptions of the self prevalent in contemporary philosophy. Historically, two main traditions in the philosophy of selfhood, the `cogito tradition` and the `personal identity tradition`, are considered and their relevance both to each other and to contemporary philosophy is shown. In this context, it is also shown that both articulations of the `self are given a common ground of rearticulation in Kant's philosophy, which displays mboth the conceptual grounds on which the `self is posited and the predicament in which the philosophical conception of selfhood finds itself. Then it is argued that the Kantian rearticulation paved the way for Lichtenberg's and Nietzsche's radical attacks on the idea of a `self. In its argumentative aspect, this dissertation defends the thesis that the historically traced line of thought is philosophically sound and attempts to give a decisive form to the arguments developed by Lichtenberg and Nietzsche. Accordingly, it is argued that the idea of `self as posited in modern philosophy is philosophically incoherent and untenable. It is further argued that philosophically there is no need for articulating a `self as an underlying subject. The reasoning is concluded by considering an alternative approach taking the `self as a term of a relation rather than as an identical entity and it is claimed that this option is at least free from the difficulties and incoherencies of the former articulation. Key Words: Self, Ego, I, Person, Personal Identity, Subject, Cogito, Substance, Thought, Consciousness, Inner Experience, Bundle Theory, Others. Science Code: 209.02.00 IV